یک تذکر دوستانه به مسئولان سایت مصلای بابل
چندی پیش تصویری از نمازجمعه بابل را برگرفته از سایت مصلای این شهر منتشر کردم و قصدم آن بود که متولیان این سایت متوجه بازتاب های مختلف عملکرد خود باشند. به نظرم تا حدودی پیامی که بدون توضیح منتشر شد مورد پذیرش این دوستان عزیز قرار گرفت؛ هر چند یکی دو نفری هم به سبک شعبانی! حامیان یکی از نمایندگان محترم، چاشنی فحش و ناسزا را احیاناً به خیال تنبّه قلم های منتقد از یاد نبردند!
بگذریم. ضمن تشکر از دوستان بزرگواری که در سایت مصلای نمازجمعه بابل فعالیت می کنند، تذکر یک نکته برادرانه را لازم می دانم:
الف- حسن آقای گنجی دبیر محترم و بازنشسته آموزش و پرورش بابل، شش سال در دوره راهنمایی و دبیرستان، کسوت امور تربیتی مقاطع تحصیلی این حقیر را برعهده داشت. یادم می آید که ایشان همواره تأکید می کرد مداحی را که می خواهید به مناسبتی به اجرای برنامه در سر صف صبحگاه دعوت کنید مباد که لاغر و دراز! یا چاق و کوتاه و یا نحیف و مردنی و کج و معوج باشد! ضرورت این کار در آن سن و سال برای ما جا نیفتاد؛ اما پایبند تذکرش بودیم و سعی می کردیم "قالب" کار را مدّنظر داشته باشیم.
ب- برخی دوستان وقتی برای گذراندن دوره ای هنری به کلاسی پرطمطراق می رفتند نقل می کردند که حضرت استاد خودباخته، همان اول کار شرط می کرد که وقتی می خواهید وارد کلاس شوید دینتان را دم در بگذارید و بعد بیایید داخل! می گفت هنر، برای هنر است و فراتر از نگرش های دینی باید برای هنر و در راستای هنر کوشید و جوشید و خروشید.
لابد نامه چارلی چاپلین به دخترش را خوانده اید که تنت را فقط در اختیار کسانی قرار ده که روحت را هم طلب می کنند! شاید آن مرحوم مغفور به زعم بعضی ها خواست دخترش را از راه هرزگی برحذر دارد؛ اما فکر این جا را نکرد که اگر در طول عمر دخترش واقعاً ده نفر پیدا شدند که هم روح و هم جسم او را خواستند باید چه کار کند؟! البته جناب چارلی برهنگی در راه هنر را نیز برای دختران مدعی این عرصه، مجاز می شمارد. شعار هنر برای هنر را سید مرتضی آوینی به ظرافت مورد نقد قرار داد و خوش گفت که حتی اگر بپذیریم هنر را بابد برای هنر دانست، معنای هنر چیزی جز زیبایی نیست و نقطه اوج زیبایی، عمل به قوانین فطرت و زندگی بر مدار آیین آسمانی است. پس هنر برای هنر هم یعنی حرکت در چارچوب آموزه های اخلاق و دیانت.
ج- "قالب" و "محتوا" را باید در کنار یکدیگر مهم و بایسته تلقی کرد. نه باید به بهانه کار هنری، محتوا را در فرع قرار داد و نه آن که به محتوا چسبید و زیباترین مفاهیم انسانی را در قالبی زشت و تحمل ناپذیر عرضه کرد. در چارچوب تعریف هنر اصیل، کسی می تواند خود را هنرمند بداند که بداند چه می گوید و می خواهد چگونه بگوید. این یعنی همان توجه به دو رکن مهم هنر مبتنی بر تعالی و پویایی.
البته این دو مقدمه و نتیجه ای که ذکر شد از باب معروف درس پس دادن خدمت هنرمندان عزیز سایت مصلای بابل بود.
اگر بپذیریم که خالق یک اثر باید بداند که اثرش قرار است چه پیامی را به مخاطب منتقل کند، آن وقت است که شاید نتوانیم ضرورتی برای انعکاس تصاویر سه بعدی از نماز جماعتی که قرار است منادی یک رنگی و یک جهت بودن مؤمنان باشد، پیدا کنیم. به نظر می رسد ذوق هنری در تهیه تصاویر سه بعدی برای گزارش از هر واقعه طبیعی و غیرطبیعی اگر مناسب باشد برای نمازجماعت قطعاً مناسب نیست. نکته دیگر که عکاس محترم و مسئول سایت باید دقت کند تصاویر حاشیه ای عکس است. لطفاً به خمیازه کشیدن یکی از نمازگزاران ایستاده در صف اول دقت کنید:
تصویر زیر ظاهراً در مکانی غیر از نمازجمعه است اما چون در آرشیو گالری مصلا درج شده به حساب همان گذاشته می شود. در این تصویر چند نفر حواسشان به گوینده یا خطیب مجلس است؟
در این تصویر همه چیز خوب است الا حالت آن بنده خدایی که کنار ایستاده و دستش را به دهانش نزدیک کرده.
تأکید حقیر فقط از این باب است که حواسمان باشد قرار است با آثارمان چه پیامی را به مخاطب منتقل کنیم.
