برق خدادادی!

 

چند سال پیش بود که بحث استفاده از پنل های خورشیدی روی زبانها افتاد. دولت هم به ظاهر تسهیلاتی قائل شد که وسوسه شدم و درباره اش تحقیق کردم. قیمت پنل ها، نحوه نصب و استفاده، میزان عمر مفید پنل، ارزش آن بعد از اتمام عمر مفید دستگاه، هزینه ای که دولت برای خرید برق به مشترک می دهد و... دو دوتا چارتایی ساده نشان میداد که خرید این دستگاه ولو به صورت قسطی اصلا مقرون به صرفه و معقول نیست. این دستگاهها ده پانزده سال بعد که از کار می افتند به اندازه آهن پاره ای بیش ارزش نخواهند داشت. مبلغ خرید دستگاه را آدم بدهد سکه یا طلا یا دلار بخرد ده پانزده سال بعد کلی سود کرده. یا حتی این مبلغ را در بانک بگذارد و سودش را بگیرد ده پانزده سالی میتواند قبض برقش را با آن پرداخت کند و...

سوال اصلی البته اینجا بود اگر استفاده از پنل خورشیدی کار درستی است چرا خود دولت در ادارات زیر مجموعه خود که اتفاقا بعضا بسیار پر مصرف هم هستند از این دستگاهها استفاده نمی کند؟ کاری اگر خوب است دولت باید اول خودش پیشقدم شود تا بقیه یاد بگیرند. دیده ام در مدرسه خیّر سازی در قم به نام مرحوم ظاهری از این پنلها برای تأمین برق استفاده شده یا در امامزاده هاشم جاده هراز هم... اما در نهادهای دولتی چنین چیزی نبود. جالب است در کشور عراق هم سر هر خیابانی می توانید انواع تابلوها و پنلهای تولید برق خورشیدی را مشاهده کنید.

اخیرا در خبرها آمده که دولت تصمیم گرفته مقدار قابل توجهی از این دستگاهها را از چین وارد کرده و در ادارات دولتی نصب کند که کار قابل تقدیری است. البته طرف قرارداد دولت برای وارد کردن پنل خورشیدی، بانک گردشگری و جناب مهدی جهانگیری از مفسدان بنام اقتصادی است که خب به هر حال از این دولت و قوه قضائیه نباید انتظار بیشتری داشت.

کاش در این سالها سرمایه گذاری شایسته ای برای تولید این دستگاهها در داخل کشور صورت میگرفت که حالا نیاز به وارد سازی آن از چین نباشد.

فراگیری نرمش و صبر استراتژیک

 

در مَثَل که مناقشه نیست. آنچه مینویسم صرفا یک اتُد اولیه است، یک دغدغه؛ یک قلقلک ذهنی که در فرصتی دیگر تحقیق و تدقیق بیشتری را می طلبد.

انصار حزب الله که در تهران راه افتاد خیلی سر و صدا کرد. با تجمعات و سخنرانی های افشاگرانه و گاه با درگیری مانع از فعالیت بسیاری از باندها و گروههای غربگرا می شد. حالا اینکه چقدرش درست بود چقدرش غلط حرف من نیست. به مرور از این بچه ها خواستند که بروند جمعشان را ثبت رسمی کنند، دفتر بزنند، نشریه راه بیندازند، سر و شکلشان را مرتب کنند و... یادم است همان وقت یکی از مسئولان دولت اصلاحات با نیشخند گفت که تبعیت از چارچوبهای رسمی، مانع از فعالیت های عادی و معمول انصار گردیده و تأثیرگذاری آن را در حد نشریات و احزاب دیگر تقلیل خواهد داد. الان دیگر اسمی از انصار جز روی کاغذ نیست.

آنهایی که میخواستند مانع از برخورد با بدحجابی شوند همان اول که نگفتند ما با حجاب مخالفیم. جوّ دادند که مگر مملکت نیروی اجرایی رسمی ندارد؟ خب تخلف از قانون را بسپارید دست نیروی انتظامی. بسیج با انگیزه از صحنه مقابله متمرکز با هنجارشکنی ها کنار زده شد. نیروی انتظامی مأموریتهای محوله فراوانی را برعهده داشت، کمبود نیرو و گاه فقر انگیزه به مرور باعث شد که مقابله با بی حجابی به حداقل ممکن برسد و البته امروز اوضاع به گونه ای است که دیگر جمهوری اسلامی حتی در حفظ ظواهر دینی هم دچار خلأ جدی شده است.

