سلسله موی دوست حلقه دام بلاست

 

بین فلاسفه معروف است همه مردم حتی اگر بیسواد و فاقد تحصیلات کلاسیک متعارف باشند به اندازه ای از گوهر فلسفه و منطق بهره برده اند. در امور روزمره و محاورات عادی جامعه قواعدی از منطق و فلسفه دیده شده و کاربرد مستمر دارد.

انقلاب اسلامی و حاکمیت مردمسالاری دینی مبتنی بر فلسفه است. هر کس برای حکومت دین و پیروزی انقلاب جنگید در باطن خود فلسفه را قبول دارد و آن را با فقه درآمیخته ولو در ظاهر ملتزم به مکتب تفکیک باشد.

علامه طباطبایی زیرساخت فکری انقلاب را همدوش امام و با میدان داری شاگرد مبرز خود شهید مرتضی مطهری بنا نهاد. نبرد فلسفی او با اندیشه های مادی به خصوص مارکسیسم خوش خط و خال و دلربا، انبوه جوانان تشنه عدالت را به سرچشمه زلال معارف مکتب عدل رهنمون ساخت. هر چند عده ای بگویند علامه به ظاهر نقشی در مبارزات انقلاب نداشته است.

میرزا جواد آقا تهرانی عارف سالکی بود ولو با عرفان نظری و کلام اشراقی نمی ساخت. خاطرش آنقدر پیش امام عزیز بود وقتی با پخش تفسیر حمد امام از رادیو به خاطر رشحات فلسفی آن مخالفت ورزید به دستور ایشان دیگر این برنامه ادامه پیدا نکرد. همین میرزا جواد نه تنها در طول مبارزات انقلاب به یاری امام فیلسوف اشراقی شتافت که در طول جنگ نیز افتخارش آن بود نمازی را با جماعت بسیجیان بخواند، برود خط مقدم لباس بسیج بپوشد و با قد خمیده چای دست رزمنده ها بدهد. برای پس از مرگ وصیت کرد روی قبرش هیچ خط و نشانی نباشد. مرحوم حجت الاسلام راستگو از نهان‌خانه معنویت او خبر آورد که وقتی در مسطح یا دایره بودن زمین دچار تردید شد شبی به قدرت عرفانی اش و اذن الله به سیر در ملکوت آسمان پرداخت و از بالا دید که زمین صاف و مسطح نیست.

بهشتی عاشق پیشه فرمود: "عرفان واقعی، خانقاهش بازی دراز است." می شیرین وصال را در طغیان و نعره کوچه خلوت و اذکار پستوی حجره و ضرب‌آهنگ تسبیح گوشه عزلت که نه به قدمهای استوار باده جویان طریقت خون و مجاهدان سالک سرخ جامه وادی ایثار و شهادت و ایمان و غیرت می دهند.

عرفان و فلسفه و منطق منحصر به چارچوب کوچک و محدود کلمات و قالب کاغذ و کتاب نیست. نه آنکه تنها در سخن از عرفان گفت عارف است و نه آنکه تنها در عمل اهل معرفت بود مخالف عرفان. 

کتابی می خواندم مرا یاد مرحوم میرزا جواد آقا تهرانی انداخت. هوس کردم شادی روحش صلواتی از شما بگیرم. ممنون میشوم. اجرتان با شهدا 

بر سبیل هدایت

 

امام صادق علیه السلام امام صادق است. اگر کسی میخواهد در مسیر روشنگری و جهاد تبیین به پیروی از امام صادق شرکت کند باید مثل ایشان صداقت داشته و از غلتیدن در کذب و تهمت و تخریب ولو آن که هدفش الهی باشد بپرهیزد.

فرمود دوست دارم جوانان مذهبم را یا دانشمند ببینم یا در حال کسب دانش. همه ائمه عالم بودند؛ اما امام صادق علیه السلام چون مجال نظام بخشی بر علوم دین و نشر سازمان دهی شده معارف اسلام را یافت رییس مکتب شیعه لقب گرفت.

امسال سالگرد شهادت موسس فقه جعفری مقارن شده است با سالگرد شهادت استاد مرتضی مطهری. انقلاب اسلامی نیز برخاسته از جنبش عالمان و اندیشمندان است.

