سفر سرخ

 

یک بچه دانشجوی هجده نوزده ساله یتیم در شهری جنوبی میتواند کاری کند که شعاع وجودش در سپهر تاریخ حماسه و معنویت کشورش جاودانه شود.

برخلاف بعضی ها که تصور میکنند آدمها حتماً باید وصل به جایی باشند، اهل شهرهای بالا باشند، مشهور و ذی نفوذ و پولدار و... باشند که به جایی رسیده و تأثیرگذار شوند سید حسین علم الهدی نوجوانی خود را با درد یتیمی در شرجی طاقت سوز اهواز گذراند. راهپیمایی بزرگ و تاریخی بچه دبیرستانیهای اهواز به رهبری سیدحسین، علامت ظهور شخصیتی خوش آتیه و آینده ساز در پهنه روزگار بود. از کلاسهای فرهنگی تا فعالیتهای رزمی، او و دوستانش در سازمان مخفی موحدین، اهواز و کل خوزستان را در صحنه مبارزه با رژیم ستمشاهی پیشتاز ساختند. قطع صدور نفت جنوب، مجازات انقلابی عناصر بیگانه غارتگر نفت، تأدیب ریاست شهربانی کرمان که دستش در خون مردم این شهر آلوده بود، برخورد انقلابی در تهران با نماینده مجلس روحانی نمایی که برای امام شاخ و شانه می کشید، انسجام مبارزاتی حزب الله در دانشگاه فردوسی مشهد، مواجهه با مارکسیستها و عناصر وابسته به رژیم، استمرار بیدارگری و محرومیت زدایی پس از پیروزی انقلاب، اجرای برنامه تفسیری و فرهنگی در صدا و سیمای خوزستان، برخورد با فتنه خلق عرب، پیگیری عالمانه و انقلابی برای احیا و تثبیت اصل ولایت فقیه در قانون اساسی، افشای ماهیت عناصر ملی گرای حاکم در استان، تقابل با تجاوز ارتش بعث، بسیج عشایر برای دیدار با امام و شکست تبلیغاتی دشمن، خلق حماسه ماندگار هویزه و شهادت در سن 22 سالگی... مگر میتوان فهرستی از فعالیتهای تأثیرگذار و جریان ساز این دانشجوی شهید جوان را تهیه نمود؟ سید حسین علم الهدی، علم هدایت جوانان مومن انقلاب در عرصه جهاد فکری و فرهنگی و مبارزاتی است. رحمت الله علیه. سید حسین نهج البلاغه را فقط نخواند که حفظ کند؛ به آن عمل کرد.

کتاب "سفر سرخ" به قلم نصرت الله محموزاده را خواندم و لذت بردم و به همه توصیه میکنم این اثر فاخر و جذاب را حتماً بخوانند. این اثر از آن دست کارهایی است که باید در تاریخ بماند و رائحه ای از فجر انقلاب اسلامی و دفاع مقدس را در افق نگاه نسلهای آینده به میراث بگذارد. زندگی پرماجرای سیدحسین علم الهدی کاملاً قابلیت ساخت فیلم های سینمایی و سریال تلویزیونی پر کشش و اثرگذار را دارد.

راستش یک چیزی در این کتاب حسرت مرا بسیار برانگیخت. شخصیتی در دل زندگی سیدحسین وجود دارد اهل خوزستان به نام شیخ هادی کرمی که رهبری جریان موحدین را برعهده داشته. او بعد از سال 60 ساکن شهر قم شد و در سال 85 درگذشت. حیف شد من از سال هشتاد ساکن قم شدم ولی شناختی از او نداشتم که دنبالش رفته و توفیق آشنایی و ملاقاتش را بیابم. اگر کسی میداند قبر این طلبه مبارز و گمنام کجا قرار داد ممنون میشوم به من اطلاع بدهد.

خدا پدر کسی که این کتاب را به من هدیه داد هم بیامرزد.

وضعیت بی عاری

 

واقعا اواسط کتاب در ذهنم بود که بی رحمانه نظر بدهم. بگویم این کتاب مثل فیلم "شاه کش" می ماند. فیلم شاه کش را که ورانداز کنی انگار ساخته شده که فقط یک حرف را بزند. به دخترها و پسرهای نامحرم یاد بدهد که اگر با هم به سفر رفتند و هتلی به آنها جا نداد هر کدام یک اتاق مستقل کرایه کنند، بعد شب را بروند پیش هم بخوابند. "وضعیت بی عاری" هم انگار نوشته شده که فقط یک حرف بزند. دختر و پسرهایی که قصد ازدواج با هم را دارند اما دینشان متفاوت است هر دو دین را بپذیرند! یعنی تظاهر به دین داری کنند.