حزب الله لبنان به خصوص در دوره حضور عماد مغنیه، موی دماغ استکبار بود. هر از گاه در گوشه ای از دنیا منافعی از رژیم صهیونیستی یا حامیانش با تهدید جدی مواجه می شد. اتخاذ روشهای چریکی و پارتیزانی و بهره مندی از قواعد جنگهای نامنظم باعث غلبه میدانی حزب الله شده بود. حزب الله اما شاید به توصیه خرس خاله ها به سمت پذیرش قواعد مرسوم سیاسی و نظامی و اصول دیپلماسی رفت. حالا اما دشمن او از عملیات پیجری گرفته تا ترور هوشمند تک تک چهره های موثر آن شروع به قلع و قمع و چیدن پر و بال حزب الله کرده و حتی به رغم امضای آتش بس صوری هم به اقدامات خودش ادامه میدهد و ابایی از پذیرش اتهام تروریسم دولتی ندارد. حزب الله نیز بعد از هر ترور و از دست دادن یکی از فرماندهان میدانی اش بیانیه میدهد که صبرش اندازه ای دارد.

نظام مند بودن خوب است و منافاتی با انقلابی گری ندارد؛ اما باید پذیرفت "گاه" نظم را میتوان در بی نظمی جست. "گاه" به اقتضای شرایط برای تقابل با زیاده خواهی دشمن و برهم زدن موازنه قدرت باید به زیر میز کوبید.

سهراب سپهری در بابل

 

خیلی سال پیش بود که موزه بابل در ساختمان سابق شهرداری افتتاح شد. دبیرستانی بودم. بازدیدی از این موزه داشتم که البته با توجه به تغییراتی که داشته باید دوباره تکرار کنم. آنجا بود که متوجه شدم خواهر سهراب سپهری معلم بود و در بابل زندگی می کرد. سهراب نیز به همین دلیل سفر یا سفرهایی به شهر ما داشته است. پرانتزی عرض کنم که نیما یوشیج هم مدتی در بابل زندگی میکرد. امروز سالروز فوت این شاعر کاشانی نام آور و چهره ماندگار تاریخ ادبیات فارسی است. روحش شاد.

کتاب مسافر تنها شامل یک شعر به همین نام است، که سهراب سپهری آنرا در زمان سفر خود به بابل و در منزل خواهرش پریدخت سپهری سروده است. بریده ای از آن را در زیر می خوانید:

 

دم غروب، میان حضور خسته اشیاء

نگاه منتظری حجم وقت را می‌دید.

و روی میز، هیاهوی چند میوه نوبر

به سمت مبهم ادراک مرگ جاری بود.

و بوی باغچه را، باد، روی فرش فراغت نثار حاشیه صاف زندگی می‌کرد.

و مثل بادبزن، ذهن، سطح روشن گل را

گرفته بود به دست

و باد می‌زد خود را

مسافر از اتوبوس

پیاده شد:

"چه آسمان تمیزی!"

و امتداد خیابان غربت او را برد.

غروب بود.

صدای هوش گیاهان به گوش می‌آمد.

مسافر آمده بود

و روی صندلی راحتی، کنار چمن

نشسته بود:

"دلم گرفته،

دلم عجیب گرفته است.

تمام راه به یک چیز فکر می‌کردم

و رنگ دامنه‌ها هوش از سرم می‌برد.

خطوط جاده در اندوه دشت‌ها گم بود.

چه دره‌های عجیبی!

و اسب، یادت هست،

سپید بود

و مثل واژه پاکی، سکوت سبز چمن وار را چرا می‌کرد.

و بعد، غربت رنگین قریه‌های سر راه.

و بعد تونل‌ها،

دلم گرفته،

دلم عجیب گرفته است.

و هیچ چیز،

نه این دقایق خوشبو، که روی شاخه نارنج می‌شود خاموش،

نه این صداقت حرفی، که در سکوت میان دو برگ این گل شب بوست،

نه هیچ چیز مرا از هجوم خالی اطراف نمی‌رهاند.

و فکر می‌کنم

که این ترنم موزون حزن تا به ابد

شنیده خواهد شد."

نگاه مرد مسافر به روی زمین افتاد:

"چه سیب‌های قشنگی!

حیات نشئه تنهایی است."

و میزبان پرسید:

قشنگ یعنی چه؟

- قشنگ یعنی تعبیر عاشقانه اشکال

و عشق، تنها عشق ترا به گرمی یک سیب می‌کند مأنوس.

