هامون، دیروز و امروز

 

دیشب برای پنجمین بار نشستم و هامون را دیدم. اولین بار یازده یا دوازده سالم بود که آن را در سینما دیدم. چون قهرمان داستان، حمید هامون بود خوشم آمد و باز هم برایش تماشایش به سینما رفتم. درست مثل فیلم عروس که آنجا هم قهرمان داستان، حمید بود.

با یم یلد ولم یولد بچگی های حمید میخندیدم. با آشفتگی هایش، نویسنده بودنش، کتابخوانی هایش، دویدن هایش به وجد می آمدم. از این که بیقرار کشف حقیقت بود او را می پسندیدم. دریا را همیشه دوست داشتم. زیباترین موسیقی خلقت، صدای امواج آب است. از اینکه حمید هامون دل به دریا می سپرد آرامش میگرفتم و...

الان البته آن نگاه را ندارم. هامون، تصویر از هم گسیختگی روانی جماعت روشنفکر است که ماندن در راه و سرگشتگی و حیرانی را به ثبات قدم و یافتن مقصد و اقامت در منزل عبودیت ترجیح میدهند. درست مثل آنهایی که زیارت را بهتر از نماز می پندارند. مثل طلبه ای که نعلین زرد و عطر و سورمه چشم را واجب تر از درس بپندارد.

روشنفکرها اهل بازی و خوشگذرانی اند. دنبال تفاوتند و حاشیه را بر متن ترجیح میدهند. عرفان شیعه اما حقیقتی آرامش بخش در بطن نورانی خود دارد که در گرو همرهی و طیّ طریق با خضر ظلمت ستیز، قابل دستیابی و تحقق است.

رگه های نگاه چپ نیز در گفتگوهای فیلم دیده میشود. آنجا که توسعه مدل آمریکایی سنگاپور و فیلیپین و مالزی را دست و پا زدن سوسک وار در لجنزار برای رفاه بیشتر، حول محور شکم تلقی میکند.

اگر مهرجویی، گاو را گاو نامید، هامون را باید خر می نامید که این تعبیر نه البته از سر بغض و وهن که برگرفته از دیالوگهای مکرر قهرمان قصه است آنگاه که اذعان میدارد در پس این حیرانی چهل و خورده ای ساله، هیچ گُهی نشده است.

همه این ماجرا اما به آنجا که عارف مسلکی خداجو به نام علی عابدینی، در دریای گمگشتگی، دست نجات به سوی هامون دراز میکند قابل اغماض است. هامون را صدباره هم پخش کنند می بینم. دیدن یک فیلم لزوماً به معنای تأیید کامل محتوای آن نیست. همین که آدم میفهمد سازنده فیلم و سراینده داستان به فهم خودش احترام گذاشته و اثری جدی را خلق کرده هزاران بار می ارزد به تماشای سینمای غالب این سالها که معجونی از تلفیق تصاویر وارونه و صحنه های مشوّش بی هدف مبتنی بر ارضای شهوات و امیال حیوانی و اغراض بیگانه پسند سازندگانشان است. هامون لااقل ایرانی است.

آدم شدن چه مشکل!

 

یک ویژگی هایی هست که اساس و پایه شخصیت انسان قرار می گیرد.

 مثال بزنم.

زمینی که سالها محل عبور آب بوده نمی تواند جای خوبی برای ساخت دیوار باشد. مگر اینکه تفاوت و فاصله آن نسبت به زمینهای معمولی سنجیده شده و فکری برای محکم کاری و تغییر وضعیت صورت بگیرد.

انسانی که بدخواه است، اگر قاضی شود احکام بدی صادر میکند. دانشمند شود بمب اتم یا شیمیایی می سازد. عالم دین شود مردم را به جان هم می اندازد.

کسی که دنیا دوست و پول پرست است، پزشک شود بیمار را چپاول میکند، مدیر شود مال مردم را به یغما می برد، روحانی شود دین را در راستای منافعش تأویل و تفسیر میکند.

انسان عصبانی، انسان شهوت پرست، انسان اهل کرامت، آدم خودساخته و با معنویت، هر کدام در هر زمینه و رشته ای که فعالیت کنند با توجه به زیر ساخت شخصیت خود که ممکن است موروثی یا اکتسابی و... باشد میتواند سبب خیر یا مبدأ فسق و تباهی قرار بگیرد.

مهمتر از هر دین و آیین و مکتب و علم و اندیشه ای، اخلاق است که تعیین کننده سوی کاربری علم و دین و سیاست خواهد بود. قبل از آنکه عالم دینی شویم، قبل از آنکه دانشمند شویم، سیاستمدار شویم، اهل فن و حرفه ای شویم و... خودمان را بسازیم و تا حد مقدور رذیله ها را از درون خود دور سازیم.

راز آرامش در یک دقیقه!

این ویدیوی یک دقیقه ای میراثی از دوره حضور در اینستاست که در رابطه با ایام آخر ماه صفر است و دو سال پیش ضبط و منتشر شده است. این فیلم را به یادگار از حقیر داشته باشید:

https://www.aparat.com/v/GwVS3

وقتی میخواهی کور باشی!

