رویکرد انسان سازی در حوزه
اقتضائات متناسب با حاکمیت دین، حوزه های علمیه را در شرایطی قرار داده که باید اهدافی از پیش طراحی شده را دنبال نمایند. اجرای دین نیازمند مدیران و مجریانی دین شناس و دین باور دارد. نمی توان ادعای حاکمیت اسلام را در جامعه طرح کرد؛ اما عنان کار را به دست کسانی سپرد که تعلق خاطری نسبت به دین و ارزش ذاتی آن نداشته و چه بسا دارای افکاری منافی با اهداف دین باشند.
چه بسیار غرب زدگانی که توانسته اند به صرف حفظ ظاهر، در بدنه حاکمیتی اسلام نفوذ کرده و با پیاده سازی افکار التقاطی خود در طول تاریخ منشأ صدماتی جبران ناپذیر به پیکر دین را موجب شوند. چه بسیار مواردی که مسئولان جامعه اسلامی به دلیل فقدان نیروهای متعهد و متخصص برای اداره امور، مجبور به اعتماد نسبت به افرادی شدند که فاقد تعهد لازم بوده و خواسته یا ناخواسته مسیر جامعه دینی را از تحقق اهداف مورد نظر دین منحرف ساختند.
جای این پرسش باقی است که تربیت مدیران لایق دین وطیفه کدام مجموعه دینی است؟ رهبران تأثیرگذار بر تحولات جهانی اسلام از کدام نهاد دینی باید به پا خیزند؟ مبلّغان دین چگونه باید نسبت به رسالت خطیر خود در ابلاغ منویات سازنده و تربیتی اسلام به آحاد جامعه آگاه شوند؟ منابع علمی و دینی مورد نیاز جامعه تراز اسلامی در چه مجموعه ای باید تولید شود؟
به این فرمایش مقام معظم رهبری توجه بفرمایید:
"حوزه ی علمیه باید کارخانه ی سازندگی انسان، سازندگی فکر، سازندگی کتاب، سازندگی مطلب، سازندگی مبلّغ، سازندگی مدرّس، سازندگی محقق، سازندگی سیاستمدار و سازندگی رهبر باشد. حوزه ی علمیه باید به جایی برسد که همیشه ده، بیست نفر شخصیت آماده برای رهبری داشته باشد؛ که اگر هرکدام از این ها را در مقابل زبدگان این امت بگذارند، بر او متفق بشوند که برای رهبری صلاحیت دارد.
حالا حوزه ی علمیه این کارها را می تواند بکند، یا نمی تواند بکند؟ همه ی ما در این جا خودمانی هستیم. سابقه ی آخوندی و حوزوی من از بسیاری از شماها بیشتر است؛ شاید هم اگر ادعا کنم از اکثر شماها بیشتر است، خیلی گزافه نباشد؛ چون می بینم ماشاءاللَّه اغلب شما از من جوانترید. من نسبت به مسائل روحانیت، علاقه ی عمیقی از نوع علاقه ی انسان به نفس و متعلقات خودش دارم. مسأله، مسأله ی یک شیئ خارجی نیست که درباره اش بحث کنیم. من که نگاه می کنم، می بینم حوزه ی ما این طوری نیست."
سخنرانی در جمع علما و مدرّسان و فضلای حوزه ی علمیه ی قم30/11/70
