آن موقع که اتوبوس های درون شهری (شرکت واحد) بلیتی بود (بلیت کاغذی)،
بعضی ها را می دیدم که یواشکی پیاده می شدند
و بلیت را به راننده نمی دادند! استدلالشان این بود که ما از دولت طلبکاریم
و این قدر حق ما را خورده اند که حالا داریم ذره ای را پس می گیریم و ای بابا! نمی
دانی کجاها دارند چقدر می خورند و این چیزی نیست در برابر بخور بخورها و ...
خیلی هایمان خودمان را از بیت المال طلبکار می دانیم.
کارمند ساده ای بود در یک اداره فرهنگی معمولی و کم خاصیت، می گفت: من
چرا نمی توانم با این وضع درآمدم سالی دوبار خانواده ام را با هواپیما به مسافرت
خارج از کشور ببرم؟! رویم نشد بگویم بود و نبود تو در این اداره چه نفعی برای مردم
دارد که حالا اینطور طلبکاری؟
بعضی ها، عرض می کنم بعضی ها! عاشق مأموریت اداری هستند و گاه برای
خودشان مأموریت تراشی می کنند. نه فقط بابت دریافت حق مأموریت که ...
بگذارید برایتان مثال بزنم:
نمایشگاهی بود از جاذبه های گردشگری شهرهای مختلف کشور در جزیره کیش.
به شهرداری هر شهر غرفه ای چهار در پنج متر می رسید که بتوانند در همان فضا با
ارائه چند تصویر یا محصول سنتی، شهر خودشان را به دیگران معرفی کنند. خیلی از
شهرها اصلاً در این نمایشگاه شرکت نکردند. آنهایی هم که شرکت کردند یک یا دو
کارمند را برای اداره غرفه به کیش اعزام کردند. آن وقت یازده نفر از اعضای شورای
یکی از شهرها به بهانه بازدید از غرفه کوچک دو نفره شهرشان، به خودشان مأموریت دادند
که با هواپیما بروند در بهترین هتل کیش مستقر شوند و ...!
از همین بعضی ها، بعضی ها را سراغ دارم که وقتی به مأموریت می روند
انگار عقده سال ها بی پولی و محرومیت را در دلشان نگه داشته اند یا این که خدای
ناکرده خودشان را جای قوم مغول فرض کرده که به مردم حمله کرده و دنبال غارت
اموالشان هستند، باید بهترین غذا، هتل چند ستاره استخر دار و بهترین هواپیما را در
اختیار داشته باشند. آدم حتی با اموال خودش هم این کار را نمی کند.
گاه بعضی افراد هزینه هایی را به بیت المال تحمیل می کنند که آدم به
این نتیجه می رسد تعطیلی آن میز و جایگاه نفع بیشتری برای مردم دارد تا وجود
پرهزینه آن. دیده اید بعضی ادارات دولتی چه بریز و بپاشی در مصرف انرژی دارند و
...
اینها البته مدعی هستند کار خلاف قانونی مرتکب نشده و کار خلاف قانون
را تنها کسانی مرتکب می شوند که رسماً از کیسه بیت المال اختلاس کنند و ...
عدالت حکم می کند انسان خزانه بیت المال را متعلق به همه مردم بداند و
همان طور که در مصرف دارایی های خود وسواس و دقت نشان می دهد در استفاده درست از
بیت المال نیز اهتمام بورزد.
یک مسلمان با تأسی از آموزه های مکتب عدل علوی، می داند که در قبال هر
ذره تصرف در بیت المال باید در پیشگاه خدا پاسخی مشروع داشته باشد، می داند که
صرفه جویی در هزینه های عمومی می تواند منجر به آبادانی و توشعه کشور و رفاه جامعه
شود.
خاطره ای جالب و آموزنده از شهید عبدالحسین برونسی، الگویی از یک مدیر
دلسوز و انقلابی را در جامعه اسلامی ترسیم می نماید:
«فرمانده تیپ که شد، یک ماشین اجباراً تحویل گرفت. یک راننده هم به
او معرفی کردند و گفتند: ایشون شبانه‌روزی، هر جا که بری، باهاتون هستن. این یکی
را قبول نکرد. بهش گفتم: شما گواهینامه که نداری حاجی، پس راننده باید باهات
باشه. گفت: تو منطقه که شرعاً عیبی نداره من خودم پشت فرمون بنشینم؟ گفتم: نه.
گفت: پس راننده نمی‌خواهم. پرسیدم: تو شهر می‌خوای چه کار کنی؟ کمی فکر کرد و گفت:
خوب حالا این شد یک چیزی، تو شهر چون نمیشه بدون گواهینامه رانندگی کرد، اگر
خواستم برم، با راننده میرم.
چند وقت بعد که رفتم مشهد، یک روز آمد پیشم، گفت: یک فکری برای این
گواهینامه‌ی ما بکن سید. به خنده گفتم: شما که دیگه راننده داری حاج آقا،
گواهینامه می‌خواهی چه کار؟ گفت: همه‌ی مشکل همین جاست که یک راننده بند من شده؛
اونم راننده‌ای که حقوق بیت‌المال رو می‌گیره و مخارج دیگه هم زیاد داره. خواستم
باب مزاح را باز کرده باشم، گفتم: خوب این بالاخره حق یک فرمانده تیپ هست. گفت:
شوخی نکن سید! همین ماشینی هم که دست منه، برام خیلی سنگینه، می‌ترسم قیامت نتونم
جواب بدم، چه برسه به راننده. بعد از مدتی گواهینامه گرفت. گفتم: شما هم زیاد سخت
می‌گیری حاج آقا. با گریه گفت: خداوند روز قیامت از پول و اموال خصوصی و حلال
انسان، که دسترنج خودشه، حساب می‌کشه، چه برسه به بیت‌المال که یک سرسوزنش حساب
داره.» 1
1.سعید عاکف، خاک‌های نرم کوشک (خاطرات سردار شهید برونسی)، ص 162؛
راوی سیدکاظم حسینی، انتشارات نسل کوثر.