چند سال پیش آقا خطاب به جوانان فرمود به جای آنکه ساعتهای عمرتان را هر روز صرف خواندن مطالب بعضا بی فایده و فرصت سوز فضای مجازی کنید کمی هم وقت بگذارید آثار شهید مطهری را بخوانید.

کسی می خواهد راه ائمه را ادامه دهد، کسی می خواهد انقلاب را در گامهای بعدی همراهی کند باید اهل مطالعه و تفکر باشد.

خیلی ها اهل اندیشیدن نیستند.

خیلی ها اهل کتاب خوانی نیستند.

بدتر آنکه خیلی از آنهایی که ساعتها در فضای مجازی حضور دارند یک متن ساده و معمولی منتشر شده در همین فضا را هم درست و حسابی و عمیق نخوانده و گاه بر اساس تیتر یا حروف برجسته یا تصاویر آن برداشتی نموده و به اظهار نظر می پردازند.

می توانستند امام را دست بسته به دارالاماره ببرند؛ کسی که در مقابلشان دست به شمشیر نبرد و مقاومتی نکرد، اما خانه اش را به آتش کشیدند تا زن و بچه و اهل و عیال را به واهمه بیاندازند؛ جگر امام را بسوزانند. نبرد نبرد حق و باطل، ستیز شرک و توحید، تقابل پلشتی و رذالت با فطرت و انسانیت و شرافت است. گفت اگر دلم سوخت نه برای زن ها و بچه هایی است که از ترس آتش و حمله مأموران به این طرف و آن طرف پناه می برند، در خانه علی را هم آتش زدند در حالی که دختر رسول پشت آن ایستاده بود؛ اگر دلم سوخت برای زن ها و بچه هایی است که از ترس آتش و حمله دشمن جایی نبود که بتوانند به آن پناه ببرند. باید برای اسیری و آوارگی آماده می شدند. ما تا ابد داغ کربلا و مصیبت کوچه های مدینه بر سینه داریم.

همه ائمه عالم بودند. همه ائمه لزوماً دست به شمشیر نبردند؛ اما همه شان شهید هستند. علم و معرفت و معنویتی ارزشمند و مفید و موثر است که دشمن از آن احساس خطر کند. اگر دنبال دانش و هنر و معرفت و... رفتیم مثل مطهری و مفتح و هاشمی نژاد و دستغیب و شهریاری و کاظمی آشتیانی و آوینی و طالب زاده و... جامعه اسلامی یا محیط پیرامون خود را یک قدم به جلو ببریم. آن که طرف دار شرک و عصیان و پلشتی است باید از ما بیزار باشد. اگر رهرو صراط حقیم از هیچ بلیه ای نهراسیم.

امام صادق علیه السلام یک فرزندی دارد در قم به نام علی بن جعفر. وقتی امام رضا به امامت رسید زنده بود و سن و سالی از ایشان می گذشت. بین مردم جایگاه و منزلتی داشت. دید عده ای در امامت علی بن موسی الرضا تشکیک می کنند. اناالرجل نخواند. دکان و دستگاه باز نکرد. خاضع و خاشع رفت جلوی جمع، دست برادر زاده را که سالها از او کوچکتر بود بوسید و حقانیت امامت ایشان را به همه مریدان اهل بیت و آنهایی که دچار شبهه و تردید بودند اثبات نمود. امروز مزار نورانی او شمع پروانه های دلسوخته وادی عشق و وصال است. شده است محور و نگین حلقه مستان شراب طهور ایمان و شهادت. هر کس به گلزار شهدای قم آمده و به یاران صدیق ولایت سلام می کند عرض ارادتی هم به آن پیر فرزانه یادگار امام صداقت دارد. مسیر شهدا، مسیر ائمه، مسیر هدایت و روشنگری است. اینگونه است که فرموده اند یتیم نوازی کنید و بالاترین مصداق یتیم نوازی، دستگیری و هدایت سرگشتگانی از امت رسول الله است که راه حق را گم کرده اند.