البته عرض کردم که این تلقی تا اواسط کتاب بود آنهم با رویکردی بی رحمانه و شاید دور از انصاف. "رام" مسلمان شد. رام حسین شد و در مسلخ عشق حقیقی به "رود" حقیقت و پاکی پیوست و جاودانه گردید. چقدر این کتاب شیرین و دلچسب بود. از آن دست کارهایی که آدم دلش می خواهد دوباره آن را بخواند. قلم حامد جلالی عالی است. تفکر و زاویه دیدش، اشرافش بر موضوع فوق العاده بود. حدس میزنم جوانی خوزستانی مقیم قم باشد. لهجه های خوزستانی و قمی را به شیوایی بیان می کرد. اطلاعاتش درباره دین مندانی (صابئی) نشان از زحمت و دغدغه ای می داد که در تحقیق به دوش کشیده. من رمان نویس نیستم و رمان کم می خوانم. دلم می خواهد چیزی را که می نویسم یا می خوانم قسم بخورم که راست و قابل استناد است که البته گاه اینطور نیست؛ اما کتاب "وضعیت بی عاری" را هر که به عالم ادبیات و قلم علاقمند است نخواند ضرر کرده است. این رویکرد گویا دارد برای دلسوزان انقلاب در عرصه هنر حاکم می شود که در قالب اثری عاشقانه یا طنز و... بخشی از حقایق انقلاب و تاریخ ایران عزیز را به ذهن مخاطب منتقل نمایند. این کتاب واقعا درباره وضعیت بی عاری است. آنها که در دل طوفان حوادث راه بی تفاوتی را بر می گزینند پشیمان خواهند شد. کار حامد جلالی عالی بود. داستانش هوشمندانه و جذاب نگاشته شد. رندی جناحی اواخر کتاب هم قابل اغماض است که تبعیت از جامعه مدرسین را در انتخابات تبلیغ کرد. در کل دست مریزاد به این قلم، دست مریزاد به این کتاب. درود بر انقلاب اسلامی که با ارزش نهادن به هنر فاخر، انقلابی نو در عرصه ادب و فرهنگ این مرز و بوم به ثبت رساند. حتی اگر روزی نظام اسلامی از بین برود آثار هنری به جا مانده از آن تا ابد مایه فخر و مباهات تاریخ خواهد بود.

فصلی از کتاب رسالت

 

"زهرا فصلی از کتاب رسالت" یکی از آثار خوب و جامع درباره دختر گرامی رسول الله است که توسط یک مسیحی به نگارش درآمده و امام موسی صدر بر آن مقدمه ای نگاشته. 

این از ویژگی های خاص شیعه است که در طول تاریخ دهها اندیشمند غیر مسلمان درباره شرافت و کرامت و بزرگواری ائمه آن کتابها و مقالاتی نوشته اند. این ویژگی را لااقل از جهت مثبت پیرامون شخصیتهای غیرشیعی عالم اسلام نداریم. البته دانشمندی غربی در ذکر خدمات معاویه به دشمنان اسلام کتابی دارد و توصیه کرد که غربی ها باید مجسمه ای از طلا برایش در دروازه های اروپا بسازند.

بخشی از این دانشمندان مسیحی یا مقیم لبنان بودند و یا به این کشور رفت و آمد داشتند. بخشی هم با قم و نجف مرتبط شده و به تحقیق و بحث و تبادل نظر پرداختند. می دانید حرفم چیست؟ 

چرا بزرگان مذاهب اسلامی غیر شیعه از آثار گرانسنگ شیعه بی نصیب مانده اند؟ اوایل درگیری های سوریه مصاحبه ای از اسیری داعشی دیدم که حتی نمی دانست ابن تیمیه در کتاب خود در وصف امام حسن و امام حسین عبارتی دارد. خب او و امثال او فردی عادی هستند؛ اما بزرگان شان چرا؟ اخیرا جولانی مصاحبه ای داشته و گفته شیعه در انتقام واقعه کربلا دارد مردم سوریه را می کشد!! خدای من! زورم می آید اصلا به این شبهه سطحی و پیش پا افتاده و مسخره جواب بدهم. خدا نکند کسی خودش را به خواب بزند. البته رسانه های مستقل باید تلاش بیشتری برای انتقال پیام و مواضع ایران و تشیع درباره مسائل دین و منطقه و جهان لااقل به مسلمانان انجام بدهند اما حیف است در حالی که فلاسفه غربی هم در ارتباط با حوزه ها و دانشگاههای اسلامی به بسیاری از حقایق این مکتب اشراف دارند عده ای در بیخ گوش لبنان و مصر و حتی ایران از پیامهای شریعت و مذهب شیعه بی اطلاع باقی بمانند.

راستی امام موسی صدر در این مقدمه ای که پیرامون شخصیت بانوی دو عالم نگاشته تأکید می کند خدا حجاب را برای حفظ زن از طغیان حالت زنانگی و ظهور توانایی های ذاتی او واجب شمرده است. این را گفتم جهت اطلاع عزیزانی که تبلیغ می کنند امام موسی صدر حجاب را واجب نمی دانست.

این جزوه کوچک به یادگار مانده از سید موسی صدر را حتما بخوانید.