میگفت برایم سوال است چرا خدا مرا دوست ندارد؟ چرا اینقدر در زندگی دچار شکست می شوم؟ برنامه هایم به جایی نمیرسد؟ گره های کارم باز نمی شود؟ به هر کاری دست میزنم خراب می شود و...؟

خیلی با هم حرف زدیم و صمیمی شدیم.

با اجاره نامه و مدارک جعلی از بهزیستی کمک هزینه دریافت میکرد.

رابطه و چت با نامحرم برایش کاری همیشگی و سرگرم کننده بود البته میگفت قصد بدی ندارم و خارشم نمیگیرد!

دوستانش را بر اساس منافعش انتخاب میکرد کاری داشت سراغشان میرفت خرش از پل رد میشد میرفت سراغ نفر بعد.

خانواده از دستش عاصی بودند و از اخلاق و رفتارش عذاب می کشیدند.

از حسادت رنج میبرد و خبر ازدواج یا موفقیت کسی را می شنید تپش قلب میگرفت، عصبی میشد، پوست تنش کهیر میزد و...

اینها را خودش به مرور تعریف میکرد و البته معتقد بود خدا در حقش کم گذاشته و به او ظلم کرده است! دنبال یکنفر بود چشم باطن داشته باشد و حکمت این قصه را برایش بازگو کند.

عمو پورنگ بی رنگ

غبار روبی حرم حضرت عبدالعظیم حسنی با حضور داریوش فرضیایی معروف به عمو پوررنگ در صبح امروز.

کسی که قرار است نقش تربیتی برای بچه های مملکت اسلام داشته باشد خودش باید اهل تربیت و خودسازی و معنویت باشد. دم عمو پورنگ گرم.

 

خدایی که ما باشیم!

 

سر مزار خدا که رفتید سلام ما را هم برسانید. سالهاست که او را به خاک سپرده ایم. جعبه سنگی یادمانش را زیارتگاه برآوردن حاجتمان می دانیم. حج را در حاجت معنا کرده ایم و حجت و دلیلش را از یاد برده ایم. خدای خوب، خدای مرده است. روح بزرگ از دست رفته ای که گاه میتوان با اتکال به او دستی بر قضا برد لقمه ای بیشتر غذا خورد و نفعی بیشتر به جیب زد. خدایی که مسبب همه بدبختی های ماست و خیری ندارد مگر آنگونه که ما می نوازیم ناز و زیبا به رقص آید.

خدای زنده دردسر دارد. نگرانی که تو را می بیند، شعور دارد، برنامه دارد و هدایتگر است. خدا زمانی خداست برای ما که خوب و حرف گوش کن باشد.

سر قبر خدا که رفتید از طرف ما هم فاتحه ای بخوانید. روحش شاد. هر چه سنگ و ننگ است نثار شیطان که قاتل خداست. ما فقط روزی چند بار در تشییع او شرکت می کنیم و زیر تلّی از خاک نسیان مدفونش می سازیم. بقیه تقصیرها بر گردن شیطان رجیم است. در دعوای رجیم و رحیم، ما بی طرف هستیم. صرفا چون خدا بزرگ است و زور بیشتری دارد کمی هوای ابلیس را داریم. برای خدا قبر درست کردیم، برای شیطان سنگ پرت میکنیم و قصه این دعواها را به تاریخ سپرده ایم. راه خودمان را می رویم و با این دو قطبی ها کاری نداریم. حالا گاهی شیطان خوشش می آید گاهی خدا. اصلا چه کسی گفت این دو با هم قابل جمع نیستند؟ اتحاد چه اشکالی دارد؟ چرا همه اش قهر و دعوا؟ چنگ و دندان؟ ما بین خدا و شیطان سازش بر قرار میکنیم. مگر قرار نیست همه چیز در خدمت انسان باشد؟ خدایی که نگذارد گاهی شیطنت کنیم که خدا نیست. توحید یعنی یگانگی، باور وحدانیت. انیگونه که نمی شود بین خدا و شیطان سرگردان باشیم. خدا و شیطان را که ذیل وجود خودمان تعریف کنیم وحدت برقرار می شود. هر جا خوشی و لذت است با شیطانیم هر جا مشکل و نقص و ضعفی بود از خدا کمک میخواهیم. اعجوبه جهان هستی، ماییم!

حواست هست کجا ایستاده ای؟

 

برنامه بگو بخند را دوست دارم و گاهی نگاه میکنم. داوران برنامه هم چهره های محبوبی هستند اما خب باید دقت کنند که در چه جایگاه حساسی قرار دارند و یک حرف و نکته و حرکت آنها ممکن است چه بازخوردی در افراد یا حتی جامعه داشته باشد.

دو شب پیش دو جوان 18 و 20 ساله نمایشی را اجرا کردند که البته ضعیف بود. داوران برنامه بی رحمانه و بدون در نظر گرفتن این واقعیت که به صرف یک کار نمیتوان درباره تمام توانایی های هنری فرد قضاوت کرد از آن دو جوان خواستند برای همیشه از عرصه بازیگری کنار رفته و حتی در این باره اظهار نظر هم نداشته باشند! آقای شکیبا از آنها خواست دنبال رشته دیگری بروند، بنفشه خواه با تمسخر گفت در اول دبستان از این دو بهتر تئاتر کار می کرده است و اگر در این سالها اعتماد به نفس مشابه آنها را داشته حتما به جایی میرسید، خانم نظام دوست اجازه نظر دادن به آنها را نداد و با خشم گفت که حق ندارند تئاتر آزاد را زیر سوال ببرند، برق نورد هم با عتاب سخن گفت و...