و عشق، تنها عشق

مرا به وسعت اندوه زندگی‌ها برد،

مرا رساند به امکان یک پرنده شدن.

....

تبار ترور

 

کتاب تبار ترور را خواندم نوشته آقای محمدصادق کوشکی که تا به اینجای کار باید آن را جامع ترین اثر انتشار یافته پیرامون شخصیت فکری و رفتاری منافقین دانست.

 از جمله برداشتهایی که میتوان از محتوای اثر به اشتراک گذاشت چند ویژگی قابل تأمل در رویکردهای اعتقادی و اخلاقی رهبران سازمان است:

1- اینکه آدم خودش را عقل کل و کمال یافته مطلق بداند خوب نیست. هیچ کس نباید خودش را از مصاف فکری با دیگران به خصوص اهل علم و بوته نقد قرار گرفتن دور نگاه دارد. هیچ کس جز معصومین انسان کامل و بی نیاز از دانستن بیشتر و محتاج به رشد و تعالی نیست.

2- هدف وسیله را توجیه نمیکند. هر چقدر هم هدف خود را مقدس بدانیم نمی شود با دروغ و جعل و تقلب و تجاوز و تعرض به مال و جان و منافع دیگران درصدد دستیابی به مقاصد خود باشیم.

3- مبارزه به خودی خود مقدس نیست. مبارزه ای مقدس است که در چارچوب اخلاق و شرافت و انسانیت و حفظ حقوق و شریعت باشد. بالاترین مبارزه هم البته جهاد با نفس و کنار زدن منیّتهاست.

4- مارک سازی و اتهام زنی و تخریب و بداخلاقی از ویژگیهای منافقین برای از میدان به در کردن رقباست. به طور مثال بعد از شکست سازمان در انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی، از آنجا که سازمان خودش را مساوی با انقلاب می دانست رقیب را به ارتجاع متهم ساخته و تلاش کرد در رسانه های خود با تکرار واژه مرتجع اقدام به تخریب چهره انقلابی هایی کند که به نامزدهای سازمان رأی ندادند. شبیه رفتاری که بعضی ها با ابداع واژه سوپرانقلابی و تندرو و... برای تخریب رقبای ارزشی دارند.

5- ارتباط کنترل نشده با جنس مخالف حتی اگر در حوزه علمیه و مسجد باشد هم بالاخره آسیب زاست. اعضای سازمان با عادت به این رویه، عملا دیگر نمیتوانستند زیر چتر فقه اهل بیت که مخالف روابط آزاد بین زن و مرد نامحرم است فعالیت کنند. این مساله نقش بسزایی در تغییر رویکرد ایدئولوژیک سازمان داشت. عادت به گناه، مخدّری است که به مرور انگیزه حاکمیت آموزه های دین را سست و نابود می سازد.

6- برتری دادن تشکیلات بر شریعت و خدا نشانه نفاق است. اینکه بگوییم هر چه مافوق من گفت حتی اگر مخالف امر خدا و وجدان و انسانیت و اخلاق باشد لازم الاجراست علامت سقوط در ورطه نفاق است. طبق کلام امیرالمومنین علیه السلام، مأمور، معذور نیست.

7- استفاده ابزاری از دین برای توجیه مبارزه و دیگر رفتارهای نامعقول و منفعت طلبانه، منافی اخلاص و توحید و اسلامیت است. توقف در پوسته و سطح دین و عدم التفات نسبت به عمق و جوهره شرع یک آسیب جدی است. منافقین همواره داعیه ارادت به اهل بیت را داشته و دارند اما زلال ترین محبین اهل بیت را در خون سرخشان غلتانده اند.

8- آزاد اندیشی خوب است حتی نقد دین و تفکر و سوال پیرامون فلسفه وحی و.... اصلا روشنفکری به معنای منورالفکری هم اشکالی ندارد؛ اما تا کجا؟ لااقل وطن فروشی که باید خط قرمز باشد. شعار ضدامپریالیستی سر دادن و سر در آخور امپریالیسم فرو بردن که باید تلنگری برای نقد و تردید در صحت مسیر خود باشد. منافقین در حالی جمهوری اسلامی را همپیاله آمریکا می دانستند که خودشان جیره خور و سرباز سرسپرده آمریکا و اسرائیل بوده و هستند. حتی مارکسیستهای آمریکای جنوبی و اروپا و ... هم اذعان داشته اند که جمهوری اسلامی بالاترین مبارزه را با منافع امپریالیسم داشته و حامی مستضعفان مستکبر ستیز عالم بوده است.