جای خالی یاکریم ها

 

بعید است دو ماه شده باشد. آمدند اینجا، روی گلدان کاکتوس نیمه پژمرده بالکن خانه ما، لانه ساختند. دو دانه تخم گذاشتند. مراقب بودیم از اینکه به ما پناه آورده اند پشیمان نشوند. جوجه ها از تخم بیرون آمدند. مادر و پدر می آمدند برایشان غذا می آوردند. جوجه ها بزرگ شدند. پر گشودند و رفتند. لانه شان به یادگار باقی مانده است. می رویم روزی چند بار زل می زنیم به جای خالی شان. ما که پدر و مادرشان نیستیم! دلمان می خواهد گاهی بیایند به ما سری بزنند. راستی پرنده ها دست ندارند. با همین منقارشان چه لانه خوب و راحتی می سازند. این هم از هنرهای اعجاب انگیز خداست.

حیوانات که به اندازه انسان عقل و شعور ندارند اینطور می توانند هنرنمایی کنند، طبیعی است انسانها در بستر اراده خدا، قادر به درخشش در هر زمینه ای خواهند بود.

امروز روز شهادت مرتضی مطهری است. گاهی با خودم فکر میکنم یک انسان می تواند با قدرت اندیشه و بیان، حرفی بزند که تا چند دهه بعد راهگشای جامعه باشد. بعضی آدمها هم می توانند کاری کنند یا حرفی بزنند که تا مدتها آسیب زا و خسارت آفرین بار باشد. از اقشار دیگر بگذریم. طلبه ای که نتواند مثل مطهری -حالا نه لزوما در عرصه خرد و تولید فکر- بدرخشد و راه و هنر و اثری تربیتی و تبلیغی و علمی و ... از خودش به جا بگذارد وقتش را هدر داده است. باید تلاش کنیم مبدأ و منشأ حرکت و تحول ولو در محدوده ای کوچک باشیم. کاری کنیم وقتی رفتیم جایمان خالی نباشد. خدا اثر گذار و هنرمند است، طبعاً انسان را که خلیفه خود نامیده در هنرورزی و اثر گذاری می پسندد. هر چقدر انسان کارهای بزرگتری انجام دهد نشان می دهد به خدایی بزرگ و بزرگوار نزدیک شده است.

هر کسی را بهر کاری ساختند

 

از نظر علمی سرآمد بسیاری از علمای معاصر است. تقوایش مثال زدنی است. بارها از او خواستند مقام و منصبی هم برعهده بگیرد. زیربار نرفت. می گفت من در مسائل اجتماعی ساده ام. وقتی خودم را می شناسم بهتر است به درس و بحثم بپردازم و شاگردانی تربیت کنم که هوای اسلام و انقلاب و مردم را داشته باشند. خودش نمیتوانست جبهه برود، اما بسیاری از شاگردانش در زمره شهدا هستند.

یک آقای دیگری را دوره کردند. شما آیت اللهی، استاد اخلاقی، خوب حرف میزنی، پس لابد خوب هم عمل میکنی، توهّم برش داشت. آمد وسط سیاست. آمد وسط اجتماع، موضع و قضاوت و دخالت. رییس دفترش میگفت چون شما سیاستمدار نیستی حرفها و کارهایت را بگذار اول با من هماهنگ شو. گفت چشم. عزل و نصبها را بر مبنای سلیقه دفتری ها طلب میکرد در اموری که اصلا مرتبط با او نبود. دفترش را از یک مفسد و بدهکار بانکی اجاره کردند به قید صلوات! دفتر به دادگاه فشار می آورد این بابا چون به ما دفتر و دستک داده پس خیّر است هوایش را داشته باشید، مسئولی قرار بود محاکمه شود حاج آقا را کشاندند، متهم اقتصادی دیگری آمد گفت ناهار یکسال دفتر حاج آقا با من! و...، الان جوری شده همه یاد گرفته اند سر کیسه را شل کنند یک کار خیر برای دفتر حاج آقا انجام دهند گره مشکلات قانونی شان باز می شود!

شهید مطهری می گوید بالاترین مرتبه عدالت این است که انسان درباره خودش عدالت بورزد.