هر سخنران و نویسنده و بازیگری ولو موفق باز هم گاهی کار ضعیف ارائه می دهد. داوران برنامه باید حواسشان باشد جلوی چشم هزاران بیینده این طور توی ذوق دو جوان نزده و صرفا درباره همان چند دقیقه کاری که ارائه شده نظر بدهند.

دشت شقایق ها

 

من چقدر خوشبختم که این کتاب را میخوانم.

جمله ای بود ناخواسته که از دهانه افکارم زبانه کشید و عمق دلم را روشن ساخت. احساس بی پیرایه ای که در قالب کلمات، تجسم پیدا کرد. 

وسط گرما، گیر افتاده باشی، تشنه باشی، یک لیوان آبگرم دستت بدهند خدا را شکر میکنی اما وقتی لیوان آب خنک را سر می کشی جانت تازه می شود، سر حال می آیی و کیفت کوک می گردد. 

بعد از خواندن چند اثر معمولی یا ضعیف، مطالعه دشت شقایق ها حس نوشیدن آب گوارا در برهوت عطش و بی طاقتی سوزان صحرا بود.

محمدرضا بایرامی ادامه جلال، محمود گلابدره و نادر ابراهیمی است. نثر غنی فارسی با وجود چنین قلمهای فاخری، تاریخ را به بالندگی گنجینه ادبیات ملی آراسته می سازد.

از این کتاب خوشم نیامد

 

این یک ماهی بالای ده تا کتاب کمتر یا بیشتر در همین وبلاگ متروک به شما معرفی کردم. همه شان را هم با دقت خواندم. کوتاه و مختصر نقاط ضعف و قوتشان را گفتم و البته اصل را بر دعوت به مطالعه گذاشتم.

الان کتاب مسافر دمشق را به اتمام رساندم. نوشته خانم فاطمه عرب اسدی؛ انتشارات شهید کاظمی.

خوب من اعصابم خورد شد و دوست داشتم این کتاب زودتر به اتمام برسد. با اینکه حتی در زمان مطالعه کتابهای قطور هم این حس را نداشتم. نظر من است دیگر، لزوما نظر درستی ممکن است نباشد. به سلیقه من جور در نیامد. نمی گویم نخوانید. کتاب را به فضای مجازی ترجیح بدهید به خصوص اگر خدای نکرده اهل علافی و پرسه بی هدف در فضای مجازی باشید.

حدس من است شاید درست نباشد خانم نویسنده احتمالا مجرد است رشته روانشناسی درس خوانده و دوست دارد همه بدانند با مفاتیح هم مأنوس است. (البته زمان نگارش اثر)

نویسنده نویسنده قدرتمندی است، اذعان میکنم، دست مریزاد. من حال و حوصله داستان پردازی و از این شاخه به آن شاخه پریدن را ندارم؛ آنهم در حال و هوای زنانه که دور از واقعیتهای ذهنی مردان سیر می کند. نویسنده مدیون انقلاب است که دست و بالش بسته باقی ماند تا آن چه ته دلش بازی میکرد را به اقتضای روزگار در چارچوب شرع وانقلاب بیان کند. یعنی اگر این متن را شما بخواهید فیلمش کنید قطعا مجوز پخش نخواهد گرفت. رویکردی که آقای خلیلی عزیز ناشر محترم و زحمت کش و اصفهانی ما همچین بدش هم نمی آید.

برای اینستاگرام یک شخصیت ترسیم کنید. اصلا برایند حضور مدام در اینستا چیست؟ کتاب، از زاویه شخصیتهای تربیت شده فضای اینستا بن مایه گرفته است. دیده اید بعضی بچه های مذهبی را که دوست دارند در اینستاگرام کار فرهنگی انجام دهند، از دین و نمادهای دینی بگویند اما به فراخور شرایط اینستا به وادی منم منم و تبرّج سوق پیدا می کنند، صفحات آنطرفی ها و فیلم ها و رقص و آوازشان را هم فی سبیل الله رصد میکنند، یار و همدمی از جنس مخالف نیز برای چتهای شبانه انتخاب می کنند (ذیل توجیه رابطه خواهر برادری)، تهش امام و آقایی هم گفته و سلام صلواتی میفرستند و پیش خودشان تأویل می برند که در حال خدمت به جبهه فرهنگی انقلاب شبی را به صبح رسانده اند و ثواب کارشان کمتر از تسبیحات نبوده است. نظر کارشناسی هم میدهند که پهنای باند اینستا نباید مسدود شود ما در حال صدور انقلاب هستیم!

