تحقیقی پیرامون کرونا

 

دانشگاه آزاد اندیمشک

پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی  رشته روانشناسی عمومی

 

عنوان

مقایسه سلامت روان معتادین مبتلا و غیر مبتلا  به کرونا  مراجعه کننده به کلینیک های درمانی شهر اندیمشک

 

استاد راهنما:

جناب آقای دکتر جهانگیر میرزاوندی

تهیه کننده:

اکرم پوراحمد

بهار1402

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

بیماری همه گیر کرونا از طریق مکانیسم های پیشنهادی ترس، عدم اطمینان، اضطراب، فاصله گذاری و یا محدودیت اجتماعی، انزوا و پیامدهای اقتصادی بر روی سلامت عمومی مردم تأثیر منفی می گذارد.

تاکنون تعاریف متعددی از «سلامت روان» ارائه شده که همگی بر اهمیت تمامیت و یکپارچگی شخصیت تاکید ورزیده اند. گلدشتاین [1]، سلامت روانی را تعادل بین اعضا و محیط در رسیدن به خود شکوفایی می داند.چاهن [2] نیز سلامت روانی را وضعیتی از بلوغ روان شناختی تعبیر می کند که عبارت است از حداکثر اثربخشی و رضایت به دست آمده از تقابل فردی و اجتماعی که شامل احساسات و بازخوردهای مثبت نسبت به خود و دیگران می شود( میلانی فر ، 1389) سلامت روانی را داشتن سازگاری کافی و احساس خوب بودن ( ازدیدگاه روان‌شناختی)متناسب با معیارهای قابل قبول روابط انسانی و جامعه می‌داند (ساعتچی، 1390) کیفیت رضایت زناشویی وضعیتی است که در آن زن و شوهر در بیشتر مواقع، احساس خوشبختی، رضایت از ازدواج و رضایت از همدیگر دارند ( بردبری[3] ، 2006) .  سلامت عمومی را می توان علم پیشگیری از بیماری‌ها، طولانی کردن عمر و ارتقای سطح سلامت از طریق کوشش‌های سازمان یافته اجتماع به منظور سالم سازی محیط، کنترل بیماری‌ها، آموزش بهداشت، ایجاد اقدامات پزشکی و پرستاری جهت تشخیص زودرس و درمان بیماری‌ها و بالاخره ایجاد یک سیستم اجتماعی که در آن هر فرد دارای سطح زندگی مطلوبی برای حفظ سلامتی خود باشد. باید متذکر شد که تمام اقدامات مربوط به بهداشت فردی و بهداشت عمومی به منظور دست یابی به سلامتی است و بنابراین نباید تعریف بهداشت و سلامت را معادل یکدیگر در نظر گرفت.(نایدو جنی[4]،2009).

در اواخر دسامبر 2019 ,نوع جدیدی از کرونا ویروس به نام کووید - 19 از ووهان چین گزارش شد که با گسترش بسیار سریع این بیماری در چین و پس از آن به سایر نقاط جهان، نگرانی و وحشتزیادی را در بین مردم جهان به وجود آورد. سازمان بهداشت جهانی نیز طی اطلاعیه ای، شیوع این ویروس را عامل وضعیت اضطراری بهداشت عمومی در سراسر جهان اعلام نمود. سرعت بالای انتشار ویروس، عدم وجود واکسن و درمان اختصاصی قطعی باعث شده کشور ها با حجم وسیعی از افراد مبتلا رو به رو شوند و چالش هایی در حوزه های مختلف، بهداشتی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و... برای آنها ایجاد شود. برخی از این چالش ها ارتباط مستقیم و غیر مستقیم با سواد سلامت مردم دارد و بهبود سواد سلامت می تواند برخی از این چالش ها را حل و یا کاهش دهد. در سال های اخیر سواد سلامت به عنوان یکی از مهم ترین تعیین کننده های سلامت مورد توجه زیادی قرار گرفته است. یافته های پژوهش در پنج محورارزش ها و عقاید، وضعیت سیاسی- اقتصادی-اجتماعی، سواد فرهنگی- رسانه ای، ارتباط با دیگران و تعارضات و تمایلات شخصی مورد تحلیل و تفسیر قرار گرفتند.روش پژوهش، کیفی از نوع توصیفی تحلیلی است. تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، استدلال های قیاسی واستقرایی، عقل و منطق صورت گرفت. براساس یافتههای پژوهش برای عملکرد مطلوب در زندگی باید با خودآگاهی، معنویت، واقع بینی و نگرش مثبت برای زندگی برنامه ریزی شده و اهداف مشخص شده باشند در جامعه قانون مدار،مسئولیتپذیر،برخوردارازاقتصاد مقاومتی و حمایت ها وامکانات اجتماعی، پیشرفت های علمی صورت می گیرد و وضعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مطلوبی حاکم می شود.با توجه به جایگزین شدن تربیت رسانه ای به جای تربیت خانوادگی، نیاز به تقویت سواد رسانه ای از اهمیت بیشتری برخوردار شده است.برقراری ارتباط صحیح با دیگران نیازمند عزت نفس و توجه غیر مشروط و احترام متقابل است. نگرش و تلقین های مثبت کلید گشایشی برای کنترل موقعیت های زندگیست. بیماری کرونا پنچ محور ذکرشده را تحت تاثیر قرار داده و سبک زندگی جدیدی ایجاد کرده است که مدیریت آن راهکارهای مدیریتی و مقابله ای را می طلبد.(فخری 1399)

بیماری کرونا ویروس 2019 (COVID-19) یک بیماری تنفسی با قدرت انتشار فوق العاده سریع است که چندین ماه است که رویه کل دنیا را تغییر داده است. کسب و کارهای مختلف، مدارس، کلیساها و حوزه ها و زندگی روزانه افراد از لحاظ مالی و اجتماعی مختل شده اند. به همان میزان که این بیماری تقریبا هر چیزی را در زندگی تحت تأثیر خود قرار داده، کل جامعه مرکز ترک اعتیاد و ریکاوری را هم دگرگون کرده است.
سلامت فیزیکی و ذهنی نگرانی و دغدغه اصلی هم برای کسانی است که در حال حاضر با اختلال مصرف مواد دست مبارزه می کنند و هم کسانی که در دوره ریکاوری هستند و کاملا از محافل اجتماعی جدا شده اند. احساس ترس و اضطراب حتی ممکن است افراد را از رفتن به کلینیک ترک اعتیاد برای شروع درمان یا ادامه آن منع کند در حالی که شروع یا ادامه روند درمان برای زندگی آنان نقش کلیدی ایفا می کند. ارتباط اعتیاد و کرونا ویروس در حال مقابله توسط افرادی است که در مراکز کلینیک ترک اعتیاد در تهران فعالیت دارند تا بتوان بهترین و امن ترین گزینه ها را بدون دغدغه ابتلا به بیماری کرونا ویروس ارائه کرد.

 

 

 

 

بیان مسئله

با توجه به نتایج پژوهش های محققان اینطور نتیجه گرفته شده است سلامت روان عبارت است از اینکه فرد چه احساسی نسبت به خود ، دنیای دیگران ، اطراف ، محل زندگی ، اطرفیان ، مخصوصا با توجه به مسئولیتی که در مقابل دیگران دارد . چگونگی سازش وی با درآمد خود و شناخت موقعیت مکانی و زمانی خویشتن ( میلانی فر ، 1389 ) .

سلامت عمومی مفهومی چند بعدی است که علاوه بر عدم بیماری و ناتوانی ، احساس شادکامی و بهزیستی را نیز در برمی گیرد . اغلب روان پزشکان ، روان شناسان و متخصصان بهداشت روانی ، جنبه های مثبت سلامت روان نادیده می گیرند . گرچه تلاش هایی که در جهت گذر ازالگوی سنتی سلامتی صورت گرفته اند . زمینه لازم را برای تلقی سلامت عمومی به طور عمده بر ویژگی های منفی تاکید دارند و ابزارهایی که برای اندازه گیری سلامت به کار می برند، عموماً با مشکلات بدنی (تحرک، درد و خستگی)، مشکلات روانی ، اضطراب و افسردگی و مشکلات اجتماعی نظیر ناتوانی در ایفای نقش و مشکلات روابط زناشویی سروکار دارند .(چنگ و همکاران[5] ،2001،عباسپور و همکاران ،1395).

 