شارع الامین

 

عجب کتابی بود. خیلی عشق کردم. "اجاره نشین خیابان الامین" را اصلا یادم نیست چطور تهیه کردم و یا به دستم رسید. یحتمل اهدایی یکی از دوستان است که در قفسه شلوغ کتابخانه شخصی ام از نگاه و فرصت مطالعه دور ماند. ماجرای جذابی داشت. بی شک این چند روز که به امید خدا می روم بابل به رفقای خوبم معرفی خواهم کرد. کاش این کتاب دست همه برسد. کاش به زبانهای مختلف ترجمه شود. داستانی واقعی و بدون پردازش بی جا اما جذاب و آموزنده که در دل ماجراهایش جریان شناسی فتنه در سوریه را هم به همراه دارد. "جمال فیض اللهی" راوی شیرین گفتار کتاب، جمال و تجلی فیض الهی بر قلوب بندگان حقیقی معبود است. فدای دردانه اباعبدالله که دست این مرد کم ایمان و شکاک را گرفت و تا عالی ترین سطوح عبودیت و اخلاص ارتقا بخشید. امتی که رقیه دارد، زینب دارد، فاطمه دارد و علی و ... غنی و سعادتمند و پیروز است. یاد شعر آن پیرمرد هندی افتادم که یک به یک تسلیحات مدرن و پیشرفته ابرقدرتها را نام می برد و در وصف قدرت و عطمتشان شعر سرود؛ اما تهش گفت چه غم که ما هم رقیه سه ساله را داریم.

خدا نصیبم کند جمال فیض اللهی را از نزدیک ببینم. خدا نصیبم کند زیارت دختر رسول الله روزی مستمرم باشد.

هر ملتی به جایی رسید از ناحیه فرهنگ بود هر ملتی شکست خورد از ناحیه فرهنگ بود. متولیان حکومت اگر می خواهند کشورشان سوریه نشود باید به مسأله فرهنگ بیشترین اهمیت را بدهند. البته این موضوع به معنای غفلت از اقتصاد و سیاست و ... نیست. درد آنجاست که از فرهنگ و اقتصاد و سیاست و ... یکجا غفلت شود. اگر مرزبانان یک کشور خائن و غافل باشند آن کشور متلاشی خواهد شد خواه مرز جغرافیایی باشد یا مرز فرهنگی و اعتقادی. ضربه زدن به هسته سخت و بدنه نیروهای مومن یک نظام از طریق شایعه و تخریب رسانه ای و برخورد قضایی و امنیتی و ایجاد انزوا و... و میدان دادن به عناصر لاابالی بی انگیزه، مهر سقوط هر حاکمیتی خواهد بود. 

ملتهای اسلامی با هر نژاد و مذهبی باید بدانند و بفهمند غرب دشمن مشترک همه آنهاست و دسیسه هایش تمامی ندارد.

ربات عاشق

 

رمان "ربات عاشق" را خواندم. قلم نویسنده، تواناست، ذهنش خلاق است و موضوعی بکر و جذاب را انتخاب کرده که خواننده را دنبال خود می کشاند. البته میشود ایراد طلبگی گرفت که مثلا از ابتدای داستان، پیوند مارکو و مریم قابل پیش بینی بود؛ عقد مرد مسیحی با زن مسلمان جائز نیست ولو محرمیت مجازی باشد که البته محرمیتی هم ایجاد نشد، علت جنگ بین دولتها لزوماً ایدئولوژی نیست. این شبهه را عده ای بی دین روی زبان مردم انداختند که نویسنده هم فریب خورد و چندبار در داستانش تکرار کرد و جالب آن که خودش در قسمتهای پایانی کتاب در فصلی که مربوط به جنگهای آخرالزمانی است علت آن را قدرت طلبی و زیاده خواهی بیان میکند. بزرگترین جنگهای تاریخ یعنی دو جنگ جهانی هم خاستگاه ایدئولوژیک نداشت. البته اعتقاد به بی دینی، خودش یک نوع ایدئولوژی است و...

روح، انرژی نیست، درون مایه و اصالت ذات انسان است که در مقابل عملکردش باید در آن دنیا حساب و کتاب پس بدهد به تناسخ باور نداریم و این طور نیست که روح سرگردان هر وقت تمایل پیدا کرد به بدن نوزادی در شرف تولد، ورود پیدا کرده و دوباره به زندگی باز گردد و... در صفحه 167 کتاب، گل حرفهای نویسنده بیان شده که مهم و آموزنده است: "هوش و آگاهی انسان نسل آلفا بسیار بالاتر از نسل قلبی است، اما در احساس ورزی ناتوان است؛ انگار قلب او فقط ماهیچه ای است که وظیفه پمپاژ خون را برعهده دارد. نسل آلفا، نوع دیگری از انسان است؛ انسانی ارتقا یافته یا تلفیق شده با فناوری. او از هیچ آیین و سنت خاصی پیروی نمی کند، بلکه تمامی اعمال و کردارش در خدمت منفعت ششخصی است."

در کل داستان جالبی بود. یک سری دغدغه های ذهنی که از قبل داشتم را دوباره پیش روی من پهن کرد. در یادداشت بعدی به این دغدغه ها و مشغولیات ذهنی متأثر از حاکمیت فضای مجازی می پردازم، به امید خدا.

نان سالهای جنگ

 

چقدر از خواندن این کتاب لذت بردم. دست آن کس که ایده اش را مطرح کرد، دستت محقق، دست نویسنده، دست ناشرش درد نکند. چقدر از خواندن این کتاب لذت بردم. چه قلم خوبی، چه سوژه نابی، چه محتوای اثرگذاری. جای این نوع کارها، این نوع نگاهها واقعا خالی بود.