کتابهای ارزشی ما هم دارند مقهور زمانه می شوند. به جای تغییر فضا، درگیر و تسلیم فضا می شوند. میگویند خواننده حظی هم ببرد، خودش را کمی بخاراند، این پهلو و آن پهلو بشود، تخیلش را در زید بازی محیط پیرامونی غور بدهد تهش یاد شهدا را هم زنده نگهدارد و دلمان غنج برود که مشغول جذب حداکثری هستیم. درست مثل دانشگاهها که با اختلاط دختر و پسر و متون غربی داعیه اسلامی شدن دارند یا مثل بانکهایمان که سرمایه دار را سرمایه دارتر و فقیر را فقیرتر میکنند و دم از اقتصاد اسلامی میزنند. یا مثل مجموعه هایی که بیشترین اصرار را بر سواد رسانه دارند و خودشان بیشترین اخبار فیک و چاخان را منتشر میکنند...

برداشت شیطنت آلود بعضی نویسندگان و ناشران است که برای جا افتادن بهتر یک اثر ارزشی چه اشکال دارد فانتزی های زن و شوهری و ... هم وسط ماجرا ذکر شود؟ کار به جایی رسید که گاه اصل محتوا و پیام اثر به انزوا رفته و زیر لحافی ها به اصل تبدیل میشود. به هر حال شهدا دستشویی هم رفته اند نمیدانم برای جذب مشتری باید به این موضوع هم پرداخت یا نه؟ لزوما همه این نقدها معطوف به مسافر دمشق نیست سر صحبت باز شد گفتم؛ اما دقت کنید شما را بخدا که قرار نیست هدف وسیله را توجیه کند.

بیگانه از خود

 

من یک مازندرانی ام و به آن افتخار می کنم، لور باشید یا کورد یا آذری و بلوچ و... همه اقوام قابل احترام و با ارزش هستند. میزان اعتبار انسان ها بسته به رنگ و نژاد و قومیت و زادگاه نیست. هر شهری ممکن است زندان داشته باشد، مسجد و حوزه علمیه هم داشته باشد.

آدمها بر اساس شخصیت و رفتار و اندیشه شان معتبر هستند. خیلی زشت و دردآور است که هنوز عده ای تصور میکنند اگر از اصالت خود تبرّی بجویند متمدن تر هستند و یا اگر همنشین و هم صحبت و  هم چت و همسر مردم شهرهای بالا! و نواحی مرکزی کشور باشند پیشرفته و سربلند خواهند بود!

این حس خودباختگی و تهی بودن دردآور و تأسف بار است. حالا حساب کنید کسی که در محدوده جغرافیای ملی خود نسبت به بخش هایی دیگر از مملکت احساس کمبود شخصیتی و عقب افتادگی هویتی می کند در برابر زرق و برق تمدن پوشالی غرب چقدر متأثر و منفعل خواهد بود؟

در زمینه هویت ملی و دینی این مرز و بوم متمدن و سربلند و پرافتخار تاریخ، کم گذاشته ایم و از این ناحیه مقابل تهاجم اعتقادی و فکری و تبلیغاتی دشمن به شدت آسیب پذیر هستیم. کاش مردم ما با آداب و رسوم و تاریخ و مفاخر و جایگاه خود بیشتر آشنا بودند.

سلام خدا! باز ما اومدیم!

سلام خدا! باز ما اومدیم. باز داریم می شینیم سر سفره رحمتت. باز یه مشت آدم آویزون جمع شدیم زیر پر و بالت، باری ببندیم و حظّی ببریم.

تو خودت بهتر از ما ما رو میشناسی. میدونی جماعتی طلبکار و پر توقعیم. دوتا قدم برداشته برنداشته، فهرست بلند بالای حاجت و دعا رو پیشکشت میکنیم. انتظار داریم صد قدم برامون بر داری. انتظار داریم هر چی میگیم تو بگی چشم. و تو چه بزرگوارانه همه این ژستها و خلق و خوی بچگونه ما رو زیر سیبیلی تحمل میکنی و به روی مبارک نمیاری. باز هر سال بساط مهمونیتو پهن میکنی و دعوتمون میکنی بشینیم سر سفره کرامتت. روزی حسابی به ما میدی، گناهامونو می ریزی که هیچ، این وسط از بین فهرست بلند بالای حاجاتمون چن تایی رو هم که به صلاحمون باشه انتخاب میکنی و اجابت میکنی.

خدایی کردن هم شغل سختیه، خداییش! دمت گرم که اینقد بزرگی و حقارت ما رو نادیده میگیری. 

سلام خدا باز ما اومدیم. با کشکولی خالی و نگاهی پر توقع. دوباره از تو بخشش می خوایم، ببخشی و بگذری از سیاهی های ما بریم دوباره تا سال بعد با روی سیاه برگردیم. ببخشی هر چه بیشتر بهتر از پیمانه محبتت و عطا و کرمت. دنیا و آخرتو ازت طلب داریم. 

سلام خدا! ممنونیم که دوباره ما رو دعوت کردی و گوشه خوان عنایتت جا دادی. دل ما رو سفید کن، ذهن ما رو سفید کن. مشکلات ما رو از سر راهمون بردار. آرزوهایی که برا دیگران و خودمون داریم برآورده کن.