اعتیاد به تنهایی از چندین روش به بدن حمله می کند، از بین بردن اندام های داخلی و تضعیف سیستم ایمنی. مصرف طولانی مدت یا مکرر الکل به قلب آسیب زده و باعث ضربان قلب نامنظم، کشش و افتادگی عضلات و دریچه های قلب، فشار خون بالا و سکته می گردد. مواد سمی که الکل در پانکراس می سازد منجر به پانکراتیت می گردد که همان تورم و التهاب رگ های خونی در پانکراس است.اکثر افراد از اثر الکل روی کبد و ایجاد سیروز کبدی، هپاتیت الکلی، فیبروز و کبد چرب اطلاع دارند. مصرف الکل در ارتباط با چندین نوع مختلف سرطان و همچنین آسیب مغزی است. این شرایط حاد سلامتی می تواند افراد نسبت به علائم کرونا ویروس آسیب پذیرتر کند.مصرف داروهای غیر قانونی سریعا باعث تحلیل بدن می گردند. مصرف طولانی مدت متامفتامین باعث آسیب به ریه، کبد و کلیه و آسیب به رگ های خونی قلب و مغز، سوء تغذیه، پوسیدگی دندان، مشکلات تنفسی در صورت استنشاق و بیماری های عفونی و آبسه در صورتی که تزریقی باشند خواهد شد.سوء مصرف اُپیوئید یا مواد مخدر مثل هیدروکودون، کدئین، اُکسی کدون، فنتانیل و هروئین روی سلامت تنفسی و ریوی اثر می گذارند. کشیدن هر نوع دارویی، تنباکو یا ماری جوانا باعث تضعیف ریه ها شده و لذا این افراد با ابتلا به کرونا ویروس خیلی بیشتر صدمه می بینند.مؤسسه بین المللی سوء مصرف مواد (NIDA) عنوان کرده که کرونا ویروس خطر بسیار جدی تری برای افرادی که سیگار می کشند و افرادی که دچار اختلال مصرف مواد هستند خواهد بود.وقتی فرد به کرونا ویروس مبتلا می شود، ابتدا با عفونی شدن سلول ها در جداره داخلی ریه ها شروع می شود. اولین علائم ابتلا به ویروس کرونا شامل سرفه خشک، تنگی نفس، تب، سردرد، درد عضله و کوفتگی است. هر چقدر عفونت از قسمت بالایی مسیر تنفسی به قسمت پایینی مسیر تنفسی پیشرفت می کند، علائم وخیم تر می گردند.
سیستم ایمنی افرادی که سالم هستند، می توانند بیماری را در قسمت فوقانی مسیر تنفسی محدود کرده و فرصت ریکاوری به آنها می دهد. در موارد شدیدتر، کرونا ویروس می تواند باعث بروز برونشیت و ذات الریه گردد. در تعداد کمی از موارد شدید حتی می تواند باعث بروز سندرم دیسترس حاد تنفسی (ARDS) گردد. با اینکه یک فرد سالم می تواند به طور کامل از کرونا ویروس ریکاوری کند و شرایط نرمال ابتدایی را به دست بیاورد، کسی که دچار ناهنجاری های ریوی، بیماری مزمن یا نقص سیستم ایمنی است، در خطر ابتلا به نوع حاد بیماری و حتی مرگ قرار دارد.( مؤسسه بین المللی سوء مصرف مواد (2020

 

 

 

اهمیت و ضرورت پژوهش

برای کمک به سلامت روان افراد  باید زمینه‌های آسیب پذیری خود را دریابیم، زمان (استفاده بهینه از اوقات) خود را مدیریت کنیم، نه خود کم بین باشیم و نه خود بزرگ بین، با انجام به موقع کارها از احساس درماندگی جلوگیری کنیم و با دیگران روابط صمیمانه برقرار کنیم امروزه سلامت روان را می توان  پیش گیری از وقوع ناراحتی‌ها و اختلالهای جزئی رفتار دانست  و ارتقای سلامت، بهترین شکل سلامت روان و سلامت عمومی است. در این زمینه لازم است جامعه از طریق آموزشهای رسمی و غیر رسمی از ابتلای جمعیت سالم به بیماری‌های روانی جلوگیری ‌کند و افراد را علیه بیماریها واکسینه کند، زیرا علاج واقع، قبل از وقوع باید گردد.برای دستیابی به بهترین شکل بهداشت روانی، افراد باید شکست‌های خود را بپذیرند، انعطاف پذیر باشند، در زندگی هدف داشته باشند. ( کدیور ، 1390).درک زندگی بعد از ازدواج مشغله مهمی است که با پرداختن به آن می توان به اطلاعات کنونی جمعیت شناسی دست پیدا کرد . از نظر افراد کیفیت در ازدواج در برگیرنده مفاهیم گسترده ای بهداشت و سلامت روان است اینطور ازدواجی می تواند مثل سپری فرد را در مقابل موارد تنش زا  را بعداز ازدواج مثل خانه داری و زناشویی و بچه داری حفظ کند ، زیرا این موارد بعد از ازدواج باعث کاهش سلامت روحی و جسمی فرد می شوند . ( بوک والا ، 2012)

با اینکه کل دنیا بخاطر کرونا ویروس فلج شده اما اعتیاد هنوز ادامه داد و حتی کسانی که اعتیاد دارند بخاطر گوشه گیری، استرس و اضطرابی که در این شرایط متحمل می شوند خطرات این بیماری برای آنها چندین برابر است. لذا اگر دچار این بیماری هستید یا یکی از عزیزان شما به آن دچار شده حتما با مراجعه به کلینیک ترک اعتیاد تهران پاک، که ایمن ترین و بهداشتی ترین روش های درمانی مورد تأیید وزارت بهداشت را به کمک مجرب ترین پزشکان ارائه می کند، جان خودتان یا عزیزانتان را نجات دهید.همه افراد و آدم ها و حتی آنها که درگیر اعتیاد هستند نسبت به حفظ جانشان اهمیت می دهند هیچ آدمی راضی نیست که اتفاقی برایش بیفتد، آسیب ببیند یا فوت شود در نتیجه این اتفاقات می تواند تاثیر منفی بیشتری بر روی افراد درگیر اعتیاد داشته و با طرد شدن و بی توجهی از سوی خانواده هایشان به ویژه در این شرایط بیش از پیش به سمت مصرف بیشتر سوق پیدا کنند.

وی با تاکید بر اینکه عده ای به اشتباه تصور می کنند افراد معتاد کرونا نمی گیرند کاملا در  اشتباه هستند، تصریح کرد: در کلینیک ما خیلی از مراجعین الان درگیر کرونا شده و آسیب هم دیده اند و حتی می توانند ناقلین خطرناکی برای خانواده هایشان باشند. پس به یاد داشته باشیم هر نگرش منفی نسبت به این افراد می تواند باعث آسیب بیشتر آنها شود.

بهلولی  با بیان اینکه خانواده ها باید از افراد درگیر اعتیاد حمایت کرده و آنها را مورد توجه سالم و اصولی قرار دهند و برای ترک مواد تشویق و ترغیب شان کنند، افزود: بهتر است خانواده ها برای این کار به کلینیک های سم زدایی، سوء مصرف مواد و...  مراجعه کنند. ضمن اینکه از جلسات مشاوره برای این افراد بهره بگیرند.این روانشناس اظهار داشت: استفاده از جلسات مشاوره برای این افراد بی نهایت کمک می کند تا آنها با تکنیک هایی آشنا شوند که دوباره به سمت اعتیاد یا لغزش دوباره نروند این حمایت خیلی تاثیر دارد وقتی فرد معتاد از سمت خانواده حمایت شود، امید این را دارند که ترک کنند و برای تغییر قدم بردارند.اگر خانواده ها نیز همان رفتاری را داشته باشند که افراد غریبه با وی دارند، پس نباید انتظار تغییر داشت بلکه این افراد به سمت مواد بیشتر سوق پیدا می کنند.قرنطینه و در خانه ماندن باعث می شود هیجان افراد تخلیه نشده و هیجان بالایی داشته باشند. ممکن است هیجانی رفتار کرده، دچار اضطراب و استرس ترس از ابتلا به بیماری و... شوند یا به سمت پرخاشگری، عصبانیت، بهانه گیری و... سوق پیدا کنند. همه اینها می تواند بستر گرایش فرد به سمت مصرف مواد را افزایش دهد.

این روانشناس ادامه داد: به همین دلیل ما به خانواده و همراهان این افراد گفتمان سازنده را توصیه می کنیم چراکه انتقاد با تخریب همراه است و در نهایت باعث لج و لج بازی بین زوجین یا مسائل دیگر می شود اما آنها در قالب گفت و گوی سازنده می توانند نقاط قوت و ضعف هم را شناسایی کرده یا برای تخلیه هیجان سرگرمی هایی از جمله بازی های گروهی در خانه انجام  دهند.( فاطمه شیری 1399)

اهداف تحقیق

هدف کلی

مقایسه سلامت روان معتادین مبتلا و غیر مبتلا  به کرونا  مراجعه کننده به کلینیک های درمانی شهر اندیمشک

 

تفاوت بین سلامت روان معتادین مبتلا و غیر مبتلا  به کرونا  مراجعه کننده به کلینیک های درمانی شهر اندیمشک

 

فرضیه

بین سلامت روان معتادین مبتلا و غیر مبتلا  به کرونا  مراجعه کننده به کلینیک های درمانی شهر اندیمشک تفاوت وجود دارد

 

 

 

 

تعاریف مفهومی و عملیاتی

سلامت روان :«سلامت روان عبارت است از اینکه فرد چه احساسی نسبت به خود، دنیای اطراف و محل زندگی، اطرافیان مخصوصاً با توجه به مسئولیتی که در مقابل دیگران دارد، چگونگی سازش وی با درآمد خود و شناخت موقعیت مکانی و زمانی خویش». نارسا کنش‌وری در جنبه‌های روان‌شناختی، هیجانی، رفتاری و اجتماعی می‌باشد، منظور از نارساکنش‌وری اختلال در زندگی روزمره می‌باشد، مشکلات هیجانی و رفتاری، آنچنان که در تشخیص‌گذاری روان پزشکی مورد بحث قرار گرفتند شامل مواردی مانند: اختلال اضطراب، افسردگی، روان‌گسیختگی و … هستند، چنین شرایطی عملکرد روزانه را مختل می‌کند  و ممکن است سلامت جسمانی (مانند تلاش برای خودکشی) را مورد تهدید قرار دهد. دوم منظور از سلامت روان‌کنش‌وری بهینه در ابعاد روان شناختی و اجتماعی می‌باشد. سلامت روان فقط عدم حضور اختلال نیست بلکه حضور و ارتقاء کنش‌وری بهینه شخصی و بین شخصی می‌باشد. صلاحیت فرا- اجتماعی، تعاملات بین شخصی مثبت می‌باشد. ( گنجی ،1393).