حسین هم اینجا بود

دیشب نتوانستم خوب بخوابم. تا نیمه های شب آن قدری که تن خسته ام می کشید پای حسین ایستادم و برایش قرآن و نماز خواندم. رفقا هم لطف دارند. تماس میگیرند یا پیامک و... احساس میکنم بعضی مسئولان هم ترسیده اند. بعضی سوالها صرفا از باب فضولی است. نترسند اتفاقی نمی افتد. همه بچه های بسیجی مستقل شهر، صاحب عزا هستند. هر کس که دست در دست اژدهای هفت سر فساد و رانت و تبعیض ندارد مصیبت زده است.

حسین هیچ گاه اسیر نشد. او همیشه آزاده بود. دلم هوای سوره یس را داشت. برایش خواندم. این آیه را چند باری تکرار کردم: فَلَا یَحْزُنْکَ قَوْلُهُمْ إِنَّا نَعْلَمُ مَا یُسِرُّونَ وَمَا یُعْلِنُونَ. خدا می داند چه بر سر حسین آمد اما تا آخر مردانه ایستاد و خسته نشد. بعدش سوره صافات است. این آیه بیشتر به دلم می نشیند: هذا یوم الفصل الذی کنتم به تکذبون

همه رفتنی هستیم و راه انکاری وجود ندارد. کاش یقین داشته باشیم و هر لحظه را لحظه آخر و جدایی بدانیم.

سر صبح هم به خانم حسین آقای منصف پیامک زدم هم به سایر دوستانم. یادتان باشد حسین بال در می آورد وقتی حرف از شهدا می زد و تصویرشان را سر دست می گرفت. میخواهید حسین را خوشحال کنید در تشییع و مراسمش تصاویر شهدا را سر دست بگیرید.

تا این لحظه که ظهر غدیر به اتمام رسیده بالای پنجاه نفر میهمان داشته ام. تا غروب هم می آیند و می روند. به رسم هر سال دوست دارند سر به سرشان بگذارم بگویم و بخندم و جوک های جدید را تعریف کنم یا بحث سیاسی و فرهنگی و... این بندگان خدا حق دارند، لر و کرد و ترک و قمی هستند. حسین را که نمی شناسند. باب میلشان عمل میکنم. اما چند لحظه ای که تنفس ایجاد میشود برای خودم زمزمه میکنم و دم میگیرم: ز زخم تنت روی ریگ بیابان به اشک دل و سوز و آه یتیمان ... فکری به ذهنم می رسد. حسین الان اگر بود کجا بود؟ همان جایی که دیشب جان داد. داشت دست مردم شربت و چای و شیرینی می داد با لبخند و روی باز.

با لبخند و روی باز جلوی تک تک مهمانهایم کوچک و بزرگ، خم میشوم، چای و کلوچه و میوه تعارف میکنم به نیابت از حسین و برای شادی روح بزرگش. می دانید چرا میگویم روح بزرگ؟ شهید مطهری میگوید روح بزرگ، تن را به زحمت می اندازد. حسین خیلی زحمت کشید برای خدا برای اسلام برای انقلاب برای شهدا برای امام و آقا برای حزب الله... شکوه تشییع حسین، بی نظیر خواهد بود. یاد حسین هم از خاطر مردم این شهر محو نخواهد شد. عزت از آن خداست.

 

پیام ترور شهیدان قرنی و مطهری

 

امروز سالروز شهادت سپهبد شهید قرنی در سال 58 است. چند روز بعد، مرتضی مطهری نیز ترور شد و به شهادت رسید. ترور این دو مرد بزرگ و تاریخ ساز در نخستین ماههای پس از پیرزوی انقلاب جزو اولین ترورهای رسمی ضدانقلاب است که پیام خاصی در خود نهفته دارد.

اولی، بزرگترین شخصیت نظامی کشور است و دومی بزرگترین شخصیت فکری نظام. ترور این دو نفر در فاصله ای اندک نشان گر خیز دشمن برای نبرد در دو عرصه نظامی و فکری برای عقب راندن و شکست انقلاب اسلامی بود. ناآرامی های مرزی در مناطق مختلف کشور و تهاجم نظامی رژیم بعث و پس از آن شبیخون سنگین فرهنگی و فکری دشمن که در سالهای اخیر تاثیر تلخ آن را بارها چشیده ایم مویدی بر این نقشه حساب شده اجانب و بدخواهان این مرز و بوم می باشد. 