بیا یه کاری کن. کاری کن ما هم بزرگ شیم. شبیه تو بشیم. کوچیکی و اشتباه دیگرانو ببخشیم و خیر و صلاح همه رو بخوایم و نامردهای کسی رو به روش نیاریم. سخته اما بزرگی لذت داره. جان خدا کاری کن دیگه ازت جدا نشیم. کاری کن دیگران که ما رو میبینن یاد تو بیفتن نه فقط از حرفامون کارامون رنگ و بوی تو رو داشته باشه. امسال بهار در بهار شد. خیلی بده که تو زمستون جا بمونیم و یخهای دلمون باز نشه و شکوفا نشیم. هوامونو بیشتر داشته باش خدا؛ فدای تو.

 

از کوی محبت ...

استاد محمد جواد محبت از آن دست اهل دلی است که نامش تا ابد در صحیفه شعر و ادب پارسی ماندگار خواهد شد. او را اگر چه با شعر معروف دو کاج میشناسند اما آثار فاخر دیگر او به خصوص در حوزه ادبیات ایثار و شهادت، آینه ای از جمال نورانی باطن این مرد خودساخته و عارف است که سخن برآمده از اشک و آتش درونش را بر دامان جان و دل علاقمندان فرهنگ جوانمردی و رشادت می نشاند.

روحش شاد دیروز به کوی رحمت حق شتافت.

بیست سال پیش در جشنواره شعری که در تهران برگزار شد با هم همکلام شدیم. کتابی را با یادگار نوشته ای به من هدیه داد که تصویر دستخط مبارکش را تقدیم نگاه مهربانتان می سازم. ان شاءالله روحش همنشین جاودان خوان کرامت اباعبدالله و شهدای خونین بال آسمان عشق و وصال، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.

 

لبخند، نقاشی الحمدلله ست!

 

ای مرغ سحر عشق ز پروانه بیاموز ...

لبخند بزن لبخند، زیباترین و کامل ترین تشکر از خداست. تابلوی حسن ظن و جلوه حمد خدای بی همتاست.

لبخند بزن شبیه گل شوی در بوستان آفرینش. خدا به خارهایی که در کنارت هست آگاه است اما بی اعتنایی ات به سختی ها و ایستادگی ات در برابر دشواری ها و سربلندی ات در معرکه رنج ها را دوست دارد.

رضایت به معنای ترک تلاش نیست. تا میتوانی برای رشدت مادی باشد یا معنوی بکوش؛ اما به آنچه سهمت شد قانع باش و لبخند بزن.

لبخند بزن و غم ها را از دلت بیرون کن. بگذار این چند صباح زندگی به شکر و رضایت خالق یکتا سپری شود. خدا خودش می داند بر تو چه گذشته، همانطور که خودت می دانی با خدا چه کردی. او بزرگواری اش را بر تو تمام داشته و ضعفهایت را نادیده انگاشته، لبخند بزن که بگویی به سیاق نفخت فیه من روحی از جنس خدایی و ریز و درشت و فراز و نشیب های سخت روزگار را نادیده میگیری. صبغة الله و من احسن من الله صبغه، همرنگ خدا باش که او همواره می خندد. لبخند بزن و منبع امید باش همان طور که خدا هر صبح به تو لبخند می زند و منبع نور و امید است. خورشید، لبخند خداست، باران لبخند خداست، ابر و باد و ماه و ستاره ها و ... گوشه ای از پهنای تبسم خدا هستند.

لبخند بالاترین جلوه شکر خداست. لب های متبسم تو لبخند ابدی هستی را نیز نصیبت می سازد و مسیر سرنوشتت را به سمت مهربانی ها و نیکی ها هموار می سازد. پژواک بلند لبخند خاموشت را در دنیا و آخرت از زمین و آسمان خواهی شنید. خدا کنار ظن توست. بخند تا نعمتت افزون کند و تو را در جایگاه اهل رضا بنشاند. یادت نرود که خدا از هر که از او راضی است، راضی است و این رازی است که در تار و پود فرش و عرش جهان آفرینش بر جویندگان عشق هویداست. شهدا از خدا راضی بودند که می خندیدند تا در قهقهه مستانه و شادی وصولشان عند ربهم یرزقون شدند. شهید بی لبخند و عارف بی تبسم نداریم. با همه دردهایت لبخند بزن و از خدا راضی باش، نفس مطمئن تو رمز ورود به جرگه فادخلی فی عبادی وادخلی جنتی است.... کان سوخته را جان شد و آواز نیامد.

دیدی که دوباره صبح شد؟!

 

صبح آمده است برای آن که تو بدانی هیچ چیز ماندگار نیست، صبح دوباره می رود تا تو بیاموزی به چیزی دل نبندی.

دنیا محل گذر است و هیچ اتفاقی پایان ماجرا نیست، مرگ هم البته تولدی دوباره است.

صبح آمده است برای آن که بدانی همیشه فرصت شروع هست، همیشه می شود از نو آغاز کرد، انسان پیر نمی شود تا زمانی که نگاهش جوان است و روحش جوینده اتفاقی نو و تحولی طراوت بخش و نشاط آفرین.