"نان سالهای جنگ"، کتابی است در خصوص نقش زنان روستای صدخرو در پشتیبانی از دفاع مقدس؛ اعم از پخت نان و مربا و بافت شال و کلاه تا اعزام و بدرقه عزیزان و تحمل ناملایمات و زخم زبانها. حالا روستای صدخرو کجاست؟ در استانی مرزی و درگیر با جنگ؟ استانی همسایه با استانهای مرزی؟ خیر! این روستا در حوالی شهرستان سبزوار در استان خراسان قرار دارد که فرسنگ ها از صدای تیر و ترکش و خمپاره و توپ و تانک و موشک فاصله دارد. چقدر برای این انقلاب و جنگ زحمت کشیده شد، چقدر حرفهای ناگفته در دل تاریخ وجود دارد که باید مواظب باشیم گم نشود.

این کتاب را حتماً بخوانید و حظ ببرید.

دکتر محمدرضا منصوری

 

کتاب "خاطرات دکتر محمدرضا منصوری" را خواندم و لذت بردم. دیدن دنیا از دریچه نگاه کسی که در جوانی به حبس ابد محکوم شد و دیگر امکان آزادی و ورود به اجتماع را نداشت اما همچنان به ممیزی های دینی معتقد و ملتزم ماند، راهش را از گروهکهای مارکسیستی و التقاطی جدا کرد، بر سر آرمانهایش ایستاد و سرانجام نه تنها از زندان آزاد شد که درس نیمه کاره اش را هم ادامه داد، مقام و منصبی دست یافت، سفر خانه خدا رفت و... تماشایی است. خاطرات دیگران، سرمشق و الهام بخش زندگی ما خواهد بود. سه برادر با هم در زندان بودند؛ جواد و مرحوم احمد و همین جوان دانشجوی پزشکی یعنی محمدرضا. چقدر خوب بود دوربین خبرنگاری به سراغ پدر و مادر این سه میرفت و پدر و مادرهایی که با صبر و دیانت و خرد، جوانانی مومن و حماسی و تاریخ ساز را تربیت کرده اند. چقدر خوب است آنهایی که موزه عبرت را در تهران ندیده اند حتماً به دیدن آن بروند و با بخشی از جنایات رژیم طاغوت آشنا شوند.

برادر حامد

 

حامد جرفی میتواند الگوی یک بسیجی باشد الگوی یک دانشجو، الگوی یک طلبه، الگوی یک معلم، الگوی یک مدیر.

ولی خدایی اش خیلی گمنام است. کسی که میشود درباره اش فیلم سینمایی و سریال هایی دیدنی ساخت. نمی دانم شاید به خاطر شهرتی که سیدحسین علم الهدی به دست آورد این شهید و حماسه سازان هویزه کمتر مورد توجه قرار گرفتند کما اینکه شهرت سید محمدعلی جهان آرا زودتر شکل گرفت و بعدها اسم شهیدان قنوتی و بهروز مرادی و عبدالرضا موسوی و بهنام محمدی سر زبانها افتاد.

اما به طور کل باید پذیرفت برای معرفی شهدا و حماسه های دفاع مقدس خیلی کم کاری و کم لطفی صورت گرفته است.

چند سال پیش در فضای مجازی با شخصیت عجیب و سازنده حامد جرفی، بخشدار بسیجی هویزه آشنا شدم. فوق لیسانس زبان خارجه داشت، نهج البلاغه پژوه بود، بعضی کارمندان خارجی و نیز استاد غربی خود یعنی دکتر جان کوپر را مسلمان ساخت و... درباره او مطلبی نوشتم که بارها در فضای مجازی منتشر شد و میتوانید در لینک زیر بخوانید:

https://ashkeatash.blog.ir/tag/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF%20%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF%20%D8%AC%D8%B1%D9%81%DB%8C

از وقتی با شخصیت و خاطرات کم نظیر و تحول آفرین این شهید عزیز آشنا شدم در سفرهای راهیان نور در مقتل شهدای هویزه درباره او هم صحبت کرده ام. برای مخاطبان بسیار جالب بود و از شنیدنش لذت می بردند. متأسفانه درباره حماسه مدافعان هویزه شناخت بسیار اندکی حتی در بین راویان دفاع مقدس وجود دارد.

کتابی هم در خصوص خاطرات این شهید با عنوان "برادر حامد" توسط بچه های خوزستان و به قلم سرکار خانم اعظم محمدپور منتشر شده که واقعا خواندنی است. قلم ساده و روان و بی آلایش نویسنده بسیار تحسین برانگیز است. به ایشان تبریک میگویم. چقدر دلم میخواهد خانواده او به خصوص کریم و احمد را ببینم. چقدر دلم میخواهد سر مزار حامد و نیز مادر بزرگوارش رفته و روحی تازه کنم. این کتاب را از یکی از دوستان هدیه گرفتم. وقتی خواندم کتاب را بوسیدم و در آغوش فشردم. توصیه میکنم حتما بخوانید و لذت ببرید.

راستی کاش درباره جان کوپر از شخصیتهای مطرح زندگی حامد هم کار مستقلی تولید می شد.

