تعیین روز ملی برای هر کشور،استان و شهر یک ضرورت است، تا اهالی هر منطقه
بتوانند با شناخت بیشتر از پیشینه تابناک گذشتگان
شان برای ادامه راه اسلاف و پیشینیان گام بردارند.
از وقتی که در روز25 رمضان سال 250 هجری قمری در غرب طبرستان (مازندران کنونی)، یعنی سعید آباد کلاردشت
مردم با حسن بن زید علوی بیعت کردند و 5 سال قبل از تولّد حضرت مهدی(عج) حکومت شیعه
را برگزیدند. این روز یعنی مصادف با14 آبان 243 شمسی و 15 تیرماه تبری، به عنوان روز
ملی مازندران برگزیده شد.مردم مامطیر نیز در تاریخ 25 شوال سال250 هجری قمری در مسیر حرکت حسن بن زید از غرب به شرق مازندران
با ایشان بیعت کردند:
ابن اسفندیار در تاریخ طبرستان در سال 613 قمری، در تشریح وقایع تاریخی
سال 250 قمری از مامطیر و ترجی نام می برد و می نویسد: چون کار حسن زید قوت گرفت از
بیشه بیرون آمد و به مامطیر رسید. روز پنج شنبه 26 شوال سال 250 قمری، و مردم را با
بیعت حسن زید دعوت کرد، طوعاً ورغبةً همه اجابت کردند و حال به حسن زید بنشست.(ابن
اسفندیار کاتب، ص 231).
لبیک به حسن بن زید علوی توسط مردم مامطیر و سایر نقاط استان مازندران
و انتخاب حکومت شیعه علوی بیانگر انگیزه و روحیه بالای مذهبی و علوی ساکنان این خطه
زرخیر و پربرکت است. چنان که از عوامل استحکام و بنیه قوی مذهبی اهالی این سامان نشان
از همین انتخاب صحیح و اصولی دارد که به مرور به تحکیم عقاید مردم در راه زندگی و کسب
وکار نیز افزود.
از آنجا که این روز ملی با تفاوت هایی در مسیر داعی کبیر در مازندران و
قبول حکومت شیعه علوی یکسان است. برای تعیین روز ملی بابل باید به سراغ دیگر مناسبتهای
مهم و بزرگ تاریخی که در منطقه رخ داده است برویم.
در قرن هفتم هجری قمری که فتنه مغولها (618ق) در مازندران رخ داد ویرانگری
های زیادی صورت گرفت و اکثر آبادی های استان از جمله مامطیر (بابل فعلی) با خاک یکسان
شد.
در قرن هشتم هجری قمری، مرعشیان پس از پیروزی بر کیائیان جلالی در نزدیک
مامطیر و کنار بابلرود(باول رود) در بارفروش ده حاکم می شوند.
مرعشیان در سال 763 قمری چون در مامطیر استقرار یافتند، رفت و آمد درویشان
و مریدان میر بزرگ (سید قوام الدین مرعشی) به این منطقه افزایش یافت و به تدریج نام
مامطیر تبدیل به (بارفروش ده) شد.نخستین کسی که (بارفروش ده) را ضبط کرده است، سید
ظهیرالدین مرعشی است که در تاریخ طبرستان آورده است؛
وآن مامطیر،اکنون به بارفروش ده اشتهار دارد. وی در صفحه 362تاریخ طبرستان
که تاریخ تألیف آن سال 881 قمری است. ضمن تشریح وقایع سال 763 قمری مبنی بردرگیری بین
کیافخرالدین جلال و سید قوام الدین نوشته است:
و از مامطیران که اکنون به بارفروش ده مشهور است گذشتند و با باول رود
لشکرگاه کرده مترصد فرصت و نصرت شدند.به خاطر موقعیت خاص جغرافیایی ، بارفروش ده از
مراکز مهم تشکیل بازارگاه و هفته بازار و داد وستد منطقه گردید.
دو مرگان فرانسوی پیدایش شهر را پیرامون آستانه فعلی می داند و نویسد:
منطقه آستانه فعلی قبل از بنای مسجد خالی از سکنه بود و همه هفته، بازاری در آنجا تشکیل
می شد. که در این هفته بازار بود که مردم متوجه شدند، درآن محل کلاغ ها گروه گروه جمع
می شوند. مردم زمین را کندند وآثار و بقایای امام را یافتند، ودر آنجا مسجدی ساختند
که به مسجد کلاج یا کلاغ موسوم شد، و شهر در پیرامون این مسجد بنا گردید. این واقعه
به زمان پس از حمله مغول در قرن هفتم (618 قمری) یعنی دوره ای که مامطیر خراب شده بود
است که درآن محل فقط هفته ای یک روز بازاری
تشکیل می شد. بعدآثار مرقد امامزاده را در آنجا یافتند و کسانی که به تدریج در آن ساکن
شدند نامش را (بارفروش ده) گذاشته اند. به خاطر دهی که درآن بازار و داد ستد رونق بسیار
داشت . و بدین ترتیب بارفروش ده توسعه یافت و مرکز داد وستد شد.