صبح آمده است تا تو بدانی هیچ کاره عالمی در دایره صنع و اراده الهی، آن که قادر مطلق است به همه چیز احاطه دارد و تدبیر دارد و می داند دارد چه می کند. غرّه نشو اگر مقام و مال و خدم و حشم داری.تو نمی توانی جلوی شب را بگیری و جلوی آمدن صبح را و تغییر فصل را و... تو بنده ای بیش نیستی و تابنده ای اگر ذهن و دلت را آینه انعکاس نور خالق بی همتا قرار دهی، وگرنه در شب، جا می مانی.

بیا و با صبح طلوع کن. بگذار شب در تو بشکند، بگذار نور حق همیشه در وجودت زبانه بکشد. صبح را ببین و دوباره آغاز کن، دوباره بلند شو، دوباره بایست و راهت را ادامه بده حتی اگر بدانی این راه به شب ختم می شود، به رسم ادب، مشیّت خدا را بپذیر و حرکت کن. بدان که همین چند ساعتی که هستی تا به شب برسی بساط روزی و قسمت و تقدیر خیلی ها در وجودت نهفته است در آمدن و رفتنت، شب هم مأمور خداست، صبح مأمور خداست، آفتاب و ماه و ابر و باد و ... نیز.

تو هم مأمور خدایی بخواهی یا نخواهی، نه صبح هدف است نه شب، من و تو هم محور و هدف نیستیم. هر کدام گوشه ای از نقش زیبای آفرینش هستیم. آمدن و رفتن و بود و نبود ما بی حکمت نیست. به خدا اعتماد کن و در آغوش امن او آرام  گیر. اگر راضی باشی مرضیّ خدا خواهی شد.

صبح می آید و می رود بی آنکه بداند چه نقشی در فرآیند زندگی خلق دارد، ظرف علم و ذهن ما نیز محدود است؛ اما خدا حکیم است و آن چه که داد و آن چه که خواستیم و تلاش کردیم و نرسیدیم را درست و به جا ترسیم کرده است. همین که ما را آفرید، شکر. همین که ما را بدانیم یا نه، وسیله و بازیگری در حیات نامه خلقت پر شکوه خود قرار داد، شکر. دم خدا گرم. همه پستی و بلندی های زندگی فدای یک لبخند رضایت او.

خوی اصیل ایرانی!

 

گاهی فقط به پز دادن و ژست گرفتن اکتفا می کنیم. ادعایمان میشود آنقدر متمدن هستیم که شعر سعدی شیرازمان بر سر در سازمان ملل نقش بسته: بنی آدم اعضای یک دیگرند... بعد باران که می آید داد میزنیم فقط دربست، ارباب رجوع که می آید امروز و فردا میکنیم، ماشین می آورند برای تعمیر یک ایراد اضافه میگذاریم رویش، بیمار می آید مطب، قرار مجدد تنظیم می کنیم و... بین ادعا و عمل گاه فاصله بسیار است. به خودمان رحم نمی کنیم چه برسد مردم سایر نقاط عالم، داد و بیداد داریم که چرا به گرسنگان آفریقا و ایتام یمن و آوارگان فلسطین آب و غذا می رسانید.

این اما تعریف همه مردم ایران نیست. آنهایی که از فرهنگ و تمدن اصیل خود فاصله گرفته و اسیر نفس و مسابقه زر و تبعیت از فرهنگ غرب شده اند اینگونه اند و الا ایرانی راستین، مسلمان باشد یا به هر کیشی، حواسش به همه محرومان و مظلومان عالم هست دلش برای بشریت می تپد. یک جلوه اش را امروز بچه های زلزله زده شهرستان خوی به نمایش گذاشتند در ابراز همدردی با کودکان زلزله زده سوریه و ترکیه.

پا به پای ام داوود

 

حواست را جمع کن! ام داوود پیام بر آزادی است. زندانی بودن پسر و نسخه رهایی اش یک اشارت است. بانویی بزرگ که حق رضاع بر امام زمانش داشت. صادق آل محمد (ص) او را مادر خطاب می کرد. با اجابت دعای او، رمز آزادی و نجات را به ما آموخت. سه روز روزه و خلوت با خدا، انس با قرآن و دعایی که سرتاسرش اقرار به وحدانیت و قدرت و نشانه خضوع محض در قبال خالق بی مثال است؛ آنهم در نیمه ماه رجب. غسل کن که خدا ظاهر و باطن را با هم پاک و زلال می پسندد.

با میلاد علی آغاز کنی تا جوانمردی را بیاموزی و عدالت را پیشه خویش سازی و با زینب که ناخدای سفینةالنجاة حسین است به مقصودت برسی. زینب، تجسم زنانه شخصیت حیدر کرار است. تمام کننده نهضت سرخ کربلا که یک تنه، دودمان اندیشه طاغوت را تا ابدیت تاریخ بر باد داد.

راه آزادی و آزادگی را در نیمه ماه رجب و از دامان امیرالمؤمنین و شخصیت سازنده زینب کبرا بیاموز. بیاموز که بی صدا بسوزی و خود را نبینی و مصائب جهاد فی سبیل الله را زیبا بدانی و اشک و زبان و قدم و منطقت احیاگر فطرتهای خفته و بیمار باشد. ای مرغ سحر عشق ز پروانه بیاموز    کان سوخته را جان شد و آواز نیامد.

