هم نکته دارد هم عبرت
چگونه اسلام، وارد ایران شد؟
خسرو معتضد، کارشناس تاریخ سیما
این تصور نادرست وجود دارد که عرب‌ها با ایران جنگیده و پیروز شدند و اسلام را به زور شمشیر به مردم ایران تحمیل کردند. پیکولاسکایا، محقق روسی می‌گوید که اعراب در خور هماوردی با ایران نبودند و در چند بار حمله آن‌ها به ایران، به شدت سرکوب و تنبیه شدند.
پس از اسلام، اعراب ایمان و انگیزه‌ای تازه یافتند، و گرد پیامبر خود، منسجم شدند. بارها رومی‌ها به ایران حمله کردند، اما با صحراهای سوخته ایران مواجه شده و شکست می‌خوردند. اما در حمله اعراب مسلمان، وضعیت درونی ایران بسیار متشنج و ناپایدار بود.
همین موجب شد مردم خسته و ناامید از حکومت ساسانیان، در مقابل حمله اعراب، هیچ دفاعی انجام ندهند. در ایران ساسانی، چند طبقه وجود داشت، که دو طبقه زیرین پیشه‌وران و کشاورزان بودند، و بار تمام مالیات و جنگ بر دوش آنان بود.
شکاف عمیق طبقاتی و فقر عامه‌ی مردم در مقابل طبقات برخوردار، بسیار سهمگین بود. همچنین هیچ کس از طبقات زیرین، حق برخورداری از امکانات اشراف و یا جابه‌جایی طبقاتی را نداشت.