راستی حالا که سالروز شهادت سپهبد قرنی است خوب است به چرایی علت دفن این شهید در قم نیز اشاره کنیم:

دستور امام (ره) برای محل دفن شهید محمدولی قرنی

سپهبد محمد ولی قرنی درست پنج روز پس از نامگذاری روز ارتش از سوی امام (ره)، به دست گروهک فرقان در منزل شخصی‌اش واقع در خیابان، ولیعصر (عج) به شهادت رسید. سرهنگ زمانی از امرای ارتش درباره شهید قرنی گفته است: «می‌دانید که حضرت امام خمینی (ره) از هیچ کس بی‌جهت تعریف نکرده‌اند، تنها کسی را که نزدیک ۱۰ بار از او تعریف کرده‌اند تیمسار قرنی بوده است. وقتی به شهادت رسید و پیکر او را به بهشت زهرا (س) می‌بردند که دفنش کنند، من همه کاره مراسم بودم. امام (ره) به یکی از مقامات روحانی می‌فرمایند او را یک راست به قم ببرید و در صحن حضرت معصومه (س) در کنار آیت‌الله حائری یزدی (ره) دفن کنید». 

شیخ مرتضی و ما!

با این همه دانش و معلومات می رفت دبیرستان تدریس می کرد! قیافه نمی گرفت که حالا من سخنران ثابت انجمن اسلامی پزشکان تهران هستم و دکترهای معروف و صاحب اسم و رسم می آیند پای منبر من زانو می زنند و از حرف هایم نکته برمی دارند. یا فلان اساتید غربزده و مطرح دانشگاه شهامت مناظره با مرا ندارند. دبیرستان هم عرصه نشر و ترویج و تبیین حقایق اسلام است. با کوله باری از علم و معرفت می رفت با بچه های نوجوان سر و کله می زد و زوایای ناگفته و مغفول اسلام را برایشان شرح می داد.

 

فقیه بود و کسی درباره سطح علمی او و اشرافی که به مبانی فقه داشت، شک ندارد. می توانست بنشید یک گوشه برای خودش کرسی تدریس در حوزه راه بیندازد و اندکی بعد رساله منتشر کند و مرجعی شود و مسائل شرعی را برای مقلدینش بازگو کند. این عرصه اما خالی نبود. رفت جای خالی را پر کرد. جامعه به خصوص جوانها درگیر شبهات ذهنی ایسم های من درآوردی اما التقاطی و فریبنده بودند. یک نفر باید با تکیه بر آموزه های دین، برتری مکتب وحی بر دیگر مکاتب ساخت بشر را به مردم نشان می داد. مرتضی میدان اندیشه را برای تبیین اسلام برگزید. حرف هایی زد که هنوز بعد از حدود پنجاه سال در محافل علمی و حوزوی و دانشگاهی و تبلیغی، کاربرد دارد. هنوز هم می توان با منطق و کلام و استدلال او به جنگ با شبهات فکری رفت.

 

 

اگر مطهری کتاب هایش را بعنوان پایان نامه تحویل مراکز علمی بدهد، بی برو برگرد رد می شود؛ اما پایان نامه های علمی بسیاری در این چند دهه با استناد به مطالب و گفته ها و آثار او درجات ممتاز علمی را کسب کرده و خوش درخشیدند! می دانید نکته کجاست؟ مطهری دنبال این نبود که علمیتش را به کسی ثابت کند که مجبور شود خودش را در حصار فرمالیته و قواعد دست و پا گیر تعریف شده در قالب های به اصطلاح علمی محدود نماید. این که آثار شهید مطهری جان دارد و شیوا و بلیغ و مستدل و به سرعت با خوانندگانش ارتباط برقرار می کند و از طول و تفصیل ها و پیرایه های ملال آور به ظاهر علمی فاصله دارد به خاطر این است که استاد دنبال آموزش و ابلاغ و روشنگری بود نه اثبات جایگاه و وزانت علمی و کسب فلان عنوان جشنواره ای و موسسه ای و مدرک اندوزی و ... سلاح او سلاح اندیشه بود و نه تألیف صرف؛ و نه صرف محافل کلاسیک و رسمی که اندیشه جامعه را میدان کار خود می دانست.