پا به پای ام داوود، رهایی از زندان تعلقات نفسانی و جاذبه های خنیاگر دنیا را رقم بزن و قلبت را از غبار نفس گیر و گمراه کننده علائق مادی نجات ده. چیزی به مبعث نمانده است. برای برخاستن و بیداری و بیدارگری و ستیز با بیداد، آماده شو.

درد تلخ و آه شیرین

بیخود که نیست گفته اند آه یعنی خدا! ترجمانی است از کلمه الله.

خدا را وقتی واقعی میخوانی که دلت واقعاً به درد نشسته باشد. آه از اعماق وجود انسان بر می خیزد. بیخود که نیست گفته اند بین دلِ شکسته و خدا هیچ فاصله ای نیست.

آه گاهی از سر درد هجران و فراق از معبود است. عارفی که غم جدایی از اصل خویش را درک نموده، نی نای وجودش با آه وصل، عجین شده و در فراق معشوق حقیقی اشک می ریزد.

آه آدم دردمندی که در غمی دنیایی می سوزد نیز از جنس بالاست ولو مراتبش پایین تر از آه عرفانی باشد؛ اذعانی است ناخواسته به اصالت وجود که وحدت دارد. ما از خداییم و هر چقدر هم زور بزنیم خود را جدا و مستقل نشان بدهیم و در تغافل و فریب به سر ببریم، جایی که سرمان به سنگ می خورد و طعم تلخ شکست را می چشیم، آه از نهادمان بلند می شود. باطنمان مثل طفل جدا مانده از آغوش مادر، حسرت دامان او را تمنا می کند. دلمان از عمق وجود اقرار می کند که از پشت و پناهش، از خودش، از حقیقت  و اصلش دور مانده است.

آه، یعنی مرا ببیند آن که باید ببیند. پناه آخرم مرا دریابد هر چند مدتها از او فراری بودم؛ اما کبوتر جَلد حریم مهرش هستم.

آه، از این منظر شیرین است؛ هر چند دود بدون آتش نیست، اما آتشی که فلز را می گدازد تا به شکل مطلوب در بیاید، خودش یک نعمت است.

آه، زیباست هر چند تحمل سوختن، دشوار است. آه یعنی سوختم، یعنی دارم ساخته می شوم، یعنی به شانه هایت برای گریستن و جستن از این درد نیاز دارم. آغوشت را بگشا و به استقبال کودک بازیگوش و پر شیطنت درونم بشتاب، راه گم کرده طریقت هدایت، تو را می جوید.

آهِ انسان، ساز است و موسیقی جاماندگی و حسرت دوری و آهنگ خسران و اراده جبران را می نوازد.

آه، انسان ساز است اگر امتدادش به رقص عاشقانه در بزم وصال معبود ختم شود. آه می کشیم که خود را به دامان خدا بکشیم.

کاش فراموش کار نبودیم و استجابت دعایمان، خنکای آرامش حاصل از نگاه خدا، مُهر فراموشی بر حافظه نامرد ما نمی زد و دوباره راهی وادی غفلت و خسران نمی شدیم و روز از نو و...

آه ما آه عارفانه نیست؛ اما صدای ترک دلِ شکسته ای است که بعد از سالها خموشی و فراموشی زیر برگهای پاییزی نسیان و تجاهل، دست پینه زن خالق خویش را طلب می کند. کاش یکبار که شکستیم، دوبار که شکستیم، سه بار... جایی و نقطه ای بالاخره به خود آمده و ظرف ثابت محبت و پرستش معشوق شویم و مراقب باشیم دیگر واژگون نگردیم.

خدایا ما را برای خودت تربیت کن. کاری کن آهِ مان برای تو باشد. تو را برای خودت بخواهیم نه اینکه دوباره پله ای بسازیم از تو برای آن که به خودمان برسیم. بزرگواری توست که تکه های شکسته مان را هر بار وصله میزنی تا خودمان شویم؛ اما این قلب شکسته از جور زمانه را یکبار برای همیشه به خودت پیوند بزن که دیگر جدا نشود و جز به خاطر تو نشکند و فرو نریزد.

شکستن برای تو شورآفرین و طرب انگیز است و شکستن برای دنیا، ننگ و حرمان و درد تباهی به دنبال دارد. آتش عشق تو جان آفرین است و آتش دنیا، سوز شکست و سقوط و طعم تلخ ویرانی دارد. اگر یک پارچه، آه شویم، هم رنگ خدا می شویم.

میتوانی ام البنین باشی؟

خیلی ها می روند پای آستان ارادت حضرت ام البنین و از مادر ادب، حاجت میخواهند. این بانوی بزرگوار هم کمتر کسی را از خوان کرامت خود دست خالی بر می گرداند؛ هنیئا لهم.

اما

چند خانم متدین مرید حضرت ام البنین را سراغ دارید که حاضر باشند با مرد متدینی ازدواج کنند که همسرش از دنیا رفته و فرزندان کوچکش نیاز به مادر دارند؟ چند نفر را سراغ دارید بین فرزندان خود با فرزندانی که همسرشان از زوجه درگذشته خود دارد تفاوت نگذارند و عدالت و محبت را در رفتار با آنها رعایت کنند؟

جند مرد متدین و مذهبی را سراغ دارید که حاضر باشند با زنی ازدواج کنند که از همسر متوفای خود صاحب فرزند است و برای بچه های یتیم او پدری کنند؟

ما الگوهای بزرگ و سازنده ای در اسلام داریم که فقط دوستشان داریم، برایشان اشک می ریزیم و از محضرشان طلب حاجت داریم و کمتر حاضریم از آنها پیروی کنیم.