از مشهد تا ژوهانسبورگ

 

کلا کتابهای تاریخ شفاهی را دوست دارم و با دقت و سریع میخوانم حتی اگر مربوط به ایران و انقلاب و اسلام و دفاع مقدس نباشد. کتاب از مشهد تا ژوهانسبورگ، زمانه و زندگی سیدعبدالله حسینی روحانی هنرمند و شاعر خوب مشهدی که در کشورهای آفریقایی به ترویج اسلام پرداخت با مصاحبه حسین قرایی را خواندم. خیلی لذت بردم و نکات جالبی را فهمیدم که برایم شیرین و راهگشا بود. امیدوارم عمر همه مبلغان دین همینقدر پربرکت باشد. خواندن این کتاب را به همه دوستان توصیه میکنم. اولش خواستم یک گله از برادر مصاحبه کننده داشته باشم که چرا درباره ماجرای سفر به افغانستان و علت مهاجرت به آفریقا سوالی نپرسید؛ اما در انتهای کتاب که یادداشتی از حجت الاسلام حسینی در خصوص دیدارش با سید حسن نصرالله را خواندم با توجه به شرایط این روزهای جنگ لبنان و غزه به ذهنم آمد یادآوری کنم دوستان روحانی یا غیر روحانی همواره باید دقت داشته باشند که خیلی از مسائل و حقایق عالم تا در پرده سرّ و ناگشوده هستند با ارزش و تأثیرگذارند. عین خواب که نباید هر جایی گفت و تعبیر جست درباره اسرار مگوی وادی معرفت هم نباید در علن زبان گشود و حقایق را لو داد و ارزشش را زدود، بماند که غیر ما دشمن هم میبیند. دشمنی که از سحر و ماوراء ولو به طریقت شیطان بی نصیب نیست.

بگذریم.

واقعاً کتاب خوبی بود. فارغ از بعضی اختلاف نظرها با این روحانی بزرگوار و خدوم به خصوص در مسأله حجاب و نیز انتخابات، انصافاً از مطالعه اثر بهره بودم و حرفهایی نو آموختم. دلم میخواهد یکبار خودم مصاحبه مفصل تری با سیدعبدالله حسینی داشته باشم؛ اللهم ارزقنی.

وزیر خارجه مطلوب قالیباف را می شناسید؟

 

امروز داشتم کتاب "از مشهد تا ژوهانسبورگ" خاطرات حجت الاسلام سید عبدالله حسینی را میخواندم در صفحه 68 آن به مطلب جالبی برخورد کردم:

"... سال 92 در ستاد قالیباف مسئولیت کمیته های بین الملل و روحایت را بر عهده داشتم. قالیباف در نظر داشت از دکتر ظریف برای وزارت خارجه استفاده کند. طی این رابطه با ایشان در دفتر مطالعات وزارت خارجه ملاقات کردم، نظراتشان را شنیدم و به دکتر منتقل کردم."

 

حالا متوجه شدید علت جانبداری رییس مجلس از تصدی غیرقانونی جواد ظریف بر معاونت راهبردی دولت پزشکیان چیست؟ نواصولگرایی در واقع تصویر روتوش شده و ریش و پشمدار جریان اصلاحات و اعتدال است.

پایین تر از اسمش

 

"تفسیر علیا" کتاب تفسیر نیست. منصوری لاریجانی هم مفسّر قرآن نیست. نوشته: شرح کلمات قرآنی با رهیافت عرفانی که باید می نوشت شرح بعضی کلمات قرآنی...

با این حال کتابی است که خواندن آن به معلومات عمومی شما می افزاید. این کتاب را خواندم و بعضی نکات آن برایم آموزنده بود. مطالعه کتب تفسیری قرآن به خصوص تفسیر نمونه و بعد از آن تفسیر المیزان را در برنامه روزانه زندگی خود بگنجانیم.

اعجاز بیانی قرآن

 

همه اعراب که لزوما مسلمان و حامی توحید و قرآن نیستند. ای بسا اعراب دانشمند و ادیب و سرشناسی که ضد دین و خدا و رسول او و مخالف قرآن هستند؛ اما در هه این قرنها نتوانستند کتابی بنویسند و مجموعه ای فراهم آورند که از نظر ادب و هنر و بیان و فصاحت و ... از کتاب خدا بالاتر باشد. منظور، صرف بازی با کلمات و کپی و تقلید مبتذل برای شبیه سازی آیات نیست. متنی نو که روی دست قران بلند شود و از نظر اهل ادب و عالمان لغت عرب با هر دین و مسلکی یک پله بالاتر که نه لااقل همپای کلام وحی شمرده شود.

 اعجاز وحی در همین است که آهنگ و بیان آن نیز در روی آوردن به این دین الهی موثر افتاده و قلبهایی را به لرزه وا داشته است. هیچ کس در همه این قرون مدید نتوانسته مدعی شود کتاب خدا تغییری یافته و جعل گردیده است. تفاسیر قرآن تمامی ندارد و در هر دوره، هر دانشمند و ادیب و اسلام شناسی با نگاه ژرف و بدیع توانسته برداشتی نو و متفاوت و عمیق از متن کتاب وحی داشته باشد. در آهنگ مکی و مدنی قرآن نیز اعجاز بیان و قرائت نهفته است. آنجا که عتاب لازم است تند و تیز و ضربتی است؛ آنجا که بحث از هدایت و راهنمایی است آرامش و حوصله و کشش در موسیقی آیات دیده می شود. خواندن قرآن هیچ گاه تکراری و ملال آور نمی شود. جامعیت علمی آن نیز هر از گاه با پیشرفت دامنه تحقیق و پژوهش بیشتر نمایان می شود.

