به دنبال نصب بیلبوردی عجیب و تحریف
آلود پیرامون علت نامگذاری چهارراه شهدای بابل توسط معاونت فرهنگی شهرداری، حامد
ابراهیم زاده بازگیر از پژوهشگران و تاریخ شناسان برجسته شهرستان بابل نقدی بر این
هویت سازی کاذب و موهوم نوشت که انتشار آن در نشریه بابل نامه، منجر به عقب نشینی معاونت
مذکور و تغییر در متن بیلبورد گردید.
اظهارات محقق و پژوهشگر بابلی در
مورد بنر نصب شده در چهارراه شهدا بابل بدین شرح است:
تاریخ سازی برای بابل به نفع بابل
نیست
چند روز گذشته از سوی مدیریت فرهنگی اجتماعی
ورزشی شهرداری بابل بنری در چهارراه شهدا بابل نصب شد که علت نامگذاری این تقاطع
به نام "شهدا" را وجود بقعه ای منتسب به چند تن از سادات که در کشتار
علویان توسط بنی عباس به شهادت رسیدند دانستند و همچنین در ادامه آوردند البته
برخی از منابع این بقعه را مدفن دست های بریده شده امام زاده ابراهیم ابوجواب
«برادر امام رضا (ع) که در بابلسر مدفون است» دانستند. یادآور است آن مدیریت جدیدالتأسیس
شهرداری بابل هیچ گونه مدرک و سندی در رابطه با این ادعای خود ارائه نکردند لکن
برخی از دوستان فعال در عرصهی تاریخ و فرهنگ بابل در تماس تلفنی با حقیر از قول
بانیان این امر، سند این مطلب را رونوشت وقفنامه ای که در اختیار اینجانب میباشد
دانستند.
لازم به ذکر است مدتی قبل بنده به
کپی رونوشت وقف نامهای دست یافتم که واقف آن خواجه محمد حسین ولد خواجه منصور
روکر بارفروشدهی میباشد و تاریخ تحریر آن به 26 ربیع الاول سنه 1065ق برمیگردد
که در سال 1338 ق رونوشت شده است. واقف در
این وقف نامه عواید حاصله از پنج جریب زمین شلتوکزار واقع در مزرعه نقیب دشت را
جهت طلاب و محصلین علوم دینیه و رسوم سمعیه مدرسه روحیه بلده بارفروش که در جوار
مزار فیضآثار امامزاده واجب التعظیم و تکریم امامزاده عبداله مشهور به
"شهدا" علیه التحیه و التسلیم واقع است دانسته است. آنچه از این سند
برمیآید آن است که اولاً این چهارراه در سال 1065 ق یعنی حدود 370 سال گذشته
"شهدا" خوانده میشد و حتی شاید سالها قبل از این تاریخ نیز به همین نام
مشهور بود اما علت این نامگذاری در این سند بیان نشده است. ثانیاً همانگونه که در
سند آمده این امامزاده واجب التعظیم امامزاده عبداله میباشد و نقل قول برخی از
منابع که آن را مدفن دستهای بریده امامزاده ابراهیم ابوجواب «برادر امام رضا(ع) که
در بابلسر مدفون است» دانستند مطرود است. شاید با قرار گرفتن واژهی ابوجواب قبل
از نام امامزاده عبداله در سند که از سوی محرر رونوشت سند، خط زده شد این ذهنیت را
برای نویسندگان متن بنری که در چهارراه شهدا نصب شده بوجود آورده است که چون
امامزاده ابراهیم در بابلسر به ابوجواب مشهور است پس امامزاده عبداله در چهارراه
شهدا بابل از منسوبان اوست و این واقعه نیز در همان عصر که بنی عباس حکومت داشتند
رخ داده که همهی اینها به عنوان یک احتمال میتواند پذیرا باشد نه به عنوان یک
سند متقن تاریخی که با این قاطعیت از سوی شهرداری شهر بنر شود و در مقابل دیدهگان
عموم همشهریان که از آن محل
میگذرند قرار گیرد. ثالثاً همانگونه که در سند با قاطعیت فقط نام یک امامزاده
یعنی امامزاده عبداله برده شد میتوان اینگونه نتیجه گرفت که تنها یکی از چند شهید
مدفون در آن مکان از سادات و امامزاده بوده و مابقی شهدا از سادات نیستند.
در پایان باید بگوییم اگر چه ممکن
است در آینده اسنادی کشف گردد تا علت نامگذاری این چهارراه را روشن نماید اما آنچه
تا این لحظه محرز است آن است هیچگونه سند متقنی که علت این نامگذاری را آشکار
ساخته و یا این نامگذاری را مختص به دورهی خاص و یا واقعهی خاصی دانسته باشد در
دسترس نیست و بهتر است مسئولین محترم فرهنگی شهرستان در این زمینه وسواسیت بیشتری
به خرج دهند چراکه تاریخ سازی برای بابل به نفع بابل نمیباشد.
حامد ابراهیم زاده بازگیر
