هر دورهمی که دورهمی نیست!

 

در روزهای مشهور به قرنطینه که اغلب مردم برای پیشگیری از ابتلا به کرونا و قطع زنجیره آن ترجیح داده اند بر خلاف عادت معمول، به طور مستمر در خانه بنشینند، ظهور دو عارضه روحی و جسمی را باید به عنوان یک تهدید همگانی جدی گرفت.

خیلی ها از زیاد نشستن در خانه و اشتغال مستمر به تماشای فیلم و خواندن کتاب و دور زدن در فضای مجازی کلافه شده اند. فکر و خیال مربوط به وضعیت آینده کسب و کار و نحوه مواجهه با طلبکاران و ضعف بنیه اقتصادی خانواده از یک طرف، اختلاف سلیقه های خانوادگی که به دلیل کثرت همنشینی عارض می شود نیز از سوی دیگر تبعاتی چون افسردگی، خشونت، پرخاشگری و ... را ممکن است به همراه داشته باشد.

بروز احتمالی این عوارض در جمع خانواده، ضعیف ترهای خانه را بیشتر از دیگران دچار سرخوردگی و ناراحتی و فشارهای روحی خواهد ساخت. از این رو بزرگترها وظیفه سنگین تری در حفظ تعادل روانی خانواده بر عهده دارند.

یکجانشینی البته عوارض جسمی هم به دنبال داشته و اگر چه معضل کرونا ویروس را تا حدود بسیاری مهار می کند؛ اما عوارض متعددی را بر سلامت بدن به جا خواهد گذاشت.

چند راهکار برای کنترل این وضعیت آزار دهنده توصیه می شود:

1- دستجمعی نرمش کنید

با افراد خانواده هر روز دقایقی را به نرمش جمعی اختصاص دهید. این رفتار علاوه بر ایجاد نشاط و تقویت حس صمیمیت بین اعضا، جسم شما را از آسیب های یکجانشینی و بی تحرّکی در امان نگاه می دارد.

2- بازی ها و سرگرمی های گروهی را از یاد نبرید

منچ بازی، کارت های ماشین و فوتبال و ...، اسم و فامیل، گل یا پوچ و ... از جمله بازی های ساده و کم هزینه و سالمی هستند که حس با هم بودن را در خانواده تقویت می کنند.

3- باز هم عیدی بدهید!

مهمانی های عید علاوه بر خوش و بش و شادی، خاصیت دیگری برای یچه ها دارد به نام عیدی گرفتن! این خلأ را در این روزها به بهانه میلاد ائمه اطهار در ماه مبارک شعبان، جبران نمایید و در این مناسبت ها به فرزندان و اعضای خانواده عیدی بدهید. این عیدی ها هر چند کوچک و ناچیز باشد شادی درونی خانواده را دوچندان می سازد.

4- خاطره گویی مصوّر را از دست ندهید

آلبوم ها و آرشیو تصاویر در هر خانه ای موجود است. هر تصویر ثبت شده از گذشته، حرف ها و خاطرات و ماجراهای فراوان و شنیدنی را در خود نهفته دارد. دور هم بنشینید و با تماشای هر تصویر، خاطرات مربوط به آن را برای دیگران مرور کنید. شاید دیگر هیچ وقت این فرصت استثنایی برای پیوند خانواده با گذشته شما و عبرت آموزی از حوادث و انس با خاطرات شیرین والدین برایتان به وجود نیاید.

5- مسابقه بگذارید و جایزه بدهید

با طرح پرسش و اهدای جوایز، علاوه بر افزایش معلومات عمومی، لذت دریافت جایزه و تشویق جمعی را به کام یکدیگر بنشانید. در مسابقات و سرگرمی های دیگر هم می توان از عنصر شیرین جایزه و تشویق و اثرات مثبت و عمیق آن بهره مند شد.

6- همدیگر را تحویل بگیرید!

دور هم بودن به معنای نشستن زیر یک سقف نیست. اگر قرار باشد هر کس سرش به گوشی یا کار خودش مشغول باشد، این دورهمنشینی، دور همنشینی نیست. همدیگر را ببینید و تحویل بگیرد. بچه ها دوست دارند شیرین کاری کنند، نوجوان ها ژست می گیرند و خودی نشان می دهند، خانم ها با لباس و آرایش و ... دنبال جلب توجه همسر هستند. چشمتان را باز کنید و از تحسین و تعریف اطرافیانتان دریغ نورزید. محبت یک اکسیر اعجازآور است. مواظب باشیم روزهای خانه نشینی به دوران تلخ و سیاه و مشمئز کننده تبدیل نشود. با کمی دقت و کنترل رفتار و مدیریت ارتباط می توان پایه های تربیت یک نسل متعادل و سالم را استوار ساخت و محیط خانه را به بهترین کانون تأمین نیازهای روحی و فکری و فرهنگی اعضای خانواده تبدیل نمود.

راز یک تنبیه سخت!

آدم باید خیلی شأن و مرتبه بالایی داشته باشد که رسول خدا پیش پایش از جا بلند شود که هیچ، چند قدمی هم به استقبالش بیاید! این طور نیست؟

این که رسول خدا به مردم توصیه کند احترام کسی را به طور ویژه نگاه دارند و پیش پایش از جا بلند شوند، افتخار بزرگی است؛ مگر نه؟!

این که پیامبر با مرگ کسی اندوهگین شود و با پای برهنه به تشییعش برود و خودش برای او نماز بخواند و هر چند قدم، جایش را تغییر داده تا بتواند هر چهار طرف تابوت او را بگیرد و خودش با دستان مبارکش بدن او را در قبر بگذارد نشان می دهد که آن فرد، انسان بزرگی است؛ درست است؟

رسول خدا بگوید فرشتگان در تشییع کسی شرکت جسته اند مایه مباهات است؛ خوب؟!

اما

بعد بشنوید که همین فرد با این همه امتیاز رشک برانگیز، دارد از عذاب قبر رنج می برد؛ شما باشید تعجب نمی کنید؟!

تعجب دارد دیگر!

سعد بن معاذ این گونه بود. بزرگ انصار مدینه، مورد احترام خاص رسول اکرم(ص)، کسی که پیامبر در تشییع جنازه اش آن گونه عمل کرد، مؤمنی که ملائک هم پای تابوتش حاضر شدند، از عذاب قبر در امان نماند! چرا؟!

عرض می کنم خدمتتان.

مردم مدینه هم که شاهد احترام خاص رسول الله به سعد بن معاذ و تشییع با شکوهش بودند با شنیدن خبر عذاب قبر او هاج و واج همدیگر را نگاه می کردند.

رسول الله در پاسخ آنها یک جمله فرمود. جمله ای کلیدی که برنامه خدا را در اهمیت به خانواده نشان داده و عمل به آن می تواند زندگی انسان ها را شیرین ساخته و بی توجهی نسبت به آن نیز دنیا و آخرت آدم را تلخ و ناگوار می سازد.

رسول اکرم فرمود: "سعد با خانواده اش تند بود!"

به همین سادگی! هر چقدر هم برای خودتان کسی شده باشید، حواستان باشد که ریشتان گروی خانواده است. نماز و روزه و خمس و زکات و حج و جهاد و...، سر جای خودش؛ هوای خانواده را نداشته باشید، خدا هم هوایتان را نخواهد داشت!

علل الشرایع، ص310