خدا گفت ما قرآن را فرستادیم و خودمان هم آن را حفظ می کنیم. اعجاز خدا عمل به همین وعده راستین در صیانت از کلمات و آیات وحی است.

"اعجاز بیانی قرآن"، کتابی مجمل و مفید به قلم رضا بابایی است که البته اگر برای نسل جوان و دانشجو نگاشته شده –با توجه به نقش کانون اندیشه جوان در جلد اثر- قلمی زیبا اما ثقیل و مغلق دارد. می شود با قلمی ساده و با دسته بندی و استدلال قابل درک همه سطوح مخاطب ولو قشر غیر ادیب، به اثبات اعجاز ظاهری و باطنی قرآن و رفع شبهات سست پرداخت.

سیمای فرزانگان

 

کتاب سیمای فرزانگان یکی از پر فروش ترین کتابهای حوزوی است. تا اینجای کار میدانم بیست و چند بار تجدید چاپ شده. نویسنده آن حجت الاسلام رضا مختاری در جوانی به تألیف اثر پرداخته و در چاپهای بعدی ویرایشی مختصر بر آن انجام داده است. این کتاب البته مخصوص طلاب نیست و اقشار مختلف جامعه که به مسائل معنوی و خودسازی و حکایتهای آموزنده از زندگی علمای دین علاقمندند نیز به مطالعه آن پرداخته اند.

یک جاهایی با این کتاب به دوران شیرین حجره نشینی، شبهای خوش انس و خلوت با خدا و همجواری با بهترین بندگان او سفر کردم. یک جاهایی داغ حسرت و افسوس بابت جدایی از مسیری که پر نور آغاز شده بود را حس نمودم، یک جاهایی هم با یادآوری خاطرت تلخ مواجهه با بعضی مدعیان ظاهرنما سوختم و بد خلق شدم. از ویژگیهای مثبت کتاب علاوه بر دقت شدید مولف در استناد روایات و نقل قولها، سیر مطالب آن است که با خودسازی و اصلاح نفس آغاز گردیده و با ظلم ستیزی و غیرت و مجاهدت به پایان می رسد. عالم حقیقی نمیتواند مجاهد نباشد؛ علم، مسئولیت آور است. سیمای فرزانگان از آن دست کتابهایی است که خواندنش را میتوان به همه توصیه نمود و اهدای آن به دوستان را از نفیس ترین تحفه ها و سوغات ها برشمرد.

سر سفره کتاب!

 

علامه مجلسی صاحب بحارالانوار، کتابهای حدیث را به عنوان عاریه به شاگردانش می سپرد. هنگامی که شاگردان کتاب را تحویل می دادند، ریزه های فراوان نان در لا به لای اوراق آن یافت می شد.

از این رو علامه وقتی که کتابی در اختیار طلاب قرار می داد به آنها می گفت: اگر سفره ای داری در آن غذا بخوری که بسیار خوب وگرنه تا مدتی که کتاب پیش توست یک سفره هم به تو عاریه بدهم تا کتاب، نقش سفره و طَبَق نان نداشته باشد!

انوار نعمانیه، ج3، ص372

اسماعیل

 

"مهین خانم گفت: وا، یعنی چه، شاه به اون خوشگلی، نباشه؟! به جاش آخوندا باشن، مگه میشه؟!

قاه قاه خندید و محکم زد روی زانویش. مادر گفت: زبونت رو گاز بگیر مهین. چی می گی؟ بیچاره آخوندا!

• راست می گم دیگه، هر جا ببیننمون، همون جا حلالمون می کنن!

آن قدر خندید که چشمهایش خیس شد و زیر لب گفت: استغفرالله، چقدر پشت سرشون بد گفتم. حالا ببینم راست راستی تو میخوای دست رو دست بذاری تا انقلاب بشه بعد زن بگیری؟ اومد و نشد. اون وقت میخوای چکار کنی؟ بی سر و همسر بمونی؟

• نه میشه ان‌شاءلله
• از کجا معلومه؟
• وعده خداست رد خور نداره..."

رمان "اسماعیل" اهدایی خانم حیدری است که هم خودم خواندم و هم همسرم؛ نوشته مرحوم امیرحسین فردی.

سالها پیش خاطرات یکی از کارشناسان فیلمنامه در سینمای هالیوود را می خواندم. می گفت هر فیلمنامه ای میرسد فقط سی صفحه اولش را میخوانم. اگر کشش نداشت پرتش میکنم کنار میروم سراغ فیلمنامه بعدی اگر کشش داشت و جذاب بود تا آخرش می روم و درباره ساخته شدنش تصمیم میگیرم.

کتاب اسماعیل از همان ابتدایش کشش لازم را برای همراه سازی مخاطب در اختیار داشت.

یکبار یکی از سایتهای اصولگرا یادداشتی درباره امیرحسین فردی نوشته بود و او را در حد یک ضدانقلاب منافق و همسو با غرب پایین آورد. تعجب کردم. او همان وقت داشت در حوزه هنری استان تهران کلاسهای نویسندگی را اداره میکرد. مدتی بعد امیرحسین فردی به رحمت خدا رفت. بزرگان نظام در سوگ او پیام تسلیت دادند. دقیقا همان سایت را دیدم که چقدر در مدح و نکوداشت آثار مرحوم قلم فرسایی کرد! دنیاست دیگر نباید به خیلی دیده‌ها و شنیده‌ها اعتماد کرد.