اما مناسبت بعدی که مهمتر می نمایاند؛ مربوط به جریان فتنه بابیّه در مازندران
و قلع و قمع آن توسط مردم مازندران و بارفروش به رهبری آیت الله العظمی سعیدالعلمای
بارفروشی در اوایل دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار بود. محمد سعید بارفروشی مازندرانی
معروف به علامه سعید العلما در سال 1187 قمری(1152 شمسی)، در قریه دیوکلا امیرکلا از
توابع بارفروش متولد شد.و درسال 1270 قمری (1233 شمسی) در بارفروش دار فانی را وداع گفت. وی از فقها و
مراجع تقلید در دوران قاجاریه بود. و نقش عمده ای در مقابله با بهائیان به رهبری ملاحسین
بشروبه ای (نخستین کسی بودکه به باب گرایش پیدا کرده بود) در قلعه شیخ طبرسی داشت.
ملا محمد علی بارفروشی که در عرف بابیه به قدوس معروف بود با افراد خود به ملاحسین
بشرویه ای پیوست. این حوادث از وقایع مهم شهر بار فروش در اوایل سلطنت ناصرالدین شاه
بود. جریان قلعه طبرسی بدین شرح است: در ذیقعده سال 1264 قمری، ملاحسین بشرویه ای از
یاران باب عده ای حدود 200 نفر از یارانش را وارد بارفروش کرد و در محله سبزه میدان
در کاروانسرایی اقامت کرد.از مشاهیر شهرحاج محمدعلی بار فروش معروف به قدوس با اتباع
خود به اوپیوست. و چون به علت مخالفت علمای شیعه نتوانستند در شهر بمانند به مزار شیخ
طبرسی روستای شیخ گلی علی آباد (قائمشهر فعلی) رفتند و در آنجا قلعه مستحکمی بنا کردند
و چند ماهی با قشون دولتی جنگیدند. ملاحسین بشرویه ای در این جنگها بود که هدف گلوله
واقع شد و به قتل رسید. حاج ملا محمد علی بار فروش گرفتار شد و در بارفروش به فتوای
سعیدالعلمای بار فروشی مازندرانی کشته شد.
اهالی قلعه که حدود 400 نفر بودند مدت ده ماه در مقابل نیروهای دولتی مقاومت
کردند. برای متفرق کردن آنان ، عباسقلی خان سردار لاریجان وارد بارفروش شده بود.
نقش سعید العلماء در این حوادث بسیارارزشمند بود. وقتی تبلیغات حاج محمد
علی بار فروشی به گوش سعید العلماء رسید، چون بر دیگرعلما و روحانیان شهر جنبه ریاست
و بزرگی داشت . وقتی به اندیشه ملا حسین بشرویه ای پی برد برای پیشگیری دست به کار
شد.به دستور او علما و اصناف در مسجد جمع شدند و بر منبر رفت و منظور نهایی بابیان
را تشریح کرد. جمعی از مسلمانان برای انجام تکلیف شرعی دست به اسلحه بردند و در نزدیکی
شهر از ورود بابیان ممانعت به عمل آوردند.
ملاحسین بشرویه نیز شمشیر به کف پیکار می کرد ، در این فتنه دربار فروش
و قلعه طبرسی هزار و پانصد نفر از جماعت بابیه کشته شدند. ملاحسین بشرویه ای و محمد
علی بارفروشی از رهبران فتنه گران بابی نیز به هلاکت رسیدند.
سعید العلماء که از نظر سواد و مقام علمی و فقهی اعلم بر شیخ مرتضی انصاری
بود پس از مرگ صاحب جواهر در پاسخ به شیخ مرتضی انصاری برای قبول مرجعیت نوشت:
من در ایام اشتغال به درس و بحث در حوزه از شیخ انصاری اعلم بودم. ولی
اکنون در بلاد عجم هستم و توفیق درس و بحث ندارم ولی شیخ انصاری همچنان با جدیت به
درس و بحث اشتغال دارد. در این صورت او از بنده اعلم است و برای مقام مرجعیت و فتوا
دادن متعیّن و محرز می باشد.
از سخنرانی سعید العلماء در مسجد علیه بابیون:
ایها الناس بیدارشوید، دشمنان ما در کمینند. می خواهند اسلام را از بین
ببرند، مقدّسات اسلامی را محو کنند.حالا که محمدشاه فوت کرده و کارها در هم و پریشان
است .رئیس این گروه با جمعیتی از جان گذشته به طرف ما می آید. همه شما فردا صبح حاضرباشید
و خود را مهیا کنید تا جلوی این گروه را بگیرند.
از نکات بسیارمهم و قابل توجه در زندگی سعیدالعلماء، مسئولیت پذیری، جدیت
و تلاش او در سرکوبی شورش هواداران فرقه بابیت در مازندران بود .با مدیریت سعیدالعلماء
بود که فتنه بابیه مازندران در تاریخ 23جمادی الثانی سال 1265 قمری خاموش شد.
لذا پیشنهاد می شود روز 23 جمادی الثانی 1265 هجری قمری، مصادف با 26 اردیبهشت
1228 شمسی روز دفن فتنه بابیه در مازندران به رهبری سعیدالعلمای بارفروشی مازندرانی،
به عنوان روز ملی بابل تعیین گردد. صمد صالح طبری