مفهوم انقلابی گری در حوزه

این که انقلاب اسلامی بنا به ذات خود و به اقتضای شعار مبارزه با ظلم و چپاول و طرح ایده حاکمیتی مردم سالاری دینی و ... دارای دشمنان بسیاری است بارها مورد تأکید قرار گرفته است.

این که عده ای از دلبستگان یا وادادگان به دشمن در بطن حوزه علمیه درصدد تقابل با جریان فکری انقلاب اسلامی هستند نیز قابل کتمان نیست.

این که باید روحیه انقلابی را در حوزه های علیمه، یک اصل مهم تربیتی برشمرد و در راستای تعمیق آن گام هایی اساسی برداشت هم مورد قبول همه دلسوزان انقلاب اسلامی است.

آن چه که در این میان بسیار راهگشا و تعیین کننده است تعریف مفهوم انقلابی گری در حوزه است که گاه با امور سطحی و شعاری اشتباه گرفته می شود.

این نکته مهم را باید مورد توجه قرار داد که ضربه ضد انقلاب لزوماً به معنای پرخاشگری و مخالفت شعاری و سطحی و لج بازانه با انقلاب نیست. آن چه که می تواند ضربه ای تأثیرگذار و کاری بر پیکره انقلاب اسلامی محسوب شود، مخالفت و تشکیک در باورها و اصول و مبانی اندیشه انقلاب اسلامی است. چه بسا افرادی در ظاهر هیچ مخالفتی با انقلاب و نظام اسلامی نداشته و هیچ گاه گفتار و رفتاری بر خلاف قوانین جاری کشور از خود بروز ندهند؛ اما با خدعه و ترفندهایی خائنانه، به جریان سازی فکری بر ضد بنیان های اعتقادی و آرمان های راسخ انقلاب اسلامی پرداخته و از این طریق، پایه های تثبیت شده اندیشه انقلاب را متزلزل نمایند.

در تقابل با این حیله منافقانه، باید به جای اکتفا به شعار زدگی در انقلابی گری، جریان فکری مرتبط با جبهه انقلاب اسلامی را در بدنه حوزه علمیه تقویت نمود. تبیین چرایی خروش روحانیت و ملت بر ضد رژیم ستمشاهی، دلیل عقلی و شرعی تقابل با استکبار جهانی، بیان ضرورت ترویج فرهنگ ایثار و مقاومت، روشنگری پیرامون لزوم حاکمیت ارزش ها و احکام الهی در عرصه مدیریت جامعه و ... در واقع اقدامی بنیادین در جهت تقویت زیرساخت های تفکر انقلابی گری در حوزه های علمیه است. روحانیتی می تواند در صحنه جامعه منفعل نبوده و به مرحله تأثیرگذاری قدم بگذارد که نسبت خود را با انقلاب اسلامی دانسته و باور داشته باشد که پرچم حاکمیت اسلام هیچ گاه نباید بر زمین بداند. طلبه تراز انقلاب اسلامی، به فراخور دانش و تحلیل خود نسبت به چرایی وقوع انقلاب اسلامی و جایگاه آن در سیر تمدن جهانی، شعاع گسترده تری از اقشار جامعه را نسبت به وظایف انقلابی، دینی و آرمانی شان آشنا می نماید. مفهوم انقلابی گری در حوزه، چیزی جز تقویت بصیرت در بدنه طلاب و روحانیون نبوده و نتیجه آن هم بصیرت افزایی در سطح اجتماع خواهد بود.