رمان "اسماعیل" یک اثر فاخر انقلابی است که در عین برخورداری از کشش و قوت متن در جذب مخاطب، با پرهیز از شعارزدگی و سطحی نگری به طور گذرا و گاه غافلگیر کننده به تبیین مبانی انقلاب اسلامی پرداخته و بعضی وقایع تاریخ معاصر را جهت تحریک مخاطب به تحقیق بیشتر مورد اشاره قرار میدهد. توجه دقیق او به حاشیه ها و جزییات در توصیف انسانها و محیط و موقعیت‌ها مسحور کننده است و خواننده را به وجد می آورد. البته از من بپرسید همچنان رضا امیرخانی را نفر اول رمان نویسی جبهه انقلاب میدانم ولی انصافا از کارهای ارزشمند مرحوم فردی هم نمی توان به سادگی گذشت.

خاطرات شیخ

 

کتاب خاطرات مرحوم شیخ مصطفی رهنما را خواندم. ایشان از روحانیون اهل قلم و روزنامه نگاران مبارز به شمار می آید. به تاریخ شفاهی انقلاب علاقمندم و کتابهای مربوطه را پیگیری میکنم. این کتاب، خاطرات بکر و جالبی داشت اما از نظر نگارش، نامنظم و آشفته بود. به نظر می رسد برای ضبط و ثبت خاطرات این چهره مبارز کمی دیر اقدام شد و رشته زمان و مکان برای بیان خاطرات از دست راوی خارج گردید. بعضی مطالب واقعا نیاز به توضیح و تبیین بیشتر داشت که نمی خواهم گردن مصاحبه کننده بیندازم. ماجرای انداختن خرس به جان زندانیان دختر را ظاهرا خیلی ها رد کرده اند. درباره شخصیت مرحوم فلسفی هم به نظرم اجحاف شد. نقش او در انقلاب، هم از لابلای خاطرات مکتوب فلسفی و هم دیدگاه امام و سایر بزرگان پیداست. البته قطعا روحیات افراد در مبارزه شبیه هم نیست و هر کس دارای ضعف و قوتهایی است. کما اینکه راوی هم در همین خصوص به مشی مدبرانه شهید مطهری در زندان اشاره می کند. خوب است درباره افرادی که در قید حیات نبوده و توان دفاع از خود را ندارند کمی محتاطانه تر نقد صورت بگیرد.

شخصیت حجت الاسلام رهنما شخصیتی محکم و انعظاف ناپذیر است که امان مأموران شاه را بریده و ابهت پوشالی و غرور کاذبشان را متلاشی می ساخت. یاد یکی از رفقای طلبه عدالتخواه افتادم که سرسختی هایش مشابه این بزرگوار بود.

خواندن این کتاب را صرفا به کسانی توصیه میکنم که پیگیر سایر کتب تاریخی مرتبط با انقلاب اسلامی هم هستند.

راستی حساسیت رژیم منحوس پهلوی بر روی رژیم غاصب صهیونیسم و سرسپردگی نسبت به استکبار از واقعیات تلخ و دردناک خاطرات این کتاب به شمار می آید. آن موقع جهان عرب چقدر در مقابل اسرائیل ایستادگی داشت ولو در ظاهر و سیاسی و ایران شاه چقدر منفعل و خجالت آور رفتار می کرد. الان البته این ایران است که محکم و قاطع مقابل صهیونیسم ایستاده و سران عرب هستند که عقب نشینی و نکبت را به جان خریده اند.

کمی ظرفیتتان را بالا ببرید

 

موافق ممیزی کتاب هستم اما با اعمال سلیقه شخصی و سیاسی، نه.

یادم است سالها پیش کتاب سرِ سبز را برای اخذ مجوز به وزارت ارشاد بردم. مطالب متعددی را گفتند که باید حذف کنی. برایشان توضیح دادم که جملات من در قالب کاریکلماتور و طنزآلود هستم. بالاخره راضی شان کردم اما یک جمله را به هیچ وجه اجازه نشر ندادند گفتند ممکن است به بعضی ها بر بخورد. عبارت این بود: فرزند فاضل هم ممکن است فاضلاب باشد؛ چونان گلاب از گل!

در جریان فتنه مهسا یادداشتهایی از منظر عدالتخواهانه نوشتم. دوستی پیشنهاد داد آنها را در قالب کتاب منتشر کنم در تاریخ بماند. دوست داشتم همان اواخر سال 1401 منتشر شود که نشد. الان در مرحله مجوز گیر افتاده است. هر جا گفته ام بعضی ائمه جمعه جاه طلب و باندباز هستند یا بعضی عوامل امنیتی و انتظامی نفوذی هستند را قلم گرفته اند. واقعاً این حرفها نیاز به سانسور دارد؟ اولاً دروغ نیست در هر مجموعه ای اعم از فرهنگیان و تجار و طلاب و ... بالاخره آدمهای ناباب هم پیدا می شوند، دوماً این موضوع بارها در رسانه های مختلف و در سطح وسیع منتشر شده و حرف تازه ای نیست. این حرفها را بچه های حزب اللهی نتوانند بزنند دشمن می زند اما با این تفاوت که ما علت وجود ضعف ها را فاصله از دستورات و آداب دین دانسته و به پای اصل نطام و انقلاب نمیگذاریم اما دشمن همین را به حساب اسلام و انقلاب نوشته و اساس حرکت نظام را مخدوش می سازد.