او خودش را طلبه سرباز امام عصر(عج) می دانست که وظیفه اش بی هیچ منّتی، دفاع از دین خدا در مقابل نحله های فریبنده و گمراه کننده بود. راز شیرینی مطالعه آثار علمی این استاد فرزانه همین وارستگی، تفکر محوری و انگیزه تأثیرگذاری است.

 

مرتضی مطهری و سپهبد قره نی جزو اولین شهدای ترور بعد از انقلاب هستند. یعنی دشمن دو ساحت رزم و اندیشه را عرصه جولان خود برای تقابل با انقلاب اسلامی می دانست. جنگ تحمیلی با نظام نوپای ایران و شبیخون ناجوانمردانه فرهنگی دشمن نشان داد که ترور این دو بازوی توانمند انقلاب، هدفمند و با شناخت و برنامه بلند مدت صورت گرفته است. با اینکه امثال بازرگان و سحابی و سنجابی و یزدی و ... همه کاره دولت بودند و اتفاقاً بعضی هایشان به تهجد و عبادات فردی علاقه نشان می دادند، هیچ گاه هیچ گلوله ای از سوی خصم در آشفته بازار ترورهای لحظه ای سالهای نخست انقلاب به سوی آنها و دیگر مروّجان اسلام خنثی و بی خطر و سازشکار شلیک نگردید.

هر وقت روحانیت هدف حمله یا ترور دشمن قرار گرفت یعنی دارد راهش را درست می پیماید.

علم بهتر است یا ایمان؟!

"علم به ما روشنایی و توانایی می بخشد و ایمان عشق و امید و گرمی، علم ابزار می سازد و ایمان مقصد، علم سرعت می دهد و ایمان جهت، علم توانستن است و ایمان خوب خواستن، علم می نمایاند که چه هست و ایمان الهام می بخشد که چه باید کرد.

علم انقلاب برون است و ایمان انقلاب درون، علم جهان را جهان آدمی می کند و ایمان روان را روان آدمیت می سازد، علم وجود انسان را به صورت افقی گسترش می دهد و ایمان به شکل عمودی بالا می برد، علم طبیعت ساز است و ایمان انسان ساز. هم علم به انسان نیرو می دهد، هم ایمان، اما علم نیروی منفصل می دهد و ایمان نیروی متصل. علم زیبایی است و ایمان هم زیبایی است. علم زیبایی عقل است و ایمان زیبایی روح، علم زیبایی اندیشه است و ایمان زیبایی احساس. هم علم به انسان امنیت می بخشد و هم ایمان. علم امنیت برونی می دهد و ایمان امنیت درونی. علم در مقابل هجوم بیماریها، سیلها، زلزله ها، طوفانها ایمنی می دهد و ایمان در مقابل اضطرابها، تنهاییها، احساس بی پناهیها، پوچ انگاریها. علم جهان را با انسان سازگار می کند و ایمان انسان را با خودش. نیاز انسان به علم و ایمان تواما، سخت توجه اندیشمندان را (اعم از مذهبی و غیر مذهبی) برانگیخته است."

یکی از ویژگی های ارزنده شهید مطهری که باعث شد آثارش این گونه بعد از چند دهه زنده و باطراوت بوده و پاسخگوی نیاز جامعه قرار گرفته و دست به دست بچرخد، ارائه قابل فهم مفاهیم علمی با رویکرد کاربردی توسط این استاد بی نظیر و مجتهد بزرگ است. کتاب های مطهری از آن دست آثاری است که فراتر از قفسه کتابخانه ها سطح جامعه و اذهان عموم را نشانه گرفته و بی هیچ پیرایه و اضافه گویی و گزاف نویسی، ابعادی از علوم دین را عرضه می کند که مشکلات ذهنی مردم و خلأهای فکری جامعه را پوشش بدهد.

کتاب خواندنی "انسان و ایمان" اثر گرانسنگی است که به شکلی مختصر و قابل فهم، مبانی اندیشه اسلامی در مواجهه با عناصر عالم را به مخاطب منتقل نموده و قدرت تفکر دین و گستره جامع و بی پایان آن را به نسبت همه اندیشه های زمینی و ساخته و پرداخته ذهن بشر، به رخ می کشاند. با مطالعه این کتاب در برابر بسیاری از شبهات فریبنده، بیمه خواهید شد.