9- فقدان قرائت انقلابی از دین در شئون زندگی، در دهه های سی و چهل یک نقص غیرقابل کتمان و زمینه ساز انحراف جوانان تشنه دین و عاشق مبارزه بوده است. به مرور با میدان داری حضرت امام و ورود متفکران مبارز اسلامی همچون شهید مطهری و هاشمی نژاد و مفتح و سیدعلی خامنه ای تا امروز با تئوری پردازی مبارزه دینی توسط حسن رحیم پور و محسن قنبریان و... عملا مارکسیسم دیگر جایگاه علمی و عملی در بین جوانان مبارز مسلمان نخواهد داشت به شرط آنکه در ابلاغ این برداشتها و اصول کوتاهی نورزیم.

10- مواظب باشیم خیلی مواقع مستعد تشبّه به منافقین هستیم. یادمان باشد مبارزه یک وسیله است برای تقرّب به خدا. نه اینکه خدا وسیله ای باشد برای پیشبرد مبارزه.

11- بسیاری از عملیاتهای تروریستی منافقین در دهه شصت مثل ترور شهدای مظلوم محراب، جنبه انتحاری داشت. هوادار عضو سازمان به این یقین و باور رسیده بود که کار درستی انجام می دهد و با قتل یک روحانی یا چهره مرتبط با نظام به جامعه خدمت می کند. علت؟ کانالیزه بودن اخبار دریافتی و سیطره فکری و تبلیغی سازمان و به تعبیر معروف، شستشوی مغزی.

امروز این کانالیزه بودن اخبار و سیطره فکری و تبلیغی دشمن به برکت فضای رهای مجازی بسیار گسترده شده و به جای اعضا و سمپاتهای یک سازمان، طیف وسیعی از افراد جامعه را تحت شمول قرار داده است. بعضی اقدامات تروریستی غیرسازمان یافته و خودجوش در سالهای اخیر نتیجه نفوذ رسانه های دشمن در فکر و باور طبقاتی از مردم و البته بی عملی و بی تفاوتی و خونسردی و بلاتکلیفی مسئولان فرهنگی جامعه است که میتواند هر فرد زودباور فاقد اندیشه ای را به یک سرباز غیر رسمی سازمانهای تروریستی بدل سازد.

12- امام یک چیزی می دانست که هیچ گاه منافقین را تأیید نکرد. در حالی که تقریبا اغلب سران انقلاب در برهه ای ولو به شکل محدود موید سازمان بودند امام همواره از تأیید آنان اجتناب می ورزید. امام هیچ گاه معتقد به عملیات نظامی و مسلحانه برای براندازی سلطنت نبود. امام را باید مبدع جنگ نرم دانست که با سلاح کتاب و نوار و کاغذ و منبر به مصاف با حاکمیت طاغوت رفت و رشد فکری و بیداری ملت را متضمن پیروزی انقلاب بزرگ فرهنگی خویش می دانست. رفتارهای خشنونت آمیز منافقین همواره باعث تنفر عموم بود تا جاییکه تقریبا همه گروههای سیاسی حتی در اپوزیسیون از منافقین برائت جسته اند. منافقین هم که هیچگاه توفیقی در به دست آوردن پایگاه مردمی نداشتند از قبل از انقلاب به رغم آگاهی از اینکه مورد تأیید امام نیستند تا سالهای نخست پیروزی انقلاب اسلامی، منافقانه دم از همراهی و حمایت از امام می زدند تا بلکه وجهه ای برای خود در نزد مردم به دست آورند.

13- منافقین در رسانه های خود انواع جنایتها و ترورها را گردن گرفته اند از ترور شهدای بزرگوار محراب و انفجار دادستانی تا ترور شهروندان عادی حامی نظام اعم از معلم پرورشی یا کاسب و راننده و ... و بارها به شرح این حماسه های پوشالی پرداخته اند اما هیچگاه مسئولیت دو انفجار بزرگ در سال شصت که به شهادت عزیزانی چون بهشتی و رجایی و باهنر و .... منجر گردید را برعهده نگرفته اند. این مساله با تحلیلهای متفاوتی همراه بوده است. عده ای ترس از مسئولیت اجتماعی و یا حقوقی این جنایات را دلیل این موضوع دانسته اند؛ عده ای نیز بر این باورند سازمان جاسوسی و جوخه ترور دیگری هم در کشور فعال بوده که تا به امروز در شهادت بزرگ مردانی چون کاظمی آشتیانی و فخری زاده و هنیه و ... نقش داشته است