 

تعاریف عملیاتی

سلامت روان: در پژوهش حاضر منظور از سلامت عمومی  اولیه نمراتی است که فرد از پرسشنامه سلامت عمومی GHQ در28 سوال  به دست می­آورد. (گلدبرگ و هیلر ¹ 1979)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل دوم

ادبیات و پیشینه تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

 

سلامت روان

 تاریخچه  سلامت روان 

سازمان بهداشت جهانی در سال 1977 در سی امین اجلاس خود هدف «بهداشت برای همه تا سال 2000» را مطرح کرد و در سال 1978 در کنفرانس جهانی آلماآتا در قزاقستان مراقبتهای بهداشتی اولیه (PHC) بعنوان مهمترین استراتژی در رسیدن به هدف «بهداشت برای همه» تعیین شد و همه کشورهای عضو و از جمله ایران اعلامیه آلماآتا را پذیرفتند.زیرا طبق اصل 29 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، برخورداری از بهداشت و درمان حق مسلم برای همه مردم است. در سال 1365 برنامه کشوری بهداشت روان تدوین شد و در سال 1367 به تصویب رسید و به صورت پایلوت در شهر کرد اجرا شد و طی این برنامه پایلوت که به صورت یک پروژه تحقیقاتی بود، آگاهی، نگرش و عملکرد پرسنل بهداشتی در این برنامه مورد پایش و ارزشیابی قرار گرفت و سپس برنامه پایلوت در شهررضا  و هشتگرد نیز اجرا شد.در سال 1369 با تصویب شورای معاونین وزارت بهاشت، بهداشت روان به عنوان جزء نهم PHC شناخته شد و در همین سال برنامه به دانشگاههای بیشتری گسترش پیدا کرد. در سال 1374 تمام دانشگاهها (حداقل یک شهرستان در هر دانشگاه) مجری برنامه بودند.هدف از اجرای برنامه بهداشت روان فراهم آوردن خدمات اساسی بهداشت روان برای همه مردم به ویژه با تأکید بر گروههای آسیب پذیر و مردم محروم است. ضمناً این برنامه در نظر دارد آگاهی مردم و همچنین آگاهی و مهارت تیم سلامت را در ارائه خدمات بهداشت روان افزایش دهد و مشارکت جامعه را در بهره مندی از خدمات بهداشت روان جلب نماید( نقشبندی ، 1389).

 

 

تعاریف مربوط به سلامت روان

حالت روانی که ویژگی بارز آن سلامت و بهبود هیجانی و عاطفی و نداشتن اضطراب و نشانگان مختل کننده زندگی و ظرفیت ایجاد رابطه حسنه و رضایت بخش با دیگران و مقایسه مناسب با تنیدگی ها و تناقص های زندگی است.سعی و تلاش در جهت ارتقای بهداشت روانی نقش مهمی را در جلوگیری از بیماری های آن ایفا می کند. ضرورت این امر مهم ما را بر آن داشت که این بحث را از نظر علم روانشناسی و علم دین بررسی کنیم بهداشت به معنای نگاه داشتن تندرستی و «روان» به معنای جان و روح است؛ بنابراین معنای لغوی «بهداشت روانی» عبارت است از نگاه داشتن تندرستی و سلامتی روح و جان.در فرهنگ لغت و اصطلاحات روان پزشکی و روان شناسی، بهداشت روانی [6]اقدامات و اعمالی است که به منظور کاهش بیماری های روانی، از طریق پیشگیری و درمان به موقع، سریع و ایجاد شرایط مناسب برای سلامت روانی افراد صورت می گیرددر فرهنگ علوم رفتاری به آن حالت نسبتاً ثابت شخص گفته می شود که می تواند خوب سازش کند، رغبت و ذوق زندگی داشته باشد و خود تحقیقی و خودسازی کند.در تعریف دیگر «بهداشت روانی» عبارت است از توانایی کامل برای ایفای نقش های اجتماعی و روانی و جسمی، و در این راستا سعی و تلاش در تأمین سلامت به منظور پیشگیری از بیماری های روانی و سازش منطقی با پیشامدهای زندگی است و از آنجا که بهداشت روانی تمام زوایای زندگی انسان را در برگرفته، توانایی است که فرد را قادر می کند که با محیط خود سازگاری پیدا کند.(گنجی ، 1392).

سازمان جهانی بهداشت، سلامت روان را ترکیبی از دو بُعد می داند: بُعد منفی یا سلامت روان منفی که بر عدم وجود اختلالات، نشانه ها و مشکلات روانی دلالت دارد و بُعد مثبت یا سلامت روان مثبت که در برگیرنده هیجانات و خصوصیات شخصیتی مثبت از قبیل: عزت نفس، غلبه بر محیط، حس یکپارچگی و خود - کارآمدی است. سلامت روان عبارت است ازاحساس آسایش و آرامش در جسم ، روان و محیط و سلامت روان باعث تامین رشد و سلامت روانی فردی و اجتماعی ، پیشگیری از ابتلا به اختلال روانی ، درمان مناسب و بازتوانی آن می شود(بولهری[7] ،2007).

 

مفهوم سلامت روان

موضوعات سلامت روان شامل ارتقاء کنش‌وری بهینه و به همان میزان مداخله و کاهش نارسا کنش‌وری (کنش‌وری سازش نایافته) می‌باشد سلامت روان شامل دو بعد گسترده می‌باشد، اول؛ سلامت روان شامل، عدم حضور نارساکنش‌وری در جنبه‌های روان‌شناختی، هیجانی، رفتاری و اجتماعی می‌باشد، منظور از نارساکنش‌وری اختلال در زندگی روزمره می‌باشد، مشکلات هیجانی و رفتاری، آنچنان که در تشخیص‌گذاری روان پزشکی مورد بحث قرار گرفتند شامل مواردی مانند: اختلال اضطراب، افسردگی، روان‌گسیختگی و ... هستند، چنین شرایطی عملکرد روزانه را مختل می‌کند (مانند عملکرد در مدرسه و ورابط بین شخصی ) و ممکن است سلامت جسمانی (مانند تلاش برای خودکشی) را مورد تهدید قرار دهد. دوم منظور از سلامت روان‌کنش‌وری بهینه در ابعاد روان شناختی و اجتماعی می‌باشد (میلانی فر،1389) .واتسون  معتقد است که رفتار عادی نمودار شخصیت انسان سالم است که موجب سازگاری او با محیط و در نتیجه رفع نیازهای اصلی و ضروری او می‌شود. به نظر کارل مننجر[8]  سلامت روانی عبارتست از سازش فرد با جهان اطرافش به حداکثر امکان به طوری که باعث شادی و برداشت مفید و موثر به طور کامل شود (لوینسون  و همکارانش[9]، 2000).وضعیت جاری روان‌شناسی جهان حالی از توجه شایان روان‌شناسان به مفهوم سلامت روانی، بهنجاری و فقدان علائم بیماری است. با این وجود می‌توانیم چهار دیدگاه را در مورد سلامت روانی از یکدیگر تفکیک کنیم که عبارتند از:

سلامت روانی به معنای رفتار بهنجار (عادی)

در این دیدگاه گفته می‌شود رفتارهایی که اکثریت مردم از خود نشان می‌دهند. رفتار سالم به شمار می‌آیند و رفتار کسانی که از رفتارهای عمومی جامعه فاصله زیادی می‌گیرند به عنوان رفتارهای مرضی به شمار آمده صاحبان آنها بیمار روانی نامیده می‌شوند. این دیدگاه رد حقیقت رفتار بهنجار یا عادی را تعریف می‌کند، نه سلامت  روانی را، زیرا که در شرایطی که جامعه تحت فشار قرار می‌گیرد و مثلاً افسردگی یا پرخاشگری به فراوانی دیده می‌شود نمی‌توانیم بگوییم هرکه پرخاشگر یا افسرده است سالم نیست هرچند می‌توانیم بگوییم رفتار بهنجار یا عادی در جامعه افسردگی یا پرخاشگری است . این مسأله نشان‌گر وجود تفاوتهایی بین سلامت روانی و رفتار بهنجار یا عادی است. البته باید اذعان کرد که در بسیاری موارد می‌توانیم رفتار بهنجار یا عادی را به عنوان رفتار سالم بپذیریم. (میناوردی ، 1388) .

سلامت روانی به معنای الگوهای ایده کامل

در این دیدگاه انسان سالم کسی است که از یک سلسله معیارهای مشخص برای سلامت روانی تبعیت کند، این معیارها غالباً به وسیله روان‌شناسان و روان پزشکان مشخص می‌شود. برای مثال هشیار زیستن به عنوان یک ملاک سلامت روانی به شمار می‌آید. علاوه بر این مطمئن بودن به خود، خوش‌بینی پذیرفتن اشکالات خود و اقدام به رفع آنها، روابط خانوادگی خوب و صمیمی، انعطاف‌پذیری در رفتار، امنیت عاطفی، جهت‌مندی در اهداف، آفرینندگی و خلاقیت، آینده‌نگری، تعهد حرفه‌ای و شغلی و هدایت زندگی و سرنوشت توسط خود، یکپارچگی و وحدت شخصیت و بسیاری از این معیارها، ملاک‌های سلامت روانی از نظر این دیدگاه بسیار زیاد است و همین مسأله موجب شده است که میان روان‌شناسان و روان‌پزشکان در تعیین تعداد و حدود آنها، اتفاق نظری به وجود نیاید و در حال حاضر یک نظریه و چند ملاک خاص به تنهایی نمی.توانند به تفسیر و تعیین تعریف کامل از سلامت روانی بپردازند. (شفیع آبادی ،1393)

سلامت روانی به معنای یک فرآیند

 براساس این دیدگاه سلامت روانی یک پدپده واحد نیست که بتوانیم از آن در تمامی مراحل زندگی استفاده کنیم به عبارت دیگر در هر مرحله از زندگی انسان اعم از کودکی، نوجوانی، جوانی، میانسالی، کهنسالی، سلامت روانی، معنایی متفاوت پیدا می‌کند. به این ترتیب بیمار روانی یک معنای تحولی خواهد داشت. یعنی آنچه را که در یک بزرگسال بیماری به شمار‌ می‌آوریم ممکن است در یک نوجوان سلامت کامل بدانیم یا برعکس. این دیدگاه به نکته ای مهم اشاره دارد که باید پیوسته در سلامت روانی مد نظر داشته باشیم و ان اینکه دلیل وجود ندارد که رفتار همه را با یکدیگر در تمامی سنین مقایسه کنیم بلکه بهتر است رفتار هرکس را به افراد همسن خودش مقایسه کرده از این طریق میزان غیرعادی بودن او را مشخص نمائیم. (میلانی فر،1389).