در دنیای ارتباطات آزاد و حاکمیت بی در و پیکر رسانه، سانسور چنین حرفهایی نشانه ترس و یا شیرین کاری کارشناسان ممیزی کتاب است.

یار دبستانی من

 

دوم دبستان این کتاب را به من جایزه دادند. درباره بچه گربه ای بود که حرف مادرش را گوش نداد و سرش به سنگ خورد. پنجم دبستان که شاگرد ممتاز شدم کتاب "انقلاب اسلامی ما و اغتنام از فرصت" دکتر علی قائمی را جایزه دادند! خدایی اش نه آن کتاب فوق بچگانه دوم دبستان مناسب سن من بود و نه آن مجموعه مقالات سنگینی که پنجم دبستان به دستم دادند. اینها را یادگاری نگه داشتم. این هم یک استعدادی میخواهد آدم بداند چه چیزی یا چه حرفی بدرد چه کسی میخورد. 

نخلهای بی سر

 

کتاب نخلهای بی سر را خواندم. کارهای دفاع مقدسی را دوست دارم. البته این بار شاید به خاطر خستگی زیاد نتوانستم چندان با روال متن کتاب ارتباط برقرار کنم. اگر چه خاطراتی که از شهید محمود کسایی زاده در لا به لای داستان گنجانده شده بود انصافا لذت بخش بود. یک شاعر یا روزنامه نگار یا کسی که متن ادبی و دلنوشته می نویسد لزوما داستان نویس نیست. این رشته ها با هم تفاوت دارد. کما اینکه یک داستان نویس هم ممکن است نتواند روزنامه نگار خوب یا شاعر باشد.

موضوع سفرهای راهیان نور و تجریبات جالب و شیرینی های آن از آن دست سوژه های نابی است که بسیار ظرفیت پرداخت از سوی هنرمندان را دارد و چقدر خوب است آثاری در این خصوص خلق شود که با نگیزه قلبی و قبلی نگارنده همراه بوده و فراتر از کلیشه ها و کارهای سفارشی، از عمق وجود و باور هنرمند سرچشمه گرفته و روح و دل خواننده را درگیر آموزه های معنوی و انسان ساز فرهنگ ایثار و شهادت نماید.

واقعیت و بلوغ

 

خاطرات مرحوم آیت الله سید عباس خاتم یزدی را خواندم. مطالعه چنین آثاری را به همه به خصوص جوانهای انقلابی توصیه میکنم. یکی از این بابت که خواندن و غور در احوال و خاطرات دیگران کسب تجربیاتی گرانبها را به دنبال دارد. آشنایی با تاریخ هم شیرین و لازمه تقویت علمی و فکری در مواجهه با شبهات زمانه است؛ اما عامل دیگری که باعث می شود همین کتاب و آثاری مثل آن را مهم بدانم ضرورت شناخت تعاملات و معادلات درونی حوزه برای جوانانی است که می خواهند یک عمر در مسیر اعتلای اسلام و انقلاب حضور فعال داشته باشند.

نگاه صفر و صدی به حوزه ها اشتباه است. نه باید حوزه ها و مجموعه های دینی را منزه از خطا دانست و نه باید در نقد و تضارب آراء به گونه ای افراط کرد که شائبه جدایی از روحانیت را دامن زد.

بیوت و دفاتر علما مثل هر مجموعه و تشکل دیگری دارای نقاط برجسته و یا ضعفهایی است که آشنایی با آن در قوّت محاسبه ذهن و تحلیل شرایط و اتخاذ موضع جامع تر مدد می رساند. همه علما و مراجع قابل احترام و دوست داشتنی هستند و ما حق نداریم کمترین تعرض و بی احترامی نسبت به آنها داشته باشیم؛ اما از توجه به بعضی حوادث تاریخی هم نمی توان غافل ماند. سکوت نا به جا و یا اتخاذ موضع غلط بعضی بزرگان که گاه در ظلّ القای اطرافیان ناباب و بازی خورده به وقوع می پیوندد حرکتی بزرگ و تاریخ ساز را به کنج عزلت و شکست سوق داده و ناخواسته و بدون علم و عمد سبب استیلای نظام طاغوت و تقویت حاکمیت شرک بر مناسبات اجتماع مومنین خواهد شد.

روی بعضی ها در حوزه اصلا نباید حساب باز کرد. بعضی ها را باید هول داد تا برای اسلام قدمی بردارند. دست آنهایی که سرباز عالم و عامل دین هستند را باید بوسید.

خمینی الحق و الانصاف دردانه بود. تا میتوانید از خاطرات امام و ابعاد شخصیتی این ابر مرد بخونید و حظ ببرید.

یک نکته را هم دوستان ناشر توجه داشته باشند حتما بعد از ویرایش و اعمال نظرات کارشناس ها یکبار دیگر کتاب را قبل از چاپ بخوانند. بی ارتباطی بعضی متون و قطع و ناتمامی جملات و عبارات نشانه بی حوصلگی و کم دقتی نمونه خوان و یا ناشر محترم در تکمیل اصلاحات مورد نظر است.