ام البنین معصوم نبود. این را گفتم که کسی بهانه نیاورد بگوید ما کجا و شخصیت ائمه و معصومین کجا؟! که البته حتی ائمه و معصومین هم اساسا برای الگوپذیری ما خلق شده اند و قرار است امام هدایت و سعادت جامعه باشند.

خود خودش بود!

 

در بحث حفاظت، حاج قاسم همیشه به ما تاکید می کرد کاری نکنید مردم اذیت بشوند. می گفت: «ما هم جزئی از مردیم و از آنها جدا نیستیم، برخی مواقع که ما شدت به خرج می دادیم ، حاجی با ما جدل می کرد. زمانی که به فرودگاه رفتیم تا برای ماموریتی برویم، از ایشان درخواست می کردیم کمی صبر کند تا همه ی مردم که رفتند، بعد ایشان برود. قبول نمی کرد، وقتی هم می خواستیم از گیت رد بشویم ، می رفت انتهای صف می ایستاد و می گفت: من هم مثل بقیه.

برخی مواقع به حدی بدون پیرایه و تشکیلات در اجتماع حضور می یافت که تعجب مردم را برمی انگیخت. خود ایشان در یک جمع خصوصی تعریف می کرد:

یک بار با دخترم زینب رفته بودیم میوه بخریم . به محل میوه فروشی که رسیدیم ، زینب پیاده شد و من داخل ماشین نشستم. زمانی که منتظر بودم، دیدم یک دختر که پوشش مناسبی هم نداشت، به من نگاه می کند. خیلی هم مشکوکانه نگاه می کرد. شنیدم که به دوست همراهش گفت: «این بنده خدا حاج قاسم سلیمانی نیست ، دوستش گفت: «نه بابا! مگر می شود همچین آدمی بدون محافظ و بادیگارد باشد و بودن من را انکار می کرد.

آن دو نفر به خودشان جرأت دادند، آمدند نزدیک، با انگشت به شیشه ماشین زدند و از من پرسیدند: «ببخشید! شما سردار سلیمانی هستید؟ سلام کردم و گفتم: «بله، خودم هستم. بعد از کلی تعجب و ذوق، از من درخواستی کردند و گفتند: «امکانش هست یک یادگاری به ما بدهید؟» تسبیحی دستم بود ، همان را به آنها دادم و گفتم: «بفرمایید. داشتند سرتسبیح با هم جر و بحث می کردند که کدام شان آن را بردارد. وقتی این صحنه را دیدم، انگشتری را که در دست داشتم ، آن را هم در آوردم و به آنها هدیه دادم.

منبع: کتاب متولد مارس، صفحه 117احمد حمزه ای

دستانت را به من می دهی؟!

 

آن که که عاشق باشد استوار است، راهی را که شروع کرده در خلوت یا جلوت، ادامه میدهد، معشوق بداند یا نه.

عشق لزوما مختوم به وصل نیست. اصلا عشق، خودش نوعی وصال است. چه بسیارند آنان که در کنار هم غافل از همند؛ اما آن که قلبش را خانقاه یاد دوست قرار داده، دور باشد یا نزدیک، قاب چشم دلش تابلوی تصویر یار است و ترّنم اشکش، عطش مهر لقای اوست. بُعد منزل نبُود در سفر روحانی ...

آن که به یاد توست و هر آن دعاگویت، عاشق توست، بدانی یا ندانی در اعماق دل، حبّ تو را به تار و پود روحش گره زده و همه چیز را برای خوشبختی تو می خواهد؛ حتی اگر گمان کنی به یادت نیست که دیگر پیامک نشانه اش آن گونه که سلیقه تو باشد به صفحه مسدود نگاهت ارسال نمی شود، با این که می داند به مقصودت برسی باز هم سهمی برایش قائل نیستی که شکرش را به جا آوری. او قرار است راه خودش را برود هر چند که تو هم بخواهی راه خودت را بروی. عاشق حقیقی در ازای دلدادگی اش باج نمی خواهد و دنبال اجر و مزد نیست. او تو را می خواهد هر چند که تو او را نخواهی. همه دنیا را برای تو می خواهد هر چند تو دنیا را بدون او بخواهی.

گاهی آن که کنار کشیده تا جلوه حضورش تو را از معنای بودنش غافل نسازد و عطر قدومش عادت مشام تنوع طلبت قرار نگیرد، به فکر توست بیش از آن که خودت به فکر خودت باشی. تویی که با سیاهی وهم و تباهی پندارت سراشیب سقوط را راه کمال دانستی؛ اما آن طرف تر یکی است که در قنوت لبخندهایش، فهم حقایق خلقت و درک مؤمنانه پسا پرده غیب را نصیب تو می خواهد.

صبور باش و اعتماد کن به آن که هر چند عاشقش نباشی، اما به یقین، معشوق او به شمار می آیی. وکان الله علیماً حکیما.