به بهانه راه اندازی قرارگاه خاتم در مازندران
شعبه قرارگاه فرهنگی خاتم به زودی فعالیت خود را در استان مازندران آغاز می کند. هدف از تأسیس شعبه های استانی این قرارگاه، حمایت و ساماندهی فعالیت های مرتبط با جنگ نرم در سطح هر استان است. دوست عزیز و بزرگوارم حجت الاسلام قربان (روح الله) انگیسه مسئولیت قرارگاه خاتم در مازندران را برعهده خواهد داشت.
ضمن تبریک به این برادر گرانقدر و آرزوی توفیق برای ایشان لازم می دانم از فرصت استفاده کرده و به این بهانه چند نکته کوتاه و سربسته را خدمت مسئولان محترم فرهنگی و فعالان جبهه انقلاب اسلامی عرض کنم.
حوزه هنری سازمان تبلیغات در ابتدای انقلاب تأسیس شد برای آن که جوان های هنرمند حامی انقلاب و باانگیزه را تحت پوشش قرار دهد. ثمره این اقدام به جا در دهه شصت پرورش هنرمندان صاحب نام در عرصه های مختلف هنری از قبیل شعر، داستان، سینما، مستند و ... چهره هایی مانند یوسفعلی میرشکاک، قیصر امین پور، سید مهدی شجاعی، سید مرتضی آوینی، بهروز افخمی، فرج الله سلحشور، ابراهیم حاتمی کیا و ... بود.
این افراد به نوبه خود سهم بسزایی در فرآیند رشد فرهنگ و هنر این کشور دارا هستند. پرسش این جاست چرا حوزه هنری در دهه های بعد دیگر نتوانست گام تأثیرگذاری در عرصه هنر برداشته و اگر بخواهم بی رودربایستی بگویم از تب و تاب کار افتاده و به یک اداره معمولی تبدیل شده است؟ خیلی از نهادهای دیگری که با انقلاب اسلامی مرتبط هستند هم ظاهراً به چنین دردی مبتلا شده اند.
به نظر می رسد فروکش کردن انگیزه های انقلابی و اهمیت پیدا کردن دغدغه های شخصی و اقتصادی، بعد از چند سال به طور معمول باعث تسلط روحیه کارمندی بر روحیه انقلابی افراد شده و نهادهایی که فلسفه تأسیشان انقلابی گری بود را به جرگه نظام بروکراتیک ملحق می سازد. با نگاه منصفانه گاه باید فلسفه وجود و کارآمدی هر نهاد را از منظر هزینه – فایده، دوباره مورد ارزیابی قرار داد و در صورت لزوم راهی برای ایجاد تحول بنیادین یا انحلال این مجموعه ها پیدا کرد.
حوزه هنری و دفتر تبلیغات و ... اگر چه به یک اداره معمولی با موضوع فرهنگ تبدیل شدند ولی ضرورت های فرهنگی همچنان باقی ماند و مسئولان امر را به این فکر انداخت تا بار دیگر مجموعه های دیگری را با همان اهداف راه اندازی کنند. موسسه راه در تهران با مدیریت وحید جلیلی در عرض حوزه هنری و قرارگاه خاتم ( مجموعه ای از فعالان دفاع مقدس در موسسه طلایه داران ) قم با مدیریت حسین یکتا در عرض وزارت ارشاد و بنیاد حفظ آثار، از این دست مجموعه ها هستند که قرار است بار وظایف مجموعه نهادهای فرهنگی و هنری کشور را یک جا به دوش بکشند. البته اصلاً بعید نیست که همین مؤسسات هم بعد از چند سال به همان درد استخوان سوز نهادهای دولتی مبتلا شده و اداره چاق دیگری را روی دست کشور باقی بگذارند. شاید بشود از الان برخی نشانه های این عقبگرد در عرصه مدیریت فرهنگی را مورد رصد قرار داد.
قرارگاه خاتم در مازندران البته می تواند با یک آسیب شناسی سرانگشتی از آفات نهادهای فرهنگی و حتی ضعف هایی که قرارگاه اصلی در قم را تهدید می کند، مبرّا باشد.
قرارگاه خاتم نباید به گونه ای رفتار کند که "حمایت از دوست خوب"، جای "حمایت از کار خوب" را بگیرد.
کار فرهنگی به معنای کار سیاسی نیست. غنای فرهنگی جامعه، راه را برای انتخاب درست جامعه در بزنگاه های تاریخ هموار خواهد ساخت.
قرارگاه خاتم باید حامی مجموعه های خودجوش فرهنگی در جبهه انقلاب باشد که با انگیزه هایی الهی تشکیل شده و بی هیچ ادعایی به رغم وجود ده ها مانع مختلف، مردانه پای اسلام و انقلاب ایستاده اند، نه این که خودش شکم آورده و با تأسیس چند زیرمجموعه توسط دوستان و نزدیکان و پهن کردن سفره ماهی پلو و نصب چند بیلبورد ضد آمریکایی و نهایتاً خواندن روضه برای شهدا احساس کند که دارد کار فرهنگی انجام می دهد.
هزینه های غیرضروری برای دکور و ساختمان و ... به بهانه کار فرهنگی، همواره بازتابی منفی در ذهن مراجعان داشته است.
یکی از مشکلات اصلی در فعالیت های فرهنگی، عدم شناخت ضروریات و اولویت های فرهنگی است. متأسفانه بعضی ذهنیت ها اینگونه شکل گرفته که برگزاری همایش و آوردن سخنران مهم و مداح و اخیراً خواننده معروف و هیاهوی رسانه ای و تبلیغاتی و جمع کردن عده ای در یک مراسم، نشانه میزان توان و قدرت فرهنگی هر مجموعه و مدیر آن است. البته از باب "من یعظم شعائرالله" و "واعدوا لهم مااستطعتم من قوة" برگزاری چنین مانورهای فرهنگی حتماً لازم و تأثیرگذار است؛ اما نباید به این حد اکتفا کرد. مشکل اصلی این جاست که اگر ساختار ذهنی و فکری مخاطب بر مدار حق و در چارچوب منطق و حکمت استوار نشود با هیاهویی به سمت ما آمده و با هیاهویی دیگر به جهتی دیگر سوق پیدا خواهد کرد.
بگذارید به فرق دو مقوله "هیئت" و "جلسه" اشاره کنم. قبل از انقلاب بچه های مذهبی بیش از هیئات به سمت جلسات گرایش داشتند. البته این جلسات خالی از ذکر اهل بیت نبود اما کارکرد اصلی آنها تربیت نیرو و رفع اشکالات ذهنی و نواقص فکری او با محوریت یک استاد بود. برای همین است که ضمن احترام و عرض ادب به همه هیئت ها باید اعتراف کرد که فایده جلسات قبل از انقلاب – به رغم نداشتن پول و جنجال - در مجموع بسیار بالاتر از هیئت های فعلی بوده است.
در شهر ما بابل، پیرمرد روحانی بزرگواری به نام حاج آقا یزدانی از شخصیت های دوست داشتنی و مطرح است. این استاد گرانقدر جلسات معروفی را قبل از انقلاب اداره می کرد که تربیت شدگان آن بعدها چپ و راست مملکت را به دست گرفتند. از مرحوم مجدآرا تا مهندس نریمان و واثقی و ... حتی آیت الله محمدی و خیلی از روحانیون و شهداهم برخواسته از همین جلسات بوده اند.
دوستان من در قرارگاه خاتم استان باید با بهره گیری از همفکری نخبگان حزب الله و صاحب نظران و فرهیختگان بسیج – به جای استفاده از نیروهای در سطح ایست بازرسی – و پرهیز از امور سطحی و شعاری راه بزرگ و دشوار خود در تحقق منویات انقلاب اسلامی را هموارتر سازند. به خاطر داشته باشیم که همیشه نمی توان با ذکر چند خاطره از شهدا و در آوردن اشک ملت، کارها را راست و ریست کرد و به هدف مقطعی خود دست یافت. تکرار بیش از حد یک روش برای اقناع مخاطب، بعد از مدتی فرسوده و ناکارآمد می شود.
برخورد نیک و مؤدبانه در انظار عموم هم البته باید مورد توجه باشد. ما اگر حرف و قیافه مان حسینی باشد و رفتارمان عین شمر، به جایی نخواهیم رسید.
نکته آخری که باید اول ذکر می شد این توصیه اخلاقی بزرگان دین است:
ان لکل حق حقیقة و حقیقة الاخلاص، ان لایحب الرجل ان یحمد علی ما فعل لله.
والسلام.