-سلامت روانی به معنای فقدان بیماری

در این دیدگاه این سلامت روانی نیست که تعریف می‌شود بلکه در اصل بیماری روانی تعریف و مشخص می‌شود به عبارت دیگر به جای اینکه بگوییم سلامتی چیست و وقتی که کسی بیمار نباشد یعنی سالم است.

امروزه این دیدگاه استفاده عملی بیشتری پیدا کرده، بیمار علائم و نشانه های را از وضعیت خود بیان می‌کند و روان شناس و روان پزشک براساس طبقه‌بندی‌هایی که از بیماری روانی مختلف وجود دارد و در مورد بیماری او اقدامات لازم را به عمل آوردند و اگر کسی در این طبقه‌بندی ها قرار نگیرد معنایش سالم بودن اوست. امروزه در مأخذ برای تعیین بیماری‌های روانی براساس این دیدگاه وجود دارد یکی راهنمای تشخیص و آماری انجمن روان پزشکی امریکا (DSM) و دیگری طبقه‌بندی بین المللی بیماری‌ها(ICD) در این بخش به تعریف سلامت روانی می‌پردازیم. فرد سالم کسی است که از نظر کارکردهای روانی از جمله اندیشه، عاطفه، ادراک، رفتار، دچار اختلال نباشد و یا خود، خانواده، و اجتماع رابطه‌ای هماهنگ و صمیمانه داشته باشد و وظایف و مسئولیتهای خود را در قبال خانواده و جامعه به خوبی انجام دهد. (میناوردی ، 1388) .تحقیقات انجمن ملی بهداشت روانی افراد دارای سلامت روان و ذهن خصوصیات زیر را بروز می‌دهند:

1. افراد سالم از نظر روانی و ذهنی احساس راحتی می‌کنند. آنها از نظر روانی خود را آنگونه که هستند می.پذیرند از استعدادهای خود بهره می‌برند و در مورد عیوب جسمانی و ناتوانی‌های خود شکیبا هستند و از آن ناراحت نمی‌شوند افراد مورد اشاره دیدگاهی واقع گرایانه دارند و دشواریهای زندگی را سهل می‌انگارند آنها وقت کمی را در نگرانی، ترس و اضطراب و یا حسادت سپری می.کنند. اغلب آرامند و نسبت به عقاید تازه گشاده‌رو بوده و دارای طیب خاطر بوده و اعتماد به نفس دارند.
2. افراد دارای سلامت روانی و ذهنی احساس خوبی نسبت به دیگران دارند، آنها کوشش می‌کنند تا دیگران را دوست بدارند و به آنها اعتماد کنند چرا که تمایل دارند دیگران نیز آنها را دوست داشته باشند و به آنان اعتماد کنند چنین افرادی قادرند که با دیگران روابط گرمی داشته باشند و این روابط را ادامه دهند آنها به علاقه دیگران توجه کرده و احترام می‌گذراند و آنها به خود اجازه نمی‌دهند که از سوی دیگران مورد حمله و فشار قرار گیرند و همچنین سعی نمی‌کنند که به دیگران تسلط یابند. آنها با احساس یکی بودن با جامعه نیست با دیگران احساس مسئولیت می‌کنند.
3. افراد دارای سلامت روانی معمولاً نسبت به اعمال خود احساس مسئولیت می‌کنند و با مشکلات به همان شیوه که رخ می‌دهند برخورد می‌کنند آنها دارای پندارهای واقع‌گرا در مورد آنچه که می‌توانند یا نمی‌توانند انجام دهند نیستند. از تجارب بنیادین زندگی لذت می‌برند، اما هرگز شیفته خود نمی‌شوند، آنها به بررسی تجارب و تبادل یا دنیای خارج از خود می‌پردازند بیشترین تلاش خود را صرف آنچه که انجام می‌دهند می.کشد و پس از انجام آن خرسندی نصیبشان می‌شود (میلانی فر، 1389).

اهمیت سلامت روان

« سلامت فکر عبارت است از قابلیت ارتباط هماهنگ و موزون با دیگران، تغییر و اصلاح  محیط فردی و اجتماعی و حل  تضادها و تمایلات شخصی  به طور  منطقی  و عادلانه و مناسب » سلامت روانی فرد می توانداز قابلیت فرد در ایجاد ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران و توانایی در تغییر و اصلاح محیط اجتماعی خویش و حل مناسب و منطقی تعارضهای هیجانی و تمایلات شخصی خودبرخورددار باشد . بنابر این تعریف شخصی که بتواند با خود و محیط خود (اعضای خانواده، همکلاسی ها، همکاران، همسایگان و به طور کلی اجتماع) سازگار شود از نظر سلامت روانی بهنجار خواهد بود. چنین فردی با تعادل روانی رضایت بخش زیست خواهد کرد. تعارض های خود را با دنیای بیرون خود حل خواهد نمود و در مقابل ناکامی های اجتناب ناپذیر زندگی مقاومت خواهد داشت.(جمعه نیا ، 1388). در تعریفی دیگر  از سلامت روانی آمده  است : واکنش‌‌های مطلوب و متناسب و مستمر شخصیت انسان در موقعیتهای مختلف که راهنمای تحولات رفتاری فرد در برابر ناراحتی‌ها و فشارهای درونی و بیرونی(گنجی ، 1392).

 

- نظریه های سلامت روان 

نظریه‌ی آلپورت

آلپورت از جمله روان‌شناسانی است که به جای مطالعه دربارة شخصیت بیمار، توجه خود را معطوف شخصیت سالم و مشخصات آن ساخته است. آلپورت نسبت به طبیعت انسان خوشبین‌تر از فروید بود و نسبت به آن همدردی عمیقی را نشان داده است. نظریه های فروید و صاحبنظران و نظریه پردازان پیش از او درباره شخصیت آدمی براساس مطالعه‌ی آنان درباره‌ی شخصیت های بدست آمده است که به نحوی گرفتار پریشانی های روانی بوده‌اند و بنابراین باید انتظار داشت که نظریه های آنان درباره‌ی آدمی معطوف به افراد روان رنجور یا روان پریش باشد. اما آلپورت شخصیتهای سالم را مورد مطالعه قرار داده است و نظریه‌هایی را ارائه می‌دهد که به نوبه‌ی خود جالب ودر خور تأمل است. به نظر آلپورت، بدون داشتن آرزو و انتخاب یک جهت یا مسیر خاص به سوی آینده، نمی‌توان شخصیت سالمی داشت (ساعتچی، 1390).

نظریة آدلر[10]

آدلر معتقد است که احساس حقارت و تلاش های جبرانی برای برتری جویی، مهمترین نقش را در ایجاد بیماری های نوروتیک و ارضای مهرورزی و همچنین کارکردن به عهده دارد. وی علایق اجتماعی را به احساس یگانگی و برادری یک فرد با دیگری اطلاق می کند. افرادی که احساس اجتماعی را در خود پرورش می دهند، رقابت غیر منطقی با دیگران ندارند و حتی تقلایی هم برای برتری جویی نسبت به دیگران ندارند. این افراد اشخاص دیگر را مانند موجودات با ارزش می بینند که در نهایت متوجه و وابسته به خود او هستند، نه به عنوان عواملی تهدید کننده یا صرفاً وسیله ای برای رشد شخصی.دیدگاه کلی آدلر به انسان و امور ، دیدی کلی نگر، پدیده شناختی، غایت نگر و اجتماعی است. او انسان را موجودی خلاق، انتخابگر، اجتماعی، مسئول و در حال شدن می داند که نه خوب است و نه بد. ماهیتش در جامعه شکل می گیرد و تکامل او در واقعیت بخشیدن به خویش است.شناخت خود به وسیله ی خود فرد زمانی بیشتر می شود که او ابتدا بتواند سرچشمه فعالیت خویش و پویایی های روحش را تعیین کند. انسان موجودی است آزاد که در گزینش و انتخاب سبک زندگیش مختار است. انسان، در مقام یک موجود خلاق و انتخابگر، ممکن است خوب یا بد و یا هر دو را انتخاب نماید و این گزینش به شیوه ی زندگی او و ارزیابی اش از موقعیت موجود و بازده های آن بستگی دارد.انسان در مقام موجودی انتخابگر، می تواند هم محیط درونی و هم محیط بیرونی اش را شکل دهد. گرچه او کاملا به سرنوشت خویش مسلط نیست و نمی تواند به طور صد در صد رویدادها را کنترل کند، می تواند با توجه به وضعیت موجود موقعیتی را انتخاب کند که با وضعش سازگارتر است. آدلر، انسان را مرکز خلاقیت زندگی و جهان و به وجود آورنده خویش می داند. به نظر او اگر انسان نتواند به طریق مناسب و صحیح نیازهایش را ارضا کند و به هدف احساس تعلق با همنوعان خود دست یابد به حالت های غیر عادی توسل خواهد جست(میلانی فر ، 1392) .

به اعتقاد آدلر روح انسان از یک ماده ی ارثی سرچشمه می گیرد که عملکرد فیزیکی و روانی دارد و تکامل آن کاملا تحت تاثیر عوامل اجتماعی است و رابطه ی ذاتی با حرکت آزاد دارد. انسان از یک طرف تحت تاثیر امیال شخصی و از سوی دیگر متاثر از قواعد و مقررات اجتماعی است. شیوه ی زندگی فرد از یک اصل و منشأ رشد روانی بر می خیزد که کم و بیش برای هر کس، آگاهانه و در جهت تامین علاقه اجتماعی و میل به  برتری است. زندگی درونی مجموعه ای از فعالیت های تهاجمی و امنیت جویانه است که هدفش تداوم و بقای ارگانیسم است. (شولتز[11] ، 2005 ، سید محمدی،  1390).

نظریه فروم

به اعتقاد فروم، شخصیت سالم دارای جهت‌گیری یا سمت‌گیری بارور است. یعنی نگرش کلی او در همه‌ی ابعاد زندگی و نیز تفکر، عواطف و احساسات او چه دررابطه با پدیده های درونی و چه در رابطه با پدیده های بیرونی ، در جهتی بارور است، به اعتقاد فروم، بارور بودن معنی به کارگرفتن همه‌ی توانایی ها و استعدادهای بالقوه‌ی فرد و شخصیت سالم زایندگی و باروری خود را با انجام دادن اعمالی نظیر کار درحد کارایی کامل، تحقق بخشیدن به خود عشق ورزیدن، تجربه کردن، اجتناب از تعصبهای کورکورانه و قضاوتهای نادرست، همراه  می‌سازد. فروم معتقد است که شخصیت سالم تلاش می‌کند همه‌ی قابلیت های خود را پرورش دهد، عمیقاً و با وجدان به کار  مشغول است و نیز خوشبختی  را احساس می‌کند(ساعتچی ، 1390)

نظریه اریکسون 

سلامت روان اصولاً نتیجه ی عملکرد قوی و قدرتمند « من » است. «من» عنوان و مفهومی می باشد که نشان دهنده ی توانایی یک پارچه سازی اعمال و تجارب شخص به صورت انطباقی، سازشی و تنظیم کننده ی درونی روان است وتجارب فرد را سازماندهی می کند؛ در نتیجه از انسان در مقابل فشارهای نهاد و من برتر حمایت می نماید.هنگامی که رشد انسان وسازمان های اجتماعی به نحو متناسب هماهنگ شود، در هر کدام از مراحل رشد روانی اجتماعی، توانایی ها و استعدادهای مشخصی ظهورمی نماید .در ذیل به طور خلاصه نام هر مرحله و توانایی مرتبط با آن را ذکر شده است: 1-مرحله اعتماد در برابر عدم اعتماد که توانایی مرتبط با این مرحله امید است. 2- مرحله خود مختاری در برابر شرم و تردید که توانایی مرتبط با این مرحله اراده است. 3- مرحله ابتکار در برابر احساس گناه که توانایی مرتبط با این مرحله هدف است. 4-مرحله کارآیی در برابر احساس حقارت که توانایی مرتبط با این مرحله شایستگی است. 5- مرحله هویت یابی در برابر سردرگمی نقش که توانایی مرتبط با این مرحله وفاداری است. 6-  مرحله صمیمت در برابر کناره جویی که توانایی مرتبط با این مرحله عشق است. 7- مرحله تولید در برابر رکود که توانایی مرتبط با این مرحله مراقبت است. 8-  مرحله کمال در برابر یأس و نا امیدی که توانایی مرتبط با این مرحله خردمندی است. به عقیده اریکسون سلامت روان شناختی هر فرد به همان اندازه است که توانسته توانایی متناسب با هر کدام از مراحل زندگی را کسب کند. (خدارحیمی،1390) فروم تصویر روشنی از شخصیت سالم به دست می دهد، چنین انسانی عمیقاً عشق می ورزد، آفریننده است، قوه ی تعقلش را کاملاً پرورانده است، جهان و خود را به طور عینی ادارک می کند، حس هویت پایداری دارد، با جهان در پیوند است و در آن ریشه دارد، حاکم و عامل خود و سرنوشت خویش است و از تمایل جنسی نسبت به محارم، آزاد است. فروم شخصیت سالم را دارای جهت گیری بارور می داند. فروم واژه ی جهت گیری را به کار می برد که معنای آن ،گرایش یا نگرش کلی به همه ی جنبه های زندگی، یعنی پاسخ های فکری، عاطفی و احساسی به مردم و موضوع ها و رویدادها، خواه در جهان و خواه در خود دربرمی گیرد، می باشد. بارور بودن یعنی به کار بستن همه ی قدرت ها و استعدادهای بالقوه خویش .بیان جنبه ها ی شخصیت سالم در روشن ساختن مراد فروم از جهت گیری بارور مؤثر است. این چهار جنبه عبارتند از : عشق بارور ،تفکر بارور، خوش بختی و وجدان اخلاقی. عشق بارور، لازمه اش رابطه ی آزاد و برابر بشری است. طرفین رابطه می توانند فردیتشان را حفظ کنند .عشق بارور از چهار ویژگی مهم برخوردار است : توجه، احساس مسئولیت، احترام و شناخت. تفکر بارور مستلزم هوش، عقل و عینیت است. خوش بختی بخشی جدایی ناپذیر و پیامد زیستن موافق جهت گیری بارور و همراه همه فعالیت های زایا است. فروم میان دو نوع وجدان اخلاقی که عبارتند از : وجدان اخلاقی قدرت گرا، و وجدان اخلاقی انسان گرا فرق گذاشته است. وجدان اخلاقی قدرت گرا، نمایان گر قدرت خارجی درونی شده است که رفتار شخص را هدایت می کند. وجدان اخلاقی انسان گرا تداعی خود است و از تأثیر عامل خارجی آزاد است. (شولتس 2004، خوشدل، 1390) اعتقاد به ارزشمندی انسان از اصول نظریه راجرز درباره ماهیت انسان است. انسان اصولاً منطقی، اجتماعی، پیش رونده و واقع بین است. (شفیع آبادی،1393)

نظریه یونگ

نظریه یونگ[12] درباه‌ی شخصیت سالم با نظریه های صاحبنظران دیگر وجوه اشتراکی کمتری دارد. او بیش از هر نظریه‌پرداز دیگر به ناهشیاری تأکید می‌کند و معتقد است که بیشتر بدبختی و یأس آدمی و احساس پوچی، بی‌هدفی و بی‌معنایی او به دلیل نداشتن ارتباط با بنیادهای ناهشیار شخصیت خود است و سلامت وانی هنگامی حاصل می‌شود که فرد در مسیر شناخت و هدایت هشیارانه بخش ناهشیار شخصیت خود قرارگیرد به اعتقاد یونگ انسان فردیت یافته دارای شخصیت سالم است (ساعتچی،1389).

 

 

 

 

 

 

 

نظریه راجرز

راجرز معتقد است که اساسی ترین خصوصیت شخصیت سالم، زندگی هستی دار باشد؛ یعنی آماده است و در هر تجربه، ساختاری را می یابد و بر اساس مقتضیات، تجربه ی لحظه ی بعدی به سادگی دگرگون می شود. انسان سالم به ارگانیزم خویش اعتماد می کند .دیگر ویژگی های انسان سالم عبارتند از : آمادگی کسب تجربه، احساس آزادی. (کارل راجرز[13]،2006، قاضی، 1389) بنا بر اعتقاد پرز کسی از نظر روانی سالم است که در او آگاهی می تواند بدون سد شدن گسترش یابد. چنین شخصی لحظه به لحظه می تواند نیازهای خودش وامکانات محیطی را به طور کامل و روشنی تجربه کند و طبق اصل سالم گشتالتی عمل کند.در فرد روان نژند تماس ادراکی ضعیفی با دنیای خارج وبا خود بدن وجود دارد.دیگر آن که ابراز آشکار نیازها سد می شود.سوم آن که سرکوبی از شکل بندی هیئتهای خوب جلوگیری می کند. فرد روان نژند را می توان به منزله ی شخصی تعریف کرد که نمی تواند چیزهای واضح وروشن را ببیند.(شفیع آبادی، 1393)

 

 

 

 

 

 

 

بهداشت روان و ویروس کرونا

 ویروس کرونا طوری اثر گذاشته که مردم را دچار احساس های استرس، اضطراب و افسردگی می کند. افرادی که از قبل مشکلات بهداشت روان داشته اند در چنین مواقعی به خوبی وخیم تر شدن علائم این بیماری را تجربه می کنند. از خیلی مدت پیش ارتباط بین سوء مصرف مواد و بهداشت روان به اثبات رسیده است به طوری که نیمی از افرادی که اختلالات روانی شدید داشته اند، به سوء مصرف مواد دچار گشته اند. زنانی که مشکلات بهداشت روان و اختلال سوء مصرف مواد دارند به اختلال یا تشخیص دو گانه معروف هستند.
وقتی مشکلات روانی افراد درمان نشود، معمولا مصرف مواد وضعیت آن را وخیم تر می کند و هنگامی که افراد شروع به سوء مصرف دارو یا الکل می کند، مشکلات بهداشت روان آنها بدتر می شود. بسیاری از افراد از الکل یا دارو به عنوان مکانیسم مقابله ای برای وضعیت بهداشت روان خود استفاده می کنند.
شاید افراد پس از مصرف دارو یا الکل، احساس بهبودی در میزان استرس و اضطراب خود داشته باشند اما در طولانی مدت علائم آن تشدید شده و عوارض جانبی منفی آن افزایش پیدا می کند. اگر مشکل روان افراد تشخیص داده نشده باشد، مقابله و درمان اختلال همزمان بسیار سخت خواهد شد.
از بین افرادی که از لحاظ روانی بیمار تشخیص داده شده اند، 29% آنها به سوء مصرف دارو یا الکل مبتلا شده اند لذا تشخیص این موارد قبل از مراجعه به کلینیک ترک اعتیاد در تهران بسیار ضروری است. از طرفی 53% کسانی که بخاطر سوء مصرف دارو و 37% کسانی که به خاطر سوء مصرف الکل به مراکز ترک اعتیاد در تهران مراجعه کرده اند، بیماری روانی شدید داشته اند.
خوشبختانه مراکز ترک اعتیادی در تهران وجود دارند که می توانند با سم زدایی فوق سریع یا سایر روش ها اعتیاد افراد را درمان کنند و با سایر روش های تأیید شده نیز اختلال بعدی را رفع کند. با توجه به استرس زیادی که به خاطر کرونا ویروس به بیماران وارد شده، درخواست درمان برای سوء مصرف مواد بسیار افزایش پیدا کرده است.

مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها (CDC) اظهار داشته برخی افراد نسبت به شرایط استرس زای این دوران بحرانی واکنش شدیدتری نشان می دهند مثل افرادی که بخاطر ابتلا به کرونا ویروس در معرض خطر بزرگتری قرار دارند، کسانی که به این افراد کمک می دهند مثل کارکنان خدمات درمان و کسانی که مشکلات بهداشت روان از جمله مشکلاتی با سوء مصرف مواد دارند. استرسی که بخاطر شیوع یک بیماری عفونی ایجاد می گردد مثل کرونا ویروس، می تواند علائم زیر را در افراد ایجاد کند:

• افزایش مصرف الکل، تنباکو یا سایر داروها
• مشکل خواب یا تمرکز
• وخیم تر کردن مشکلات مزمن سلامت
• تغییرات در الگوهای خواب یا خوراک
• ترس و نگرانی در مورد سلامت شخصی و سلامت کسانی که دوستشان دارند

افرادی که مشکلات سلامت یا بهداشت روان داشته باشند باید درمان را در طی دوران کرونا ویروس ادامه داده و به بروز علائم جدید یا وخیم تر شدن آنها توجه کنند. سازمان بهداشت جهانی (WHO) پیامی در خصوص ملاحظات بسیار مهم بهداشت روان و مسائل روانشناختی در طی دوران کرونا ویروس منتشر کرده است.
این سازمان به افراد مبتلا به ویروس کرونا توصیه می کند که مشاهده اخباری که در مورد کرونا ویروس هست را کمتر کنند چون باعث ایجاد حس اضطراب و ترس در این افراد می شود و به جای آن از منابع معتبر اطلاعات مورد نیاز خود را استخراج کنند. حتی توصیه شده که حتما این افراد باید سلامت بدنی خود را با خوردن غذاهای سالم، ورزش کردن و استراحت کافی تضمین کنند.
برخی افرادی که در مراحل ابتدایی اعتیاد خود به مراکز ترک اعتیاد مراجعه می کنند تا با ترک اعتیاد سرپایی خود را درمان نمایند عنوان می کنند که بخاطر استفاده از استراتژی های مقابله ای غیر علمی و مضر مثل مصرف تنباکو، الکل یا سایر داروها دچار اعتیاد شده اند فقط بخاطر اینکه بر ترس و اضطراب خود در این دوران غلبه کنند اما پس از مدتی متوجه شدند که سلامت ذهنی و بدنی آنها را وخیم تر ساخته است.
طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت، کسانی که به افراد مبتلا به کرونا ویروس خدمات رسانی می کنند مثل پزشکان، کارکنان کادر سلامت و اولین پاسخ دهندگان (FR) دچار مشکلات عاطفی و استرس تروماتیک ثانویه (STS) می شوند. نشانه های این مشکلات شامل احساس گناه، ترس، گوشه گیری، بیماری و کوفتگی می باشند که شناخت آنها بسیار اهمیت دارد.
این افراد باید متوجه باشند که هر کسی ممکن است در این دوران بحرانی به STS مبتلا شوند و کمک خواستن هیچ مشکلی ندارد و نشانه ضعف افراد نیست. کسانی که در کادر درمان کار می کنند بهتر است که سیستم دوستانه با دیگر کارکنان تشکیل دهند تا میزان استرس، امنیت و فشار کاری یکدیگر را چک کنند چرا که در چنین شرایطی احساس حمایت بسیار مهم است.

 

بهداشت روان و کرونا ویروس و اعتیاد رابطه مستقیم با یکدیگر دارند

 

انجمن پزشکی اعتیاد آمریکا عنوان کرده بخاطر انزوای اجتماعی، اضطراب و استرس مرتبط با پاندمی کرونا ویروس، خطراتی که بخاطر سوء مصرف مواد متوجه افراد خواهد بود، به شدت افزایش پیدا خواهند کرد. ضمنا در این شرایط بسیار مهم است که کلینیک های ترک اعتیاد در تهران کاملا در دسترس بوده و محیط درمانی و کاملا امن را برای بیماران و کارکنان فراهم سازند که کلینیک ترک اعتیاد تهران پاک در این زمینه کاملا حرفه ای عمل کرده است.

درمان به شیوه بستری

امکانات توانبخشی بستری بیماران که به برنامه های درمانی همراه با بستری معروف هستند، مراکزی هستند که بیماران باید طی یک مدت درمانی طولانی بستری باشند. میانگین زمان بستری بیماران نیز 30 روز است، اما برخی بیماران بین 60 تا 90 روز یا بیشتر بستری می مانند که بستگی به شدت اعتیاد آنها دارد. در کلینیک ترک اعتیاد تهران پاک فرصتی فراهم می شود تا بیماران در محیطی کاملا امن و پاک از کرونا ویروس، افراد بتوانند از شرایط زندگی روزانه قبلی خود که دسترسی به مواد مخدر داشته اند رها شده و کاملا روی ریکاوری خود تمرکز کنند.
مزیت این نوع برنامه ها این است که بیماران 24 ساعته تحت نظر هستند و اطراف آن پر از افراد با تجربه های مشابه و حتی افرادی است که در این زمینه موفق شده اند اما بخاطر کرونا ویروس، بیماران نسبت به مبتلا شدن به ویروس حساس شده اند و ترس دارند.
برنامه های درمانی بستری که در مرکز ترک اعتیاد تهران پاک انجام می شوند کاملا با اقدامات احتیاطی است تا امنیت و سلامت همه افراد تضمین شده باشد به نحوی که در این مرکز هر فردی که خواهان شروع برنامه های ترک اعتیاد باشد، در صورتی که بخاطر یکسری علائم مشکوک به کرونا ویروس باشد یا به هر دلیلی در تماس نزدیک با فرد کرونایی بوده باشد، ابتدا تست سلامت خواهد داد.
ابتدا یک دوره ایزوله 24 ساعته برای بیماران جدید در نظر گرفته می شود تا زمانی که نتیجه آزمایشات وضعیت سلامت آنها مشخص شود. بیماران فعلی باید برای بررسی برخی علائم غربالگری شوند و باید نسبت به نشانه های قطعی بیماری آگاه سازی انجام شود.
در صورتی که هر یک از بیماران این مرکز علائم کرونا را از خود نشان دهند، قرنطینه خواهند شد و به آنها ماسک صورت و محلول ضدعفونی کننده دست داده می شود که تا زمان مشخص شدن نتایج تست کرونا ویروس از آن استفاده کنند. دپارتمان سلامت نیز در این قضیه نقش مهمی ایفا می کند. در صورتی که جواب تست مثبت باشد، درمان موقت با همکاری و زیر نظارت مستقیم پزشک اصلی انجام خواهد شد.
تمامی کارکنان و بازدیدکنندگان مجموعه کلینیک ترک اعتیاد تهران پاک در هر بار ویزیت برای بررسی نشانه هایی مثل تب، سرفه، سوزش گلو، تنگی نفس و درد عضلانی مورد آزمایش قرار میگیرند. لذا برای تأمین امنیت و سلامت محیط، قطع بازدید همراهان یا محدود کردن تعداد بازدیدکنندگان به تنها 1 نفر در روز لازم است.
امکانات تمیز کنندگی پیشرفته هم باید بکار گرفته شوند. همیشه سطوحی که بیشترین تماس با آنها برقرار می شود مثل دستگیره های درب، کلیدهای قطع و وصل لامپ، میزها، کانترها، تلفن ها، کلیدها و شیرهای آب چندین بار در روز ضدعفونی می شوند. هر کدام از وسایلی که برای مراقبت از بیمار استفاده می شوند و یکبار مصرف نیستند بعد از هر بار استفاده ضدعفونی می شوند. تمامی اتاق هایی که بیماران برای ترک اعتیاد در آن بستری شده اند دارای صابون، آب و مایع ضدعفونی کننده دست هستند و هنگام تزریق دارو برای بیماران نیز حتما از دستکش استفاده می شود
در مرکز ترک اعتیاد تهران پاک، فاصله فیزیکی بین بیمارها رعایت شده و تماس های غیر ضروری با بیماران حذف گردیده و بین هر بیمار نیز حدود 2 متر فاصله وجود دارد تا بیماران نسبت به کرونا ویروس خاطر جمع باشند. در هر اتاق اگر متراژ بزرگ است بهتر است که بیش از 10 فرد (بیمار + همراه) وجود نداشته باشد.
تمامی معیارهای و کارهای گفته شده مورد تأیید انجمن پزشکی اعتیاد آمریکاست تا امنیت و بهداشتی بودن محیط بستری بیماران تضمین شده باشد و به افرادی که اختلال سوء مصرف مواد دارند کمک زیادی گردد.

ترک اعتیاد سرپایی در دوران کرونا ویروس

برنامه درمانی و ترک اعتیاد سرپایی برنامه ای است که در آن فرد بخشی از روز را در طی ساعاتی مشخص به مرکز ترک اعتیاد مراجعه می کند تا خدمات درمانی بگیرد. این نوع برنامه های درمانی جدای از خطرات کرونا ویروس برای حضور فیزیکی جهت درمان برای افرادی مناسب است که اعتیاد در آنها خفیف بوده یا مسئولیت و سمت های خاصی دارند که نمی توانند در محل کار خود حضور پیدا نکنند.
در این نوع شیوه درمانی، همکاران ما در کلینیک ترک اعتیاد تهران پاک برای بررسی وضعیت کرونا ویروس، از طریق تلفن علائم مختلف را بررسی کرده و در هر بار ورود نیز تست می شوند. اگر برخی علائم را داشته باشند باید ابتدا تست کرونا بدهند. اگر جواب تست آنها مثبت باشد در این شرایط باید از سایر بیماران و کارکنان جدا شوند و خدمات درمانی را از راه دور دریافت کنند. اختلالات سوء مصرف مواد هر سال جان هزاران نفر را می گیرد و موارد باید سریعا درمان شوند و هر فرد به شکل جداگانه تست بدهد چرا که کرونا ویروس در این شرایط بسیار خطرناکتر خواهد بود.
بیمارانی که نشانه کرونا ویروس را نداشته باشند می توانند روند درمانی را شروع کرده و یا ادامه دهند و البته در حین روند درمانی موارد بهداشتی و فاصله فیزیکی استاندارد را رعایت نمایند. روش های درمانی سرپایی این فرصت را در اختیار بیماران می گذارند تا خدمات درمانی را از راه دور دریافت کنند و با مشاورین و پزشکان خود به شکل تلفنی یا تماس تصویری صحبت کنند و راهنمایی بگیرند.

جلسات درمانی 12 مرحله ای مجازی

کسانی که در مرحله ریکاوری از اختلال سوء مصرف مواد هستند، جلسات درمانی 12 مرحله ای بخشی از فرایند بسیار مهم درمانی آنها محسوب می شود که بخاطر شرایط کرونا ویروس، بسیاری از این جلسات درمانی در سراسر کشور متوقف شده تا هم جلوی خطرات انتقال بیماری گرفته شود و فاصله گذاری اجتماعی نیز رعایت گردد. گروه درمانی که امروزه انجام می شود با تدابیر شدید بهداشتی و فاصله گذاری فیزیکی است که در آنها خبری از بغل کردن، دست دادن و نزدیک نشستن بیماران نیست. کلینیک ترک اعتیاد تهران پاک برای کسانی که ترس از شرکت در جلسات حضوری خصوصی دارند، شرایطی را فراهم کرده تا در جلسات درمانی 12 مرحله ای مجازی شرکت کنند.
به عنوان مثال در کشور آمریکا سازمان خدمات سوء مصرف مواد و بهداشت روان (SAMHSA) لیستی از منابع مختلف مجازی برای ارائه درمان در طی دوران کرونا ویروس فراهم کرده است که افراد با توجه به نوع اعتیاد خود می توانند در جلسات درمانی مجازی مربوطه خود شرکت کنند.
این جلسات درمانی مجازی در دوران کرونا ویروس امکان ساپورت کردن پیوسته بیمارانی که در مرحله ریکاوری هستند را فراهم می کند. حتی می توان از اپلیکیشن ها و پادکست های مربوطه هم استفاده کرد. ابزارهای وبینار مثل Zoom نیز برگزاری جلسات درمانی مجازی رایگان را خیلی ساده و راحت کرده و بسیاری از مشاورین پزشکی توصیه می کنند که در شیوه درمان سرپایی بیماران می توانند جلسات درمانی را از طریق تلفن یا وب کم پیگیری کنند.
توصیه اکید پزشکان ما در کلینیک ترک اعتیاد تهران پاک این است که در چنین مواقعی اصلا رابطه خود را با دوستان و اعضای خانواده ای که شما را ترغیب به ادامه دادن روند درمانی می کنند قطع نکنید. حتما از طریق متن و تماس تلفنی در ارتباط باشید و زمانی را برای صحبت کردن با افراد انرژی مثبت اطراف خود بگذارید.
روش های درمانی مختلف برای اعتیاد در محیطی امن و کاملا بهداشتی از کرونا ویروس

 

داروهای درمان اعتیاد

برنامه های درمانی اُپیوئید یا OTP شیوه های درمانی به کمک دارو و مشاوره را برای کسانی که اعتیاد به مواد مخدر دارند فراهم می کنند. افراد در این شیوه های درمانی، اغلب به شکل روزانه به مراکز ترک اعتیاد مراجعه می کنند تا دوزهای مشخصی از داروی متادون، بوپرنورفین یا نالترکسون دریافت کنند.
این داروها کمک می کنند تا افراد درد و احساس ناخوشایند کمتری بخاطر علائم ترک تجربه کنند که به خاطر سوء مصرف مواد مخدر است. در این برنامه های ترک اعتیاد، افراد کیفیت زندگی بهتری دارند، فعالیت های مجرمانه در آنها کاهش پیدا کرده و روشی امن و محیطی عاری از خطرات کرونا ویروس جهت ترک ارائه می گردد.
بخاطر اینکه روش های درمانی OTP دارو درمانی خاصی را انجام می دهند، به دلیل شرایط فعلی کرونا ویروس برخی از فعالیت های حضوری خیلی کمتر شده با این حال کسانی که در معرض ابتلا به این بیماری هستند کماکان بخاطر مراجعه حضوری خود استرس دارند.
بیمارانی که به وضعیت ثابتی دست پیدا کرده اند می توانند تا 28 روز داروهای خود را در خانه مصرف کنند و مراجعه حضوری نداشته باشند اما سایر بیماران تنها 14 روز اجازه دارند. بیمارانی که شرایط ثابتی ندارند یعنی کسانی که هنوز برخی مواقع مواد مخدر مصرف می کنند باید بخاطر پیشرفت مراحل درمانی خود هر روز به کلینیک ترک اعتیاد مراجعه کنند.
با این حال در کلینیک ترک اعتیاد تهران پاک استانداردهای پاکسازی محیط رعایت می گردد و کسانی که باید به شکل حضوری داروها را دریافت کنند و به آنها تزریق شود در اتاق جداگانه ای قرار می گیرند. پزشکان، روند درمانی بیماران قبلی خود را که شرایط ثابتی هم پیدا کرده اند از راه دور پیش می برند اما بیماران جدید باید بررسی دقیق فیزیکی شوند. حتی گفته می شود احتمال اوردوز کردن در افرادی که سوء مصرف مواد مخدر دارند بالاست و به همین دلیل دریافت داروهای گفته شده برای درمان در این افراد ضروری است.[14]
 

 

 

 

 

 

پیشینه تجربی تحقیقات

تحقیقات داخلی و خارجی

کامل اخلاصی و همکاران ( 1400) در پژوهشی نشان دادند

در این مقاله به تأثیر بیماری کرونا در افزایش بیماری های روانی، افزایش مصرف مواد مخدر و تغییرات در میزان و نوع مواد مصرفی و نحوه ارائه مراقبت های بهداشتی در زمان شیوع این بیماری پرداخته شده است. بیماری کرونا (کووید-19) یک بیماری همه گیر جدی در سطح جهانی است که همه ابعاد زندگی انسان ها را تحت تأثیر خود قرار داده است. این بیماری از بعد روانی با ایجاد ترس از آلوده شدن و خطر بالای مرگ و میر ناشی از آن، کیفیت خدمات اجتماعی قابل ارائه را در همه ارگان های خدمات رسان با اختلال مواجه نموده است، بگونه ای که برخی افراد آسیب پذیر مانند کسانی که از بیماری های زمینه ای رنج می برند و یا افراد دارای اختلال سوء مصرف مواد، با درجه بیشتری در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. با توجه به محدودیت های اجتماعی اعمال شده برای کاهش ابتلا، دسترسی افراد معتاد به خدمات مراقبتی کاهش یافته و عود مصرف، افزایش مقدار مصرف و یا گرایش به مواد مخدرِ با دسترسی آسانتر را در پی داشته است. همچنین در سایه این محدودیت ها و اعمال کنترل های شدید ورود و خروج از مرز شهرها، میزان مواد مخدر کاهش یافته، قیمت آنها افزایش و خلوص آنها نیز کمتر شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

محمودی و همکاران ( 1390) در پایان نامه خود نشان دادند :

چکیده:  مقدمه: اولین گام جهت پیش گیری و کاهش شیوع اعتیاد در جامعه و نیز کمک به معتادین، شناسایی وضعیت سلامت روانی و کیفیت زندگی آن ها می باشد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی وضعیت سلامت روانی و کیفیت زندگی معتادین مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهرستان ساری بوده است.روش پژوهش: مطالعه حاضر کاربردی بوده که به روش توصیفی و مقطعی در سال 1391 بر روی 351 نفر از معتادین مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهرستان ساری به صورت تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات از طریق پرسش نامه های سلامت روان (GHQ)، کیفیت زندگی (SF17) به دست آمده است داده ها پس از جمع آوری از طریق نرم افزار SPSS و آزمون آماری کای دو مرتبط مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: 70.1% افراد، سلامت روان تاحدی مطلوب و 11.1% افراد، سلامت روان نامطلوب داشتند. همچنین 67.5 درصد افراد، کیفیت زندگی تاحدی مطلوب و 23.6% افراد، کیفیت زندگی نامطلوب داشتند. بین سلامت روان با شغل (p=0.041) و تحصیلات (p=0.023) ارتباط معنی دار وجود داشت. به علاوه بین کیفیت زندگی افراد با وضعیت تاهل و تحصیلات نیز ارتباط معنی داری وجود داشت (p=0.001). اما بین سلامت روان با سن، جنسیت و وضعیت تاهل و نیز بین کیفیت زندگی با سن، جنسیت و شغل ارتباط معنی داری وجود نداشت.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، سلامت روانی و کیفیت زندگی واحدهای مورد پژوهش چندان مطلوب نبوده که می توانند مستعد اختلالات روانی دیگر نیز باشند. بنابراین توجه ویژه مسوولین به این گروه ضروری می باشد.

 

 

 

 

 

جان و همکاران 2020 در مطالعه ای به این نتایج دست یافتندبراساس یک مطالعه ای که اخیراً توسط یک بنیاد ملی ارتقاء سلامت روحی، اجتماعی و معنوی انجام گرفته است سطح بالای استرس، انزوا و بیکاری ناشی از بیماری همه گیر کووید 19 منجر به 750000 مورد "مرگ از روی ناامیدی ۰ " شده است که بیشتر اینگونه مرگ ها در اثر مصرف مواد مخدر، مصرف الکل و یا در اثر خودکشی رخ داده اند. پیش از این، خطر بالای بروز مشکلات روانی ناشی از کرونا در افرادی که دارای سابقه بیماری روانی هستند و یا به نوعی با بیماری روانی درگیرند شناسایی شده بود، اما گروه های آسیب پذیر در این بیماری را می توان افراد مسن نوجوانان، افراد مناطق محروم، زنان باردار، نژادهای سیاه پوست و آسیایی و اقلیت های قومی در نظر گرفت در نهایت، کارکنان بخش بهداشت و درمان نیز به دلایل مختلف، از جمله مسائل سازمانی مربوط به کمبود تجهیزات محافظ شخصی مناسب، کمبود نیروی انسانی و شیفت های کاری بی وقفه ، بار احساسی ناشی از ترس از آلوده شدن خود و آلوده شدن بستگان، میزان بالای مرگ و میر، اندوه از دست دادن بیماران و همکاران و همچنین جدایی از خانواده های خود، بار احساسی سنگینی را تجربه می کنند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل سوم

روش تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

روش پژوهش

با توجه به عنوان پژوهش مقایسه سلامت روان معتادین مبتلا و غیر مبتلا  به کرونا  مراجعه کننده به کلینیک های درمانی شهر اندیمشک از  روش علی مقایسه ای استفاده شده است .

 

جامعه آماری و روش نمونه گیری :

جامعه آماری این پژوهش معتادین مبتلا و غیرمبتلا به بیماری کرونا در شهر اندیمشک هستند که50 نفر براسا نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند

 

ابزار پژوهش

ابزار این پژوهش پرسشنامه است که شامل پرسشنامه سلامت روان می باشد .

 

 

 

 

پرسشنامه سلامت عمومی GHQ

پرسشنامه سلامت عمومی 28 سوالی توسط گلدبرگ و هیلر ¹ (1979) ارائه شده و دارای 4 مقیاس فرعی است و هر مقیاس 7 پرسش دارد.این پرسشنامه   توسط کلبرگ  (1979) برای تفکیک افراد مبتلا به اختلالات روانی از جمعیت مراجعه کننده به مراکز پزشکی عمومی ساخته شده است (معدنی،1390).  در این پژوهش از فرم کوتاه 28 سوالی آن استفاده شده است. پرسشنامه سلامت عمومی چهار مقیاس فرعی را دربر می گیرد که عبارتند از: نشانه های جسمانی، علائم اضطراب، اختلال در کنش اجتماعی، افسردگی اساسی.روش نمره گذاری با استفاده از مدل لیکرت می باشد. دامنه نمرات نیز بین 0 تا 84  است. علاوه برنمره هر مقیاس یک نمره کلی وجود دارد. نمره برش 23 برای تفکیک افراد سالم از افراد مشکوک به اختلال روانی مشخص شده است. هم چنین در هر خرده آزمون نمره برش 6 گزارش شده است.سلامتی عبارت است از رفاه کامل جسمی، روحی، اجتماعی،این پرسشنامه ناراحتی هایی با طول مدت کمتر از دو هفته را شناسایی می کند و نسبت به بیماری های زودگذر و اختلالات خفیف روانی، حساس می باشد و دارای 4 مقیاس فرعی به نام های علائم جسمی، علائم اضطرابی و اختلال خواب، کارکرد اجتماعی، علائم افسردگی است. در نمره گذاری از سیستم لیکرت 4گزینه ای استفاده شده است و دامنه نمرات هر آزمودنی بین صفر تا 84 می باشد و کسب نمرات بالاتر، نشانه ی اختلال شدیدتر در سلامت عمومی است. (جعفری، صدری و فتحی مقدم، 1391).

 

 

 

-نمره گذاری پرسشنامه سلامت عمومی GHQ:

نمره کلی هر فرد از حاصل جمع نمرات چهار زیر مقیاس به دست می­آید که به صورت طیف لیکرت و از 0 تا 4 نمره گذاری می گردد(دادستان، 1386).

پایایی و روایی پرسشنامه سلامت عمومی GHQ

بررسی­های انجام شده نشان دهنده پایایی بالای پرسشنامه GHQ-28 هستند. چیونگ و اسپیرز (1994) ضریب پایایی کلی این پرسشنامه را 55/0 و ضریب پایایی خرده مقیاس­ها (سلامت جسمانی، اضطراب، افسردگی، عملکرد اجتماعی) 42/0 تا 74/0 گزارش کرده­اند. یعقوبی (1374) ضریب پایایی کلی این پرسشنامه را 91/0 و ضریب پایایی خرده آزمون­ها را بین 50/0 تا 81/0 گزارش کرده است. میرحکاک (1380) نیز پایایی پرسشنامه فوق را 86/0 گزارش کرده است. آقاجانی (1381) در پژوهش­های خود پایایی مقیاس­های سلامت عمومی را در مقیاس کلی سلامت عمومی برابر 82/0 بدست آورد. همچنین پایایی خرده مقیاس سلامت جسمانی را 62/0، اضطراب 92/0، افسردگی 86/0 و عملکرد اجتماعی را 78/0 گزارش نموده است.گلدبرگ و همکاران (1972) همبستگی بین داده­های حاصل از اجرای دو پرسشنامه28 GHQ- و 90 SCL را بر روی 244 آزمودنی به میزان 78/0 گزارش نمودند. آدری بیک و جورج در نیجریه پایانی فرم 28 سوالی پرسشنامه را در نمونه 277 نفری ارزیابی کردند که پایایی آن 82/0 و روایی 85/0 بدست آمد (سعادتی شامیر، 1383).

 

 

 

 

 

 

روش تجزیه و تحلیل داده ها

 

در این پژوهش جهت تجزیه‌ و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی شامل فراوانی، میانگین و انحراف معیار استفاده شده است و در سطح آمار استنباطی نیز ازنوع آزمون آماری آزمون تی مستقل  استفاده شده است.

   اصول اخلاقی پژوهش

از ملاحظات اخلاقی که در این تحقیق انجام گردید می توان به مواردی به شرح ذیل اشاره نمود :

• حفظ شان و حقوق شرکت کنندگان
• رعایت حریم خصوصی آزمودنی ها
• در جریان قرار دادن شرکت کننده ها که این کار فقط جهت فعالیت پژوهشی میباشد و فاقد هرگونه استفاده از اطلاعات شخصی شرکت کنندگان می باشد .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

منابع

 

 

 

 

 

 

الیس، البرت، هارپر، (1391).زندگی عاقلانه، ترجمه فیروز بخت، مهرداد ، انتشارات رشد، تهران.

حسینی ،سید ابوالقاسم (1389). اصول بهداشت روانی، چ چهارم، مشهد، دانشگاه علوم پزشکی،ج 1

ترکان، هاجر و دیگران، «بررسی اثربخشی گروه درمانی به شیوه تحلیل تبادلی بر رضایت زناشویی» (1389)، خانواده پژوهی، ش 2(8)

ثنایی، باقر (1391). مقیاس سنجش خانواده و ازدواج. تهران، انتشارات: بعثت.

جمعه نیا،سکینه(۱۳۸8).بررسی رابطه سلامت اجتماعی و سلامت رولتی با سبک های هویت یابی دانش آموزان،پایان نامه کارشناسی ارشد .دانشگاه شهید بهشتی

فخری، بی بی سادات و دهقان نیری، سعیده و احمدیان، علی،1399،رابطه بین سواد سلامت با روند بهبود بیماران مبتلا به کرونا ویروس،نخستین همایش ملی مداخلات در بحران و ارتقاء سلامت روان،تهران،https://civilica.com/doc/1181855

خدا رحیمی،سیامک(1390)مفهوم سلامت روان شناختی،مشهد،نشر جاودان فرد،چاپ اول.

داوودی ، مریم (1391) بررسی  مقایسه ویژگیهای شخصیتی،سلامت روانی با رضایت زناشویی زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره نیروی انتظامی فارس، دانشگاه آزاد شیراز

ساعتچی، محمود(1389)، روان‌شناسی در کار، سازمان و مدیریت، تهران، انتشارات مدیریت دولتی، چاپ هجدهم

ساعتچی، محمود(1390)، روان‌شناسی کاربردی برای مدیران، درخانه، مدرسه، سازمان، جامعه، تهران، موسسه نشر ویرایش

گلدنبرگ، ایرنه. گلدنبرگ، هربرت (1389).  خانواده درمانی. ترجمه حمیدرضا حسین شاهی برواتی، سیامک نقشبندی، الهام ارجمند. چاپ دوم. تهران: روان.

میلانی فر، بهروز (1389). بهداشت روانی. تهران، انتشارات: صومعه.

نوابی نژاد، شکوه،  (1391)، روانشناسی زن، تهران: انتشارات علم، چاپ سوم

 

کامل اخلاصی کزج 1 فرحناز نوروزی 2 علی احمدپور  ( 1399) کووید-19: تأثیر پنهان بر بهداشت روان و اعتیاد به مواد مخدرنوع مقاله : مقاله پژوهشی پاییز و زمستان 1390 , دوره  3 , شماره  3-4 (پیاپی 8) ; از صفحه 7 تا صفحه 17 .

محمودی قهرمان, امیری محمد, جهانی محمدعلی*, حاجی بکلو عصمت عنوان مقاله:  بررسی وضعیت سلامت روانی و کیفیت زندگی معتادان مراجعه کننده به مراکز گذری و نگهدارنده متادون درمانی شهرستان ساری در سال 1391

Bookwala, J. (2012). Marriage and other partneredrelationships in middle and late adulthood. In R.Blieszner & V. H. Bedford (Eds.), Handbook ofaging and the family (2nded., pp. 91–124). Barbara, CA: ABC-CLIO.

Sholtez Dowan D.(2005). Positive psychology . Social Indic Research, 10, 325-367.

 

Chiappini S, Guirguis A, John A, Corkery JM and Schifano F (2020) COVID-11: The Hidden Impact on Mental Health and Drug Addiction. Front. Psychiatry 117767. doi: 1233381/fpsyt.2222322767

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

[1] - GOLDSTEIN K

[2] - CHAUHANSS

[3] - Bradbury

[4] - Naido Jennie

[5] - Cheng et al.

[6] - Mental health

[7] - Bolhari

[8] - Carl Mananjary

[9] - Levinson et al.

[10] - Adler

[11] - Schulz

[12]. yung

[13] - Carl Rogers

[14] -  https://abidipharma.com/health-items/sars-cov-2-ocd/