در این فرآیند البته باید متون درسی حوزه های علمیه را نیز به مفاهیم انقلابی اسلام نزدیک نمود. به جاست تا در برنامه ریزی های آموزشی حوزه تدبیری اندیشیده شود تا طلاب جوان از بدو ورود به حوزه و آشنایی با علوم دین، اسلام را به عنوان یک مکتب اجتماعی شناخته و مبانی فقهی حاکمیت دینی را به خوبی فراگیرند. این که گاه به ندرت دیده می شود که معدودی از دانش آموختگان حوزه نیز نسبت به ضرورت و قابلیت نظام سازی در مکتب اسلام دچار تشکیک می شوند نشان از ضعف آموزشی در تحکیم بنیان های فکری طلاب نسبت به فراگیری بایسته های اجتماعی و سیاسی اسلام دارد که باید هر چه زودتر چاره ای برای علاج آن اندیشید. به این بخش از سخنان راهگشای مقام معظم رهبری توجه فرمایید:

"خب، عرض کردیم که طبیعت قم، طبیعت طلّاب، حوزه‌ی علمیّه، طبیعت دین است، طبیعت تبلیغ است، طبیعت قناعت است، طبیعت حضور مرجعیّت است که مرجعیّت خیلی مهم است؛ اینها همه از خصوصیّات حوزه است و همین موجب می شود که پایه‌ی انقلاب در اینجا محکم بشود. اگرچنان چه ما دیدیم تلاش هایی دارد انجام می گیرد برای اینکه از حوزه‌ی علمیّه‌ی قم انقلاب‌زدایی کنند، باید احساس خطر کنیم. عرض من با شما نمایندگان عزیز طلّاب و فضلا این است: اگر دیدید انقلاب‌زدایی دارد انجام می گیرد باید احساس خطر کنید. خب، احساس خطر کردن کافی نیست، باید به فکر علاج بود؛ علاج هم تدبیر لازم دارد، فکر لازم دارد؛ این اهمّیّت اجتماع شما را نشان می دهد. باید افراد صاحب فکر بنشینند فکر کنند؛ با کارهای سطحی، با فریاد کشیدن که احیاناً در یک جلسه‌ای آدم داد بکِشد و به یکی اعتراض کند، با این حرف ها مسئله درست نمی شود. راه، اینها نیست؛ راه، فکر کردن و اندیشیدن و حکمت‌آمیز برنامه‌ریزی کردن، مجموعه‌های برنامه‌ریزی شده را تهیّه کردن و دنبال کردن است؛ بنابراین بینش انقلابی در قم بایستی توسعه پیدا کند، حرکت انقلابی باید توسعه پیدا کند.

خب، مخالفت با انقلاب هم دوجور است: یک‌وقت صریحاً کسانی با انقلاب مخالفت می کنند -که این هم در حوزه وجود دارد، نه اینکه وجود نداشته باشد، ما بی‌اطّلاع نیستیم؛ حالا کسانی هستند صریحاً گوشه‌کنار [مخالفت میکنند]؛ البتّه کم هستند- یک‌وقت هست که نه، صریحاً با انقلاب مخالفت نمی شود، [بلکه] با مبانی و مبادی اعتقادی انقلاب مخالفت می شود؛ روی اینها باید حسّاس بود. این که ملاحظه می کنید بنده مرتّب روی مسئله‌ی استکبار تکیه می کنم، روی مسئله‌ی آمریکا تکیه می کنم، [به خاطر] این نیست که از روی عادت، آدم دائم بخواهد یک حرفی را تکرار کند؛ نه، اینها احساس خطر است. اگر نظام اسلامی در قبال نظم منحطّ جهانی هویّت خودش را از دست داد، شکست خواهد خورد؛ اهمّیّت نظام اسلامی -که می گوییم دنیا را تکان داد این انقلاب- به‌خاطر این است؛ یک چیز جدید آورد.

خب، این چیز جدید، نظام ظالمانه و غیر عادلانه و مبتنیِ بر ظلم و زور و تزویر و مانند اینها را به چالش کشید؛ جمهوری اسلامی، نظام جهانی ظالمانه را به چالش کشید؛ علّت مخالفت با ما هم همین است. [علّت] اینکه با نظام اسلامی مخالفت می شود این است؛ وَالّا اگر چنانچه اسلام غیر سیاسی، اسلامی که کاری به کار این‌وآن ندارد، اگر یک چنین اسلامی حاکم باشد، نه، هیچ اهمّیّتی هم نمی دهند و مخالفتی هم نمی کنند. شما با آمریکا، با دستگاه استکبار، با صهیونیسم همراه باشید -در کار اقتصادی‌شان، در کارهای سیاسی‌شان، در جهت‌گیری‌هایشان- و مثل آنها فکر کنید، مثل آنها حرف بزنید، مثل آنها مشی کنید، هیچ مخالفتی ندارند؛ اسمتان مسیحی باشد، اسمتان بودایی باشد، اسمتان مسلمان باشد برایشان هیچ اهمیّتی ندارد. (بله مرگ که حتماً بر آمریکا، امّا حالا اجازه بدهید صحبت بکنیم.) پس بنابراین، مسئله این است.

شما نگاه کنید به بیانات امام؛ امام، خیلی مرد عمیقی بود، خیلی مرد پُرمغزی بود؛ همین‌که معروف است:

آنچه در آینه جوان بیند

پیر در خشت خام آن بیند

در مورد امام واقعاً صادق بود. آن تحلیلی را که حالا باید جلوی انسان بیاورند، تماشا کند، بخواند، دقّت کند، تا به یک نتیجه‌ی عمقی برسد، این را امام همین‌طور نگاه که میکرد می فهمید؛ مرد پخته، مرد آگاه. شما نگاه کنید ببینید روی چه چیزهایی این مردِ حکیمِ پخته‌ی آگاه تکیه کرده، آنها اساسِ مسئله است، مسائل اساسی آنها است. اینها را نبایستی بتوانند تغییر بدهند؛ یک شکل مخالفت با نظام و مخالفت با انقلاب مخالفت با این چیزها است. اگر چنانچه در کارهای ما، در حرفهای ما، در جهت‌گیری‌ها و رویکردهای تبلیغی ما مخالفت با آن مبانی وجود داشته باشد ضدّیّت با انقلاب و ضدّیّت با نظام اسلامی و ضدّیّت با اسلام سیاسی‌ای است که تحقّق پیدا کرده.

بعد از دوران صدر اسلام، اوّلین باری است که اسلامِ صحیحِ نابِ متّکی به قرآن و حدیث در عالم واقع، دارد تحقّق پیدا می کند؛ حتّی در دوران هایی که مثلًا علما، محترم هم بودند، این‌جور نبوده. فرض کنیم در دوران صفویّه؛ خب علما، محترم بودند؛ محقّق‌کَرکی از شام پا می شود می‌آید در اصفهان یا در قزوین یا در کجا و شیخ‌الاسلام کلّ کشور هم میشود؛ پدر شیخ بهایی، خود شیخ بهایی، اینها همه کسانی هستند که جزو علمای بزرگ بودند، خیلی هم محترم بودند، امّا اینها حدّاکثر کاری که میکردند این بود که مثلاً فرض کنید که دستگاه قضاوت را برعهده بگیرند، آن‌هم تا جایی که منافات با برخی از تندروی‌های دستگاه حکومت و سلطنت نداشته باشد؛ وَالّا شاه‌عباس و شاه‌طهماسب و بقیّه‌ی سلاطین، کار خودشان را میکردند، حکومت اسلامی نبود، حکومت دینی نبود. اینکه منشأ و مبدأ احکام حکومتی کتاب و سنّت باشد، روایات ائمّه باشد، از صدر اسلام -یعنی حالا آن مقداری که صدر اسلام بوده، بعد از آن- تا امروز دیگر سابقه نداشته است. امروز در ایران اوّلین بار است که یک چنین حکومتی به‌وجود می‌آید. معنای اسلام سیاسی این است؛ اسلام سیاسی یعنی اسلامی که سیاست اداره‌ی جامعه را و مدیریّت جامعه را برعهده می گیرد؛ یعنی اسلام می شود مدیر جامعه. این بار اوّلی است که در اینجا اتّفاق افتاده است؛ این را می خواهند از بین ببرند، این را می خواهند نابود کنند؛ نابودکردنش هم به همین شکلی است که عرض کردم. بنابراین مسئله‌ی انقلابیگری در حوزه‌ی قم در معرض خطر است؛ این را باید توجّه کنید؛ باید جزو مسائل اصلی شما باشد".۱۳۹۴/۱۲/۲۵ بیانات در دیدار اعضای مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم