افشاگری
افشاگری ها باعث بدبینی مردم نسبت به مسئولان شده است. با این حرف موافقم اما با ذکر یک توضیح.
افشاگری بر ضد مسئولان در خیلی از نقاط جهان مرسوم است. اخیرا وزیر کشاورزی چین بخاطر دریافت رشوه به مجازاتی سنگین محکوم شد. در کشورهای غربی نیز گاه اخباری از برخورد با مسئولان رده بالا به اتهام فساد مالی منتشر میشود. تشویق به سوت زنی در بسیاری از کشورها از جمله ایران، به صورت قانون درآمده است.
اصل هشتم قانون اساسی، امر به معروف و نهی از منکر متقابل بین مردم و مسئولان را لازم شمرده است. این موضوع نشأت گرفته از آموزه های دینی است که نشان میدهد اسلام از دیرباز مدافع آزادی بیان و پیگیر سلامت مسئولان بوده است.
در فقه شیعه، بحثی داریم پیرامون نهی از منکر علنی. این مساله مربوط می شود به زمانی که برای اصلاح فرد خاطی و یا جلوگیری از استمرار جرائم او چاره ای جز بیان تخلفش در فضای عمومی نباشد.
تا اینجای کار، افشاگری، امری درست و در مواردی ضروری است؛ اما دو نکته دیگر هم باید مدّنظر قرار بگیرد.
یک- آمر به معروف یا ناهی از منکر باید علم و اشراف کامل را نسبت به وقوع تخلف داشته باشد و به صرف شنیده ها و حدس و گمان با آبروی کسی بازی نکند.
دو- نهادهای نظارتی و قضایی پیگیر افشاگری ها باشند و از کنار آن به سادگی عبور نکنند. باید بررسی شود موضوع افشا شده اگر حقیقت دارد با متخلفین برخورد شود و اگر صحیح نیست فردی که تهمت زد مورد پیگرد قرار بگیرد. تبیین حقیقت و ارائه گزارش به مردم و پاسخگویی به افکار عمومی باعث تقویت اعتماد جامعه نسبت به مسئولان خواهد شد؛ اما
اگر فساد یا تخلفی افشا شود و کسی به آن رسیدگی نکرده و نسبت به صحت و سقمش پاسخگو نباشد به یقین منجر به افزایش بی اعتمادی جامعه نسبت به حاکمیت خواهد شد.
نمونه: درباره تخلف احداث پتروشیمی میانکاله از سوی دلسوزان و مطلعان افشاگری صورت گرفت؛ بعضی از مسئولان واقعا مقاومت کردند تا این تخلف نادیده گرفته شود. با پافشاری مطالبه گران دلسوز در نهایت آیت الله شهید رئیسی دستور توقف اجرای این پروژه را صادر کرد. بعد از شهادت وی دوباره مسئولانی دست به کار شدند. این بار نیز افکار عمومی به وسط آمد و در نهایت با دستور دکتر پزشکیان شاهد توقف این پروژه بودیم.
پرونده اکبر طبری نمونه دیگری از افشاگری رسانه ای و ورود قانون بود که منجر به تشکیل یکی از بزرگترین پرونده های قضایی کشور با موضوع فساد مسئولان گردید. چنین ماجراهایی باعث تقویت اعتماد مردمی به نظام اسلامی می گردد.
اما مسائل دیگری نیز در سطح رسانه های عمومی افشا شد که با گذشت چند سال هنوز شاهد اعلام موضع نهادهای قانونی و تعیین وضعیت پرونده های مطروحه نبوده ایم. یک جستجوی ساده در فضای مجازی انجام دهید. درباره بانک آینده چقدر افشاگری شد؟ درباره بدهکاران بانک دی، پرونده قطور کرسنت، فولاد مبارکه، پسر شمخانی و... چنین مواقعی سکوت و قصور متولیان قانون در روشنگری و پاسخگویی به افکار عمومی که از مطالبات صریح رهبری است نتیجه تلخی به نام بی اعتمادی به مسئولان را در پی خواهد